استعفای معماگونه «سیدمحمد بطحائی» وزیر آموزش و پرورش که با موافقت رئیس جمهور همراه شد باز هم به لیست دولتمردانی که دولت را ترک کرده‌اند نام دیگری افزود. استعفای یک وزیر برای کاندیداتوری مجلس شورای اسلامی برای بسیاری خصوصا طرفداران دولت باورپذیر نیست. از این‌روست که گمانه‌زنی‌های فراوان دیگری درباره پیاده شدن بطحائی از قطار دولت صورت گرفته است. وزارت آموزش و پرورش این روزها بیشتر به خاطر مسائلی مانند اجرای سند طرح تحول آموزش، سند ۲۰۳۰، پخش آهنگ مبتذل در مدارس، معوقات فرهنگیان، فوت دانش آموزان بر اثر سوانح و حوادث داخل مدارس و... در کانون توجه افکارعمومی و رسانه‌ها قرار گرفته است.
بنابراین این وزارتخانه پرچالش بهترین جا برای خدمت‌رسانی است آن هم در حوزه اجرایی که فرد توان و اختیارات عمل زیادی دارد. اینکه یک وزیر با اختیارات بالا جایگاه خود را ترک کند تا در قامت نمایندگی مجلس شورای اسلامی به خدمت‌رسانی به مردم بپردازند موضوع جالبی است که حکایت نقد و نسیه است. بطحائی اگر سودای وکالت و خدمت به مردم داشت در یکی از مهمترین وزارتخانه‌های دولت یعنی آموزش و پرورش به خوبی می‌توانست وظیفه خود را ایفا کند اما چه شد که وی عطای وزارت را به لقایش بخشید و یکی دیگر از وزرای مستعفی دولت نام گرفت.
یکی از گمانه‌زنی‌ها درباره ترک دولت توسط بطحائی وخیم و پرچالش شدن مدیریت در پاستور است. وزرای دیگری چون «سیدحسن قاضی‌زاده هاشمی» و «سیدعباس آخوندی» هم بودند که پس از مدت‌ها همکاری با دولت روحانی در بزنگاه سخت اقتصادی و مدیریتی پاستور را رها کردند. اینکه وزیری پست خود را ترک کند که برای وکالت در مجلس کاندیدا شود و خود را در کارزار انتخابات بهارستان به چالش بگذارد موضوعی است که چندان باورپذیر نیست. تاکنون سابقه نداشته است که وزیری برای نماینده مجلس شدن استعفا دهد؛ اما عکس این موضوع وجود دارد، زیرا در موقعیت و جایگاه وزارتخانه قطعاً مسئول مربوطه دست بازتری دارد و می‌تواند خدمات بیشتری را در سطح ملی انجام دهد ولی نماینده سمت اجرایی ندارد. این استعفا با این بهانه بیشتر به دولت و اعتبار آن ضربه زد. اینکه یک وزیر وزارتخانه‌اش را رها کند و به فکر نمایندگی مجلس باشد، نه بهانه خوبی برای استعفاست و نه برای اعتبار دولت اقدام جالبی به نظر می‌رسد.
موضوع اصلی اینجاست که آیا با استعفای بطحائی بازهم با دور تازه‌ای از کناره‌گیری‌های دولتمردان از پاستور مواجه می‌شویم. واقعیت اینجاست که دولت روحانی با انتقادات بسیاری روبه‌روست و در حیطه عمل نیز مسئولان چندان نتوانسته‌اند پاسخگوی مطالبات مردم باشند و از این‌رو یکی از چالش‌های جدی دولت روحانی و دولتمردانش نگاه انتقاد آمیز افکارعمومی است. برخی علت چنین استعفایی را گریز از فشار کاری در دو سال آخر دولت روحانی می‌دانند؛ فشاری که می‌تواند اعتبار وزرای دولت را کاهش دهد. دولت دوازدهم با خیل استعفاها و برکناری وزرا روبه‌رو شده است.
البته این گمانه زنی در کنار گمانه زنی‌های دیگر می‌تواند محل اعتنا باشد. به هر حال آنچه از ظواهر امر پیداست بازهم یکی دیگر از وزرای دولت روحانی در روزهای پرچالش و سخت وزارتخانه‌اش را ترک می‌کند. وزیر نتوانست به وعده‌های خود در وزارتخانه مربوطه عمل کند؛ او وعده داده بود تا بحث استخدام معلمین را عملی کند؛ حال این سوال مطرح است که چرا در این وضعیت آشفته وزیر آموزش و پرورش وزارتخانه را رها کرد و رفت؟ بطحائی آمد و رفت و آنچه باقی ماند وعده‌های بر زمین مانده و مشکلات مختلف مدیریتی است که میراثی برای وزیر آینده شد.
بطحائی با چالش‌های زیادی روبه‌رو شده بود که گمانه‌زنی درباره ترک چالش‌ها به جای مواجه شدن با آن و موضوع و احتمال ترک پست برای آبروداری مدیریتی را تقویت می‌کند. انتظارات زیادی درباره این بود که بطحائی بتواند به جای طرح ۲۰۳۰ که بسیاری مطرح می‌کنند به طور چراغ خاموش در برخی از بخش‌های آموزش و پرورش اجرا می‌شود، سند تحول را اجرا کند اما این موضوع با رفتن بطحائی به سرانجام نرسید. موضوع مطالبات معلمان نیز مساله‌ای است که در این چند ساله و در زمان وزیر سابق چالش جدی این وزارتخانه بوده است.
در دوران مدیریت بطحائی در مورد استخدام معلمین، مطالبات معلمان، رتبه بندی و سرانه‌ها کار خاصی قابل تاملی صورت نگرفت. حتی در این‌باره گمانه‌زنی شده است که یکی از علل کناره‌گیری بطحائی همین موضوع بوده است. در همین رابطه، «فرج کمیجانی»، دبیرکل مجمع فرهنگیان ایرانی - اسلامی در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفته است: «طرح رتبه‌بندی در جلسه روز یکشنبه هیات دولت طرح شده که هیات دولت آن را رد و بطحایی در اعتراض به این موضوع استعفا داد.»
به هر جهت موضوعی که درباره استعفای بطحائی از دولت مطرح شده است نه تنها باورپذیر نیست بلکه مرغ پخته را نیز به خنده وا می‌دارد. البته مشخص نیست آیا دوباره بطحائی در سمت و پست دیگر به دولت باز می‌گردد یا مانند برخی از وزرای مستعفی دولت به جمع منتقدان پاستور می‌پیوندد. تعداد خروجی‌های دولت روحانی در حال افزایش است و ممکن است با استعفاهای دیگر کابینه از حدنصاب بیفتد و کابینه برای رای اعتماد دوباره به مجلس معرفی شود. به هر جهت دولت دوازدهم با چالش جدی مدیریت بی‌ثبات در سطح بالای خود یعنی وزرای کابینه روبه‌روست که با استعفای وزیر آموزش و پرورش تداوم یافته است.
نویسنده: امیر حمزه‌نژاد
