يكم) بيستم ماه صفر، چهل روز پس از شهادت امام حسين (ع) و ياران با وفاي آن حضرت، درتاريخ به «اربعين» حسيني مشهور شده است. اربعين واژه‌اي است عربي كه در متون ديني ما زياد به آن توجه شده است. به گونه‌اي كه اين كلمه از قداست خاصي برخوردار است. حضرت آيت الله جوادي آملي قائل است :در رقم اربعين خصوصيتي وجود دارد كه درسايرارقام آن خصوصيت وجود ندارد. غالب انبيا درسن چهل سالگي به مقام رسالت رسيده اند. مدت مناجات حضرت موسي (ع) دركوه طورچهل شب بود. (۱) گفته اند درنماز شب ۴۰ مومن را دعا كنيد ...براي حسين بن علي (ع) آسمان وزمين چهل روزگريستند. (۲) دربرخي ازروايات به بزرگداشت اين روزاشاره شده است. درحديثي ازامام حسن عسكری (ع) زيارت اربعين به عنوان يكي ازنشانه هاي مومن شمرده شده است. دراين حديث آن حضرت مي فرمايد:علايم مومن پنج چيزاست: ۱- پنجاه ويك ركعت نمازدرهر شبانه روز (۱۷ ركعت واجب، بقيه مستحب) ۲- انگشتربه دست راست كردن؛ ۳- پيشاني به خاك ماليدن؛ ۴- بلند گفتن «بسم الله الرحمن الرحيم» درنماز؛ ۵ - زيارت اربعين. (۳)
دوم) اربعین دارای محتوایی آموزنده ویادآورخاطره ای حیات بخش وباقداست است. وچه شایسته و بجاست که مراسم تدفین سرمطهرامام حسین(ع) و شهدای با وفای کربلا پس ازچهل روز جدایی ازبدن و گرداندن بر سر نی درخیابانها و بیابانها و کوچه و بازارها، برای همیشه وتا ابد زنده بماند، و همه ساله، مراسم بزرگداشت این خاطره به یاد ماندنی وفراموش نشدنی، با عزت واحترام وهرچه باشکوهتربرگزارشود. وروحیه ظلم ستیزی به عنوان یک درس آموزنده ازاستاد بزرگ بشریت حسین بن علی (علیهماالسلام) به نسلهای آینده بویژه جوانان منتقل شود، وهمچنان زنده وشاداب، گرم وگیرا حفظ شود تا زمینه قیام بزرگ، جهانی وعدل گستر مهدی موعود (عجل الله فرجه) فراهم آیدکه مطمئنا جزبا شیوع ورواج روحیه شهادت طلبی وگسترش فرهنگ جانفشانی درراه ریشه کنی ظلم وظالم، درمیان همه توده های محروم ومظلوم، زمینه ومقدمات ظهوروفرج نهایی فراهم نمی آید همچنان که جزبا روحیه شهادت طلبی وایثارگری، انقلاب کبیراسلام پا نگرفته ورونق نیافت.
سوم) منشأ اربعين چيست، بايد گفت، درمنابع به اين روزبه دواعتبارنگريسته شده است. نخست، روزي که اسيران کربلا ازشام به مدينه بازگشتند. دوم، روزي که جابر بن عبدالله انصاري، صحابي پيامبر خدا (ص) از مدينه به کربلا وارد شد تا قبر حضرت اباعبدالله الحسين (ع) را زيارت کند. شيخ مفيد (م ۴۱۳) در «مسار الشيعه» که درايام مواليد و وفيات ائمه اطهار (ع) است، به روزاربعين اشاره کرده ونوشته است: اين روزي است که حرم امام حسين (ع)، ازشام به سوي مدينه مراجعت کردند. نيزروزي است که جابر بن عبدالله انصاري براي زيارت امام حسين (ع) وارد کربلا شد. درکتاب «نزهه الزاهد» هم که درقرن ششم هجري تأليف شده، آمده است: دربيستم اين ماه بود که حرم محترم حسين (ع) ازشام به مدينه آمدند. (۴) همين طوردرترجمه فارسی «فتوح ابن اعثم» (۵) وکتاب «مصباح، کفعمي که ازمتون دعايي بسيارمهم قرن نهم هجري است اين مطلب آمده است. برخي عنوان کرده‌اند که عبارت شيخ مفيد وشيخ طوسي، برآن است که روزاربعين، روزي است که اسرا ازشام به مقصد مدينه خارج شدند، نه آنکه درآن روزبه مدينه رسيدند. (۶) به هر روي، زيارت اربعين اززيارتهاي مورد وثوق امام حسين (ع) است که از لحاظ معنا ومفهوم قابل توجه است.
چهارم) ازنگاه مقام معظم رهبري اربعين هم خود يك فروردين ديگر است. اولين شكوفه‌هاى عاشورايى در اربعين شكفته شد. اولين جوشش‌هاى چشمه جوشان محبت حسينى - كه شطّ هميشه جارى زيارت را در طول اين قرن‌ها به راه انداخته است - در اربعين پديد آمد. مغناطيس پُرجاذبه حسينى، اولين دل‌ها را در اربعين به سوى خود جذب كرد؛ رفتن جابربن‌عبداللَّه و عطيّه به زيارت امام حسين (ع) در روز اربعين، سرآغاز حركت پُربركتى بود كه در طول قرن‌ها تا امروز، پيوسته و پى‌درپى اين حركت پُرشكوه‌تر، پُرجاذبه‌تر و پُرشورتر شده است و نام و ياد عاشورا را روزبه روزدردنيا زنده‌تركرده است. (۷)
پنجم) اربعین حسینی، جویبارهمیشه جاری عاشورا، روزشهادت حماسه سازان واربعین، روز زیارت مرقد عاشورا سازان است. عاشورا، خروش خون حسین (ع) است واربعین، پژواک این فریاد ظلم شکن است. عاشورا و اربعین، نقطه ابتدا وانتهای عشق نیست؛ بلکه چله عارفانه تشیع سرخ علوی است. آري بازهم اربعین آمد؛ قرن ها ازوقوع آن همه مصیبت می گذرد؛ ولی هنوز بغض‌ها تازه است، هنوزهم آسمان ازنام حسین (ع) وعباس (ع) و سجاد(ع) وعلی اصغرعطرآگین است. زخم این ناجوان مردی، التیام نیافته است؛ وگویی اربعین هرسال، نخستین اربعین حسینی است که عاشقان پیراهن صبوری می‌درند وتاب از دست می دهند و به عزای حسین (ع) و یارانش می نشینند. سلام براربعین! سلام برسوگ به چله نشسته! سلام برآسمان که چهل روزبغض شکسته اش را گریسته است! سلام برسرهای برنیزه رفته که به قتلگاه خویش بازآمده اند! سلام برکاروان عزت وعزا که باردل می گشایند و مصائب خود را به واگویه می نشینند! سلام برزینب که دراوج بلا، چیزی جززیبایی ندیده است!
جمعه: ۲۹/۹/۱۳۹۲- ۱۷ صفر ۱۴۳۵- ۲۰ دسامبر ۲۰۱۳ پا نويس ها :
۱- «و واعدنا موسي اربعين ليله» قران كريم، سوره بقره، آيه ۱۵.۲- مقاله «اربعين حسينی» برگرفته از سخنراني آيت الله جوادي آملي، نشريه انتخاب ۱/۲/۸۱ .
۳- محمد بن محمد بن نعمان؛ (شيخ مفيد) المزار، قم، مدرسه الامام االهادي، چاپ اول، ص ۵۳ .
۴- نزهه الزاهد، ص
۲۴۱.۵- الفتوح ابن اعثم، تصحيح مجد طباطبائي، ص ۹۱۶.
۶- لؤلؤ و مرجان، ص ۱۵۴.
۷- پيام نوروزی رهبرمعظم انقلاب ۱/۱/۸۵ .
