بحران خوزستان قابل پیشگیری بود اگر به توصیه های رهبر معظم انقلاب و در عین حال مصوبات و وعده های داده شده عمل می‌شد؛ اما مروری بر مصوبات و راهکارهای پیشنهادی نشان می‌دهد بسیاری از راهکارهاری راهگشا در سال های اخیر به بن بست اجرا برخورد کرده‌اند.
چالش کم آبی استان خوزستان در روزهای اخیر که با خشک شدن تالاب هورالعظیم در جنوب استان و خسارت به کشاورزان و دامداران همراه شده است و اعتراضات مردمی را به دنبال داشت، بحرانی چندساله است که بارها درباره آن تذکر داده شده و دولت های وقت مصوبات و راهکارهایی کوتاه مدت و بلندمدتی هم برای آن تدارک دیده بودند اما این مشکلات همچنان ادامه دارد.
در همین مورد در سال های اخیر بارها رهبر معظم انقلاب توصیه هایی به مسئولان داشتند که مورد توجه قرار نگرفت. ایشان در روزهای اخیر با گلایه از رعایت نشدن توصیه‌های متعدد قبلی درباره آب خوزستان و فاضلاب اهواز تاکید کردند: اگر آن توصیه‌ها مورد توجه قرار می‌گرفت مسلماً این وضع ایجاد نمی‌شد که مردم وفادار خوزستان را با وجود این‌همه امکانات و استعدادهای طبیعی و کارخانجات در استان، ناراضی و ناراحت کند.
ایشان تصریح کردند: مردم ناراحتی خود را بروز دادند اما هیچ گله‌ای از آنها نمی‌توان داشت چراکه مسئله آب آن‌هم در آن آب‌وهوای گرم خوزستان مسئله کوچکی نیست.
رهبر انقلاب در اسفند ماه سال ۱۳۹۵ در ابتدای جلسه درس خارج فقه با اشاره به مشکلات و خسارت‌های شدید پدید آمده در اثر سیل و گرد و غبار در مناطق جنوب کشور و برشمردن مشکل آن روزهای خوزستان تصریح کردند: مسئولان وظیفه دارند که به این مشکلات رسیدگی کنند و اگر کسی به فکر مردم باشد، نمی‌تواند در مقابل مسائل دشوار خوزستان راحت بماند.
اجرا نشدن مصوبات درباره خوزستان یکی از مهمترین دلایل ایجاد بحران آب مطرح می شود. بخشی از این چالش ها در همین مجلس یازدهم و در جریان تصویب بودجه ۱۴۰۰ دیده شد اما مجتبی یوسفی، نماینده مردم اهواز معتقد است که دولت مصوبات و تصمیمات مجلس برای رفع مشکلات خوزستان را اجرا نکرده است.
* سرنوشت مصوبات بودجه ای ۱۴۰۰ برای رفع محرومیت از خوزستان
افزایش ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی بودجه، تخصیص ۵۰ میلیون یورو و اختصاص ۱۷۵۰ میلیارد تومان برای فاضلاب اهواز از جمله اقدامات مجلس یازدهم برای حل مشکلات خوزستان هم بوده است. یوسفی می گوید: مجلس یازدهم در تبصره ۱۴ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ تصویب کرد که ۱۹ هزار میلیارد تومان برای اصلاح ساختارهایی که منجر به محرومیت در برخی استان‌ها شده در نظر گرفته شود که براساس شاخص‌ها از این اعتبار ۱۲۶۰ میلیارد تومان به استان خوزستان اختصاص پیدا کرد تا در حوزه‌هایی مانند راه روستایی، آب و فاضلاب و احداث شبکه آبی و رفع تنش آبی هزینه شود.
بحران آب شرب روستایی و تنش آبی یکی از موضوعات مهمی است که شهریور ماه سال گذشته در جریان سفر نظارتی رئیس مجلس به خوزستان مورد تاکید قرار گرفت و در این سفر مصوباتی نیز برای حل این مشکلات مد نظر قرار گرفته بود. «تأمین آب شرب برای رفع تنش آبی ۷۰۲ روستا» در این سفر طی توافقی با شرکت آب و فاضلاب استان خوزستان پیشنهاد شد که قرار بود تا تیر ماه ۱۴۰۰ به ثمر بنشیند . در این مورد توافقات لازم برای انجام اقدامات مدنظر صورت گرفته و منابع لازم تأمین شده بود.
تکمیل تصفیه خانه آب شرب شهری شهرستان شادگان، احداث اسپیرال سد کرخه به جهت پمپاژ آب سد دز برای تأمین آب شرب جنوب استان خوزستان، طرح آبرسانی به شمال شرق استان خوزستان از دیگر مصوباتی بود که در این مورد در سفر نظارتی رئیس مجلس به تصویب رسید.
همچنین درباره اجرای فاز دوم طرح ۵۵۰ هزار هکتاری توافقاتی در زمینه تخصیص و تامین آب و ترمیم و باز تنظیم فهرست نقاط جدید برای مرحله دوم، تکمیل زهکشی ۳۰ هزار هکتاری در منطقه دشت آزادگان در این سفر انجام شد اما نماینده اهواز معتقد است تصمیمات اخذ شده در بازدید میدانی رئیس مجلس از استان خوزستان تصمیمات مناسبی بود اما عملی نشد زیرا اجرا با دولت است.
قصور دولت در تخصیص اعتبارها، اجرا مصوبات و بی اعتنایی به راهکارهای پیشنهادی بارها مورد تذکر نمایندگان مجلس بوده است. یکی از مواردی که بارها مورد تاکید قرار گرفته طرح ۵۵۰ هزار هکتاری رهبر معظم انقلاب بوده که به اعتقاد نمایندگان مجلس به دلیل مشکل آب فاز دوم آن اجرا نشده است. در ماه های اخیر، علیرضا ورناصری قندعلی، نماینده مسجدسلیمان، لالی، هفتگل و اندیکا موضوعات مربوط به مشکلات آبی خوزستان را متذکر شد و به مواردی همچون سهم نیم درصدی از مجموع ۱۰۰۸۳۷۸ هکتاری اراضی آبی استان با وجود ذخیره ۲۵ درصدی منابع آبهای قابل تنظیم کشور در این حوزه و وجود کارون خروشان ، سهم صفر درصدی چهار شهرستان حوزه انتخابیه از طرح ۵۵۰ هزار هکتاری مقام معظم رهبری اشاره کرد.
معطلی فاز دوم طرح ۵۵۰ هزار هکتاری که از مصوبات سفر سال ۷۶ مقام معظم رهبری به این استان است. همچنین موجب شده بود تا شکایتی از سوی نمایندگان استان خوزستان به کمیسیون اصل ۹۰ در مجلس یازدهم تقدیم شود. در این مورد مجتبی یوسفی در فروردین ماه سال جاری گفته بود: طرح کشاورزی ۵۵۰هزار هکتاری مقام معظم رهبری در خوزستان معطل تخصیص آب است و نمایندگان استان برای حل این مسئله به کمیسیون اصل ۹۰ شکایت کردند.
در همین مورد در دوره دهم مجلس نیز نمایندگان مجلس تذکرات مشابهی داشتند اما این تذکرات هم به بن بست اجرا رسیده بود.
محمد کعب عمیر، نماینده مردم شوش در فروردین ماه امسال در تذکری یادآور شد: جناب آقای روحانی ، همانطوری که مستحضرید سیل ۹۸ هزاران هزار کشاورز خوزستانی ،مزارعشان، خانه‌هایشان و تمام داشت و نداشتشان را از بین برد و دولت تعهد کرده به ازای هر هکتار ۵ میلیون تومان به کشاورزان خسارت دیده از سیل پرداخت کند حدود ۵۵ درصد از این خسارت پرداخت شده و تقریبا نصف آن خسارت باقی مانده که باید دولت به کشاورزان پرداخت کند.
همچنین قاسم ساعدی، نماینده دشت آزادگان و هویزه نیز در تیر ماه گذشته در تذکری به وزیر کشور موضوع عدم جبران خسارات کشاورزان سیل زده خوزستان را مورد تاکید قرار داد و گفت: کشاورزان سیل زده خوزستان و بخصوص کشاورزان دشت آزادگان و هویزه که تاکنون دراوج بلاتکلیفی بسر می‌برند چند روزی جلوی درب وزارت تجمع کرده‌اند ولی وزارتخانه به کشاورزان زحمتکش جوابگو نبوده و این بی اعتنایی‌ها را باید پاسخگو باشید.
* نگاه ویژه به خوزستان در بودجه ۱۴۰۱ و برنامه هفتم
رئیس مجلس در سفر سال گذشته خود به خوزستان وعده داده بود تا نگاه ویژه ای به مشکلات این استان در بودجه ۱۴۰۰ و برنامه هفتم داشته باشند؛ این وعده ها آنچنان که اشاره شد در بودجه ۱۴۰۰ محقق اما با چالش اجرا دست به گریبان شد. حالا فریدون حسنوند رئیس کمیسیون انرژی مجلس که از سوی رئیس مجلس ماموریت ویژه ای درباره بحران خوزستان دارد، می گوید: قرار است کارگروهی شکل گیرد تا در بودجه ۱۴۰۱ و برنامه هفتم توسعه راهکارهایی برای حل مشکل آب، فاضلاب و ریزگرد‌های خوزستان ارائه شود.
یوسفی، نماینده اهواز هم درباره توجه به استان خوزستان در برنامه هفتم توسعه، یادآور می‌شود: هفته گذشته نمایندگان استان خوزستان جلسه‌ای با رئیس و معاونان مرکز پژوهش‌های مجلس داشتیم در این نشست ماموریتی به مرکز پژوهش‌ها سپرده شد تا اقدامات کارشناسی موردنیاز جهت محرومیت‌زدایی استان‌هایی مانند خوزستان در بودجه ۱۴۰۱ و برنامه هفتم توسعه را احصا کنند.
چالش کم آبی استان خوزستان در روزهای اخیر که با خشک شدن تالاب هورالعظیم در جنوب استان و خسارت به کشاورزان و دامداران همراه شده است و اعتراضات مردمی را به دنبال داشت، بحرانی چندساله است که بارها درباره آن تذکر داده شده و دولت های وقت مصوبات و راهکارهایی کوتاه مدت و بلندمدتی هم برای آن تدارک دیده بودند اما این مشکلات همچنان ادامه دارد.
در همین مورد در سال های اخیر بارها رهبر معظم انقلاب توصیه هایی به مسئولان داشتند که مورد توجه قرار نگرفت. ایشان در روزهای اخیر با گلایه از رعایت نشدن توصیه‌های متعدد قبلی درباره آب خوزستان و فاضلاب اهواز تاکید کردند: اگر آن توصیه‌ها مورد توجه قرار می‌گرفت مسلماً این وضع ایجاد نمی‌شد که مردم وفادار خوزستان را با وجود این‌همه امکانات و استعدادهای طبیعی و کارخانجات در استان، ناراضی و ناراحت کند.
ایشان تصریح کردند: مردم ناراحتی خود را بروز دادند اما هیچ گله‌ای از آنها نمی‌توان داشت چراکه مسئله آب آن‌هم در آن آب‌وهوای گرم خوزستان مسئله کوچکی نیست.
رهبر انقلاب در اسفند ماه سال ۱۳۹۵ در ابتدای جلسه درس خارج فقه با اشاره به مشکلات و خسارت‌های شدید پدید آمده در اثر سیل و گرد و غبار در مناطق جنوب کشور و برشمردن مشکل آن روزهای خوزستان تصریح کردند: مسئولان وظیفه دارند که به این مشکلات رسیدگی کنند و اگر کسی به فکر مردم باشد، نمی‌تواند در مقابل مسائل دشوار خوزستان راحت بماند.
اجرا نشدن مصوبات درباره خوزستان یکی از مهمترین دلایل ایجاد بحران آب مطرح می شود. بخشی از این چالش ها در همین مجلس یازدهم و در جریان تصویب بودجه ۱۴۰۰ دیده شد اما مجتبی یوسفی، نماینده مردم اهواز معتقد است که دولت مصوبات و تصمیمات مجلس برای رفع مشکلات خوزستان را اجرا نکرده است.
* سرنوشت مصوبات بودجه ای ۱۴۰۰ برای رفع محرومیت از خوزستان
افزایش ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی بودجه، تخصیص ۵۰ میلیون یورو و اختصاص ۱۷۵۰ میلیارد تومان برای فاضلاب اهواز از جمله اقدامات مجلس یازدهم برای حل مشکلات خوزستان هم بوده است. یوسفی می گوید: مجلس یازدهم در تبصره ۱۴ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ تصویب کرد که ۱۹ هزار میلیارد تومان برای اصلاح ساختارهایی که منجر به محرومیت در برخی استان‌ها شده در نظر گرفته شود که براساس شاخص‌ها از این اعتبار ۱۲۶۰ میلیارد تومان به استان خوزستان اختصاص پیدا کرد تا در حوزه‌هایی مانند راه روستایی، آب و فاضلاب و احداث شبکه آبی و رفع تنش آبی هزینه شود.
بحران آب شرب روستایی و تنش آبی یکی از موضوعات مهمی است که شهریور ماه سال گذشته در جریان سفر نظارتی رئیس مجلس به خوزستان مورد تاکید قرار گرفت و در این سفر مصوباتی نیز برای حل این مشکلات مد نظر قرار گرفته بود. «تأمین آب شرب برای رفع تنش آبی ۷۰۲ روستا» در این سفر طی توافقی با شرکت آب و فاضلاب استان خوزستان پیشنهاد شد که قرار بود تا تیر ماه ۱۴۰۰ به ثمر بنشیند . در این مورد توافقات لازم برای انجام اقدامات مدنظر صورت گرفته و منابع لازم تأمین شده بود.
تکمیل تصفیه خانه آب شرب شهری شهرستان شادگان، احداث اسپیرال سد کرخه به جهت پمپاژ آب سد دز برای تأمین آب شرب جنوب استان خوزستان، طرح آبرسانی به شمال شرق استان خوزستان از دیگر مصوباتی بود که در این مورد در سفر نظارتی رئیس مجلس به تصویب رسید.
همچنین درباره اجرای فاز دوم طرح ۵۵۰ هزار هکتاری توافقاتی در زمینه تخصیص و تامین آب و ترمیم و باز تنظیم فهرست نقاط جدید برای مرحله دوم، تکمیل زهکشی ۳۰ هزار هکتاری در منطقه دشت آزادگان در این سفر انجام شد اما نماینده اهواز معتقد است تصمیمات اخذ شده در بازدید میدانی رئیس مجلس از استان خوزستان تصمیمات مناسبی بود اما عملی نشد زیرا اجرا با دولت است.
قصور دولت در تخصیص اعتبارها، اجرا مصوبات و بی اعتنایی به راهکارهای پیشنهادی بارها مورد تذکر نمایندگان مجلس بوده است. یکی از مواردی که بارها مورد تاکید قرار گرفته طرح ۵۵۰ هزار هکتاری رهبر معظم انقلاب بوده که به اعتقاد نمایندگان مجلس به دلیل مشکل آب فاز دوم آن اجرا نشده است. در ماه های اخیر، علیرضا ورناصری قندعلی، نماینده مسجدسلیمان، لالی، هفتگل و اندیکا موضوعات مربوط به مشکلات آبی خوزستان را متذکر شد و به مواردی همچون سهم نیم درصدی از مجموع ۱۰۰۸۳۷۸ هکتاری اراضی آبی استان با وجود ذخیره ۲۵ درصدی منابع آبهای قابل تنظیم کشور در این حوزه و وجود کارون خروشان ، سهم صفر درصدی چهار شهرستان حوزه انتخابیه از طرح ۵۵۰ هزار هکتاری مقام معظم رهبری اشاره کرد.
معطلی فاز دوم طرح ۵۵۰ هزار هکتاری که از مصوبات سفر سال ۷۶ مقام معظم رهبری به این استان است. همچنین موجب شده بود تا شکایتی از سوی نمایندگان استان خوزستان به کمیسیون اصل ۹۰ در مجلس یازدهم تقدیم شود. در این مورد مجتبی یوسفی در فروردین ماه سال جاری گفته بود: طرح کشاورزی ۵۵۰هزار هکتاری مقام معظم رهبری در خوزستان معطل تخصیص آب است و نمایندگان استان برای حل این مسئله به کمیسیون اصل ۹۰ شکایت کردند.
در همین مورد در دوره دهم مجلس نیز نمایندگان مجلس تذکرات مشابهی داشتند اما این تذکرات هم به بن بست اجرا رسیده بود.
محمد کعب عمیر، نماینده مردم شوش در فروردین ماه امسال در تذکری یادآور شد: جناب آقای روحانی ، همانطوری که مستحضرید سیل ۹۸ هزاران هزار کشاورز خوزستانی ،مزارعشان، خانه‌هایشان و تمام داشت و نداشتشان را از بین برد و دولت تعهد کرده به ازای هر هکتار ۵ میلیون تومان به کشاورزان خسارت دیده از سیل پرداخت کند حدود ۵۵ درصد از این خسارت پرداخت شده و تقریبا نصف آن خسارت باقی مانده که باید دولت به کشاورزان پرداخت کند.
همچنین قاسم ساعدی، نماینده دشت آزادگان و هویزه نیز در تیر ماه گذشته در تذکری به وزیر کشور موضوع عدم جبران خسارات کشاورزان سیل زده خوزستان را مورد تاکید قرار داد و گفت: کشاورزان سیل زده خوزستان و بخصوص کشاورزان دشت آزادگان و هویزه که تاکنون دراوج بلاتکلیفی بسر می‌برند چند روزی جلوی درب وزارت تجمع کرده‌اند ولی وزارتخانه به کشاورزان زحمتکش جوابگو نبوده و این بی اعتنایی‌ها را باید پاسخگو باشید.
* نگاه ویژه به خوزستان در بودجه ۱۴۰۱ و برنامه هفتم
رئیس مجلس در سفر سال گذشته خود به خوزستان وعده داده بود تا نگاه ویژه ای به مشکلات این استان در بودجه ۱۴۰۰ و برنامه هفتم داشته باشند؛ این وعده ها آنچنان که اشاره شد در بودجه ۱۴۰۰ محقق اما با چالش اجرا دست به گریبان شد. حالا فریدون حسنوند رئیس کمیسیون انرژی مجلس که از سوی رئیس مجلس ماموریت ویژه ای درباره بحران خوزستان دارد، می گوید: قرار است کارگروهی شکل گیرد تا در بودجه ۱۴۰۱ و برنامه هفتم توسعه راهکارهایی برای حل مشکل آب، فاضلاب و ریزگرد‌های خوزستان ارائه شود.
یوسفی، نماینده اهواز هم درباره توجه به استان خوزستان در برنامه هفتم توسعه، یادآور می‌شود: هفته گذشته نمایندگان استان خوزستان جلسه‌ای با رئیس و معاونان مرکز پژوهش‌های مجلس داشتیم در این نشست ماموریتی به مرکز پژوهش‌ها سپرده شد تا اقدامات کارشناسی موردنیاز جهت محرومیت‌زدایی استان‌هایی مانند خوزستان در بودجه ۱۴۰۱ و برنامه هفتم توسعه را احصا کنند.
