سخنان رئیس‌جمهور در جمع استانداران كه با اشاره به شکل‌گیری صلح امام حسن بيان شد با واكنش‌هايي روبرو شده است و بسياري از تحليلگران و صاحب‌نظران سياسي بر اين باورند كه وضعیت امروز ایران و ملت وفادارش هیچ شباهتی به دوران امام مجتبی(ع) ندارد.
به عقيده اين گروه مراجعه به تاریخ و استفاده و بهره‌گیری از رویدادهای تاریخی و تطبیق آن با شرایط حاضر، همیشه بعنوان یکی از ابزارهای مهم در پیش‌بینی وقایع آینده و انتخاب راه درست برای سیاستمداران است اما در حال حاضر شرایط کنونی ما و مواجهه با مساله هسته‌ای و سازش با امریکا تفاوت‌هایی با دوره امام حسن مجتبی(ع) و مواجهه ایشان با معاویه دارد.
حجت‌الاسلام علي سعيدي نماينده ولي فقيه در سپاه در اين‌باره گفت: برخي می‌خواهند شرایط کشور را با شرایط زمان امام حسن(ع) مقایسه کنند که این قیاس، قیاس مع‌الفارغ است.
نماینده ولی فقیه در سپاه به تفاوت‌های شرایط فعلی کشور با شرایط زمان امام حسن(ع) اشاره کرد و گفت: نکته اول اینکه در زمان امام حسن حاکمیت اسلامی برعهده امام حسن نبود در حالی که در کشور ما حاکمیت اسلامی برعهده ولی فقیه است.
جنگ نظامي نه اقتصادي
در اولين گام از اين مقايسه بايد گفت در آن زمان جنگ نظامی شکل گرفت و در زمان حاضر جنگ اقتصادی؛ غرب با تحریم‌های فراوان و در تنگناهای اقتصادی قراردادن جمهوری اسلامی ایران، کشورمان را وارد یک نبرد سخت اقتصادی کرد.
در عين حال صلح امام حسن(ع) در جنگ با معاويه را بايد در گفتمان مقاومت ديد و آن نرمش قهرمانانه‌اي برای شکل‌گیری یک نهضت ضد استکباری بود كه در اين صورت انعطاف جبهه حق برای خیز مجدد علیه جبهه باطل توجیه دارد. این تعریف از صلح با پذیرفتن کدخدا به عنوان راس هرم نظم نوین جهانی و مدل‌هاي مرکزپیرامونی که نقش کشورهای در حال توسعه را مماشات و پذیرفتن ذلت مي‌داند فرق اساسی دارد.
حجت‌السلام وحید احمدی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در اين‌باره گفت: امروز ایران در شرایطی قرار دارد که هیچ کشوری توان مقابله با ایران را ندارد و امروز شاهد این هستیم که تمام کشورهای قدرتمند جهان در مقابل ایران نشسته‌اند و با ایران وارد مذاکره شده‌اند و در مذاکرات به دنبال کسب منافع خود هستند.
رئیس کمیته سیاست خارجی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی افزود: امروز ایران در منطقه و صحنه بین‌الملل قدرت مثال‌زدنی دارد و حتی در بسیاری از این کشورها نیز دوستانی دارد که بخواهد از ایران در مقابل کشورهای قدرتمند ایستادگی کنند.
احمدی تأکید کرد: از لحاظ داشتن یار و شرایط کنونی ایران با زمان امام حسن(ع) تفاوت بسیار وجود دارد و امروز ایران با داشتن ظرفيت‌ها فرصتی را برای غرب ایجاد کرده تا بر سر میز مذاکره بنشیند. وی در ادامه بیان کرد: اگر بخواهیم به اسناد تاریخی رجوع کنیم خواهیم دید که امام حسن(ع) به اندازه انگشتان دست نیز یار واقعی و اصحاب نداشت که بخواهد در مقابل معاویه به مقابله بپردازد اما امروز جمهوری اسلامی ایران نه تنها در داخل بلکه در صحنه بین‌المللی و منطقه اقتداری دارد و در سطح ملت‌ها مقبولیت بسزایی دارد.
عمليات رواني معاويه
از سوي ديگر اهل تاریخ، سه دلیل عمده برای صلح امام حسن علیه‌السلام برشمردند. یکم قدرت دشمن. دوم قلت نیروی داخلی و تشتت بین خودی‌ها و سوم نیز خیانت اطرافیان.
سوال ساده و روشن این است که کدامیک از این سه مولفه امروز حاکم است که باید صلح حسنی تکرار شود. آیا طرف غربی را قدرت مطلق و برتر در مقابل جمهوری اسلامی پنداشتیم؟ خود آمریکایی‌ها چنین باوری ندارند. نمونه روشن آنرا باید در اخبار هسته‌اي مربوط به برخی عقب‌نشینی‌هاي طرف غربی بعد از سخنان اخیر و صریح رهبری دید.
تشتت بین مردم و تصور عدم همراهی امت اسلامی برای مقاومت مقابل زیاده‌خواهی‌هاست. برخلاف اين تصور مردم ما اهل مقاومت و ایستادگی هستند؛ ممکن است با تعریف یک جریان سیاسی از مقاومت مخالف باشند اما هویت تاریخی و دینی این مردم گواه است که در بزنگاه ها، غیرت و عزت و غرور خود را فدای نان ومعیشت نکردند.
در عين حال سپاه امام حسن(ع) در آن زمان بسیار متزلزل و رفتار خواص و مردم سرشار از خیانت و خودفروشی بود؛ نمونه بارز آن عبیدالله بن‌عباس که پسر عموی امام و از والیان و امیرالحاج حضرت علی(ع) بود و در جنگ با معاویه در آن زمان شکست خورده بود و معاویه سر فرزندانش را بریده بود، به همین دلایل فرمانده سپاه امام حسن(ع) شد اما بعد فریب معاویه را خورد و به درهم و دینار خود را به معاویه فروخت و این مجوزی شد برای خودفروشی دیگر خواص و مردم. دسته‌اي از سپاه امام نیز متشکل از خوارج و برخی شکست خوردگان صفین بودند که با بغض معاویه و نه متابعت از ولایت به نبرد آمده بودند. همچنین نامه جمعی از مردم کوفه به معاویه برای تحویل دست بسته امام به وی از این موارد است.
اما در حال حاضر انسجام داخلی و متابعت خواص از ولایت در مقابل امریکا به شدت نمایان است البته بعضا به علت بی‌تدبیری‌ها گفته‌هایی نظیر "در شرایط شعب ابی‌طالب هستیم" و یا نسبت دادن همه کاستی‌ها به تحریم‌ها که توسط مسئولین عنوان شد بر این مساله خدشه وارد کرد اما درایت و هوشمندی رهبر انقلاب و تذکر و مخالفت به موقع ایشان با این گفته‌ها مانع از شاخه دوانیدن این طور گفته‌ها و افکار در کشور شد. امروز با وجود اینکه مردم دچار مشکلات عدیده اقتصادی در کشور هستند ولی هیچ‌گاه در مقابل امریکا کرنش نخواهند کرد و هیچ‌گاه وابستگی و تسلط یک دولت خارجی را به حکومت و استقلال نظام داخلی ترجیح نخواهند داد.
خیانت اطرافیان امام حسن علیه‌السلام بود که این مولفه نیز مصداقی برای امروز ندارد و حداقل مردم ما چنین باوری از مسئولین خود نداشته و ندارند. مردم تیم مذاکره‌کننده را با غیرت، امین و شجاع و متدین مي‌شناسند و دولت محترم را هم خائن نمی‌دانند.
رئیس مرکز مطالعات حدیث ولایت دانشگاه امام حسین(ع) در محضر رهبر انقلاب طی سخنانی در اين‌باره تصريح كرد: وضعیت امروز ایران و ملت وفادارش هیچ شباهتی به دوران امام مجتبی(ع) ندارد.
حسین رجبی دوانی ادامه داد: متأسفانه در این مسئله بدترین حالت نرمش که برای وجود مبارک امام حسن مجتبی(ع) پدید آمد اصل قرار گرفت، کجا موقعیت نظام ما، مردم، و رهبری ما قابل مقایسه با دوران امام مجتبی است. در آن دوران خواص و اشراف خائن با معاویه ارتباط برقرار کردند و به‌خواست او می‌خواستند امام حسن(ع) را زنده یا کشته تحویل دشمن دهند، حال آنکه سیل مردم انقلابی و ولایی که حماسه‌های عظیمی چون ۹ دی، ۲۲ بهمن و اخیراً حماسه بزرگ تشییع شهدای غواص را آفریدند هرگز نخواهند گذاشت نظام مقدس ولایت و رهبر انقلاب در آن موقعیت قرار گیرد.
پيچ تاريخي
اما تفاوت عمده‌اي که در شرایط حاضر با شرایط دوران امام حسن(ع) وجود دارد! پیچ تاریخی که در آن زمان با تزلزل و خیانت خواص و مردم روی داد و خلافت دست معاویه افتاد، باعث شد واقعه اسفبار کربلا به وقوع بپیوندد و حال نیز بر سر یک پیچ تاریخی هستیم؛ نبرد بین ایران و امریکا نبرد بین دو کشور نیست بلکه نبرد بین دو گفتمان است. آنچه که در جهان امروز مشاهده مي‌شود به گونه‌اي جهانی با دو قطب، یکی گفتمان پیشرفت اسلامی که نماد آن ایران است و دیگری گفتمان پیشرفت غربی یا لیبرالیسم که نماد آن امریکا است. خیزش‌هاي مختلف مردم در کشورهای بخصوص اسلامی نشان‌دهنده این است که مردم خواهان تغییر در وضعیت خویش هستند و همینطور برای این تغییر دو مسیر قرار دارد، یکی مسیر پیشرفت اسلامی و دیگری پیشرفت غربی، که البته انتخاب آن با خود افراد جامعه است و اگر هر کدام از این دو از سوی ملت‌ها انتخاب شوند به مثابه پیروزی آن گفتمان تلقی مي‌شود.
اگر ایران در مواجهه با امریکا از شروط خود دست بردارد و به نوعی به شروط امریکا تن دهد پیچ تاریخی جهان را به سمت گفتمان لیبرال دمکراسی سوق داده و بالعکس اگر آمریکا مجبور به پذیرش شروط ایران برای مذاکره شود این پیچ به سمت گفتمان پیشرفت اسلامی سوق خواهد یافت.
آنچه که مسلم است این است که ایران در شرایط کنونی در موضع ضعف نیست و البته اگر خواص با بصیرت رفتار کرده و تزلزل در خود راه ندهند همین‌گونه نیز خواهد بود. یعنی اگر گروه مذاکره‌کننده هسته‌اي با تدبیر درست و از موضع قدرت و حفظ عزت ملی کار را پیش ببرند نتیجه این مذاکرات اگر پیروزی مطلق ایران بر سر شروطش نباشد یک بازی برد - برد برای طرفین خواهد بود که البته با توجه به قدرت بیشتر سخت‌افزاری امریکا در جهان نسبت به ایران، باید گفت همین بازی برد - برد یک پیروزی ایدئولوژیک برای جمهوری اسلامی ایران است و ایران به اهداف خود دست یافته است یعنی قدرت ایدئولوژیکی ایران با قدرت سخت‌افزاری امریکا برابری کرده و همین است که رهبرانقلاب نیز مي‌فرمایند معتقد به "نرمش قهرمانانه" در دیپلماسی هستم. یعنی دیپلماسی که منجر به یک برد چشمگیر ایدئولوژیک و شکست سنگین برای امریکا خواهد شد.
