مسافران هسته‌اي كشورمان بامداد ديروز وارد نيويورك شدند ، رايزني رييس دستگاه ديپلماسي با كاترين اشتون بر سر ميز ناهار اولين برنامه تيم مذاكره كننده كشورمان با ۱+۵بود .
ديدار دوباره ظريف و اشتون در حالي صورت مي گيرد كه اين رايزني اولین دور از گفت وگوهاي بین ایران و شش قدرت جهانی پس از عدم توافق در مذاکرات ماه جولای است. در‌پی پایان بازه زمانی شش ماهه در توافقنامه موقتی ژنو "برنامه مشترک اقدام" دیپلمات‌ها توافق کردند که مذاکرات را برای یک دوره چهار ماهه دیگر تا ۲۴ نوامبر (۳ آذر) تمدید کنند.
هنوز اختلاف‌نظرهای عمیقی بین ایران و مذاکره‌کنندگان غربی درباره موضوعاتی چون ظرفیت غنی‌سازی، دوره زمانی توافق نهایی، برنامه هسته‌ای ایران وجود دارد كه مي‌توان گفت از مهمترين دلايل اصلي به نتيجه نرسيدن مذاكرات هسته‌اي پس از پايان دوره شش ماهه موارد ياد شده بود.
سید‌عباس عراقچی مذاکره‌کننده ارشد کشورمان ، پيش از سفر دستیابی به توافق جامع را در این دور از گفت وگوها بعید دانسته اما اظهار امیدواری کرده است که بتوان در این دور با حل برخی مسائل راه برای تکمیل متن "برنامه جامع مشترک اقدام" را هموار نمایند.
گفت وگوهاي رسمي ايران و ۱+۵هنوز شروع نشده است كه امريكايي ها بازهم بناي ناسازگاري را كوك كردند چنانچه معاون وزارت خارجه آمریکا در یک سخنرانی در دانشگاه جرج تاون گفت: ظرفیت غنی‌سازی فعلی ایران قابل قبول نیست و امیدوارم طی روزهای پیش رو ایران تلاش کند در مورد ظرفیت غنی‌سازی، به جهان بقبولاند که «وضع موجود پذیرفته شود.»
وندی شرمن گفت: ما همچنان در برخی موارد اساسی با یکدیگر فاصله داریم؛ از جمله ظرفیت و وسعت غنی‌سازی اورانیوم.
مذاکره کننده ارشد هسته‌اي آمریکا افزوده است: «جهان در صورتی با توقف و برداشتن تحریم‌ها موافقت می‌کند که ایران گام‌های قانع‌کننده وقابل تائیدی بردارد که برنامه اتمی‌اش کاملا صلح‌آمیز، هست و باقی خواهد ماند».
به گفته این مقام آمریکایی«ما باید مطمئن باشیم که هر تلاشی از سوی تهران برای شکستن تعهداتش، چنان قابل روئیت و زمان‌بر است که شانسی برای موفقیت پیدا نمی‌کند. پیشنهادات ارائه شده به ایران این ویژگی را دارند و منصفانه و منعطف هستند و تمایل دانشمندان ایران برای یک برنامه هسته‌اي صلح‌آميز درک شده است.»
در تكميل اظهارات جديد وندي شرمن "ماری هارف" نيز در کنفرانس خبری خود در پاسخ به این پرسش که به نظر مي‌رسد در گفت وگوهای گروه پنج به علاوه یک با ایران شاهد پیشرفت بسیار کندی هستیم، ارزیابی شما از این گفت وگوها چیست، گفت: این پیشرفت کند است و در پایان ماه ژوئیه توافق کردیم که گفت وگوها تمدید شود چرا که هنوز به توافق فراگیر نرسیدیم. درست است که در برخی از موارد پیشرفت هایی داشتیم ولی همچنان در برخی از موضوعات اساسی که باید حل شود اختلاف نظر داریم و این مسئله یک چالش دشوار است. ما در این گفت وگوها پیشنهادهای معقول و منطقی ارائه کردیم و تلاش می‌کنیم با ابتکارات مختلف ( به پیشرفت هایی برسیم) ولی این ایران است که باید تصمیم نهایی را اتخاذ کند و برای جهان آنچه را که درباره برنامه هسته‌اي خود مي‌گوید اثبات کند. قبل از دور آینده مذاکرات ، دیدارهای مقدماتی و دوجانبه و رایزنی‌هاي فنی و نشست‌هاي هماهنگی صورت خواهد گرفت و تا زمان بیست و چهارم نوامبر تلاش مي‌کنیم به توافق فراگیر برسیم. ایران مي‌تواند برنامه صلح‌آميز هسته‌ای داشته باشد.
امریکا اخیراً در قبال ایران رفتارهایی را نشان داده است که با روح حاکم بر توافق ژنو تا حد زیادی مغایرت داشت . اعمال تحریم‌هاي جدید علیه ایران که دو هفته پیش شکل گرفت، بخشی از رفتار نامناسب امریکايي ها بود كه حتي ادعاهاي خودشان را مبني بر حل و فصل مذاكرات هسته‌اي زير سوال مي برد!
كارشناسان بر اين باورند كه هدف آمريكا از مطرح كردن اين بحث انحرافي در مذاكرات آن است كه نه تنها نياز واقعي تهران به غني‌سازي اورانيوم را در آينده ناديده بگيرد و با اين حربه رواني، از ضرورت تعداد كم سانتريفيوژها سخن براند بلكه حتي در صورت دستيابي به توافق نيز، در افكار عمومي جهان از طريق بوق‌هاي رسانه‌اي اش اعلام كند كه با اين توافق، جلوي دستيابي ايران به سلاح هسته‌اي را گرفته است!
اظهارات تامل برانگيز مذاكره كننده ارشد امريكايي مبني بر غير قابل قبول بودن ظرفيت غني سازي ايران و از سويي ديگر اعمال تحريم‌هاي ضد ايراني چند هفته گذشته آن هم در آستانه دور جديد گفت وگوهاي هسته‌اي دو نكته را اثبات مي كند اول اينكه امريكايي ها نمي توانند دست از زياده خواهي‌هاي خود بردارند چرا كه ظرفيت غني سازي طبق گفته مقامات كشورمان خط قرمز تيم مذاكر كننده ايراني است نكته بعدي اينكه با اين رويكرد مشخص شد كه امريكايي ها عامل به نتيجه نرسيدن توافقات هستند چنانچه پيشتر نيز حسن روحاني رييس جمهوركشورمان در نشست خبري اوائل شهريور ماه در پاسخ به سوال خبرنگار ژاپني در رابطه با اقدام آمریکا و اعمال تحریم‌های جدید از سوی این کشور علیه ایران پرسید و گفت که آیا اعمال این تحریم‌ها، جدید است یا ادامه تحریم‌های کنونی است؟ آیا توافق ژنو با تحریم‌های جدید نقض شده است؟ توضیح داد: آنها همیشه مدعی هستند که تحریم‌های جدیدي اعمال نکردیم چرا که ایران تحریم‌ها را دور زده و ما همان تحریم‌های قبلی را دو مرتبه اعمال و عملیاتی می‌کنیم، بر فرض که این سخن آنان درست باشد اما باز هم اینگونه رفتار با روح توافق ژنو منافات دارد ضمن اینکه ما اصلا اصل آن تحریم‌ها را غیرقانونی و غلط می‌دانیم و شکل آن تحریم‌ها نیز از نظر ما ناصحیح و غیرسازنده است
تاسيسات غني‌سازي فردو و غيرقابل نفوذ بودن آن، نحوه نظارت‌هاي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، موضوع PMD (ابعاد احتمالي نظامي) از جمله موضوعات مطالعات ادعايي، نحوه لغو كامل تحريم‌ها عليه ايران، موضوعات تحقيق و توسعه و دوره زماني توافق نهايي نيز از ديگر موارد اختلافي با ۱+۵ است. البته راكتور آب سنگين اراك هم از موارد اختلافي بوده اما به گفته مسئولان و كارشناسان با تلاش‌هاي متخصصان سازمان انرژي اتمي كشورمان، فرمول‌هايي براي رفع نگراني غرب درباره اين راكتور آب سنگين طراحي شده و مي‌توان گفت كه در اين زمينه پيشرفت‌هايي حاصل شده است
زياده‌خواهي‌هاي غرب در قبال ايران در حالي ادامه دارد كه «دیوید آلبرایت»، مدیر اندیشکده علوم و امنیت بین‌الملل در واشنگتن طی تحلیلی در زمینه مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه ۱+ ۵ در نیویورک اظهار داشت: «مذاکره‌کنندگان ضرورت دارد تا در زمینه حجم غنی‌سازی اورانیوم و سطح بازرسی از تاسیسات هسته‌ای ایران در آینده توافق کنند.»
این کارشناس ارشد بین‌المللی در امور هسته‌ای همچنین گفت: «ایران در زمینه برخی موارد حساس توافق نخواهد کرد. تصور اینکه طرفین چگونه اختلاف‌ها را کنار خواهند گذاشت، دشوار است.»
كارشناسان سياست خارجي معتقدند تا زماني كه امريكايي‌ها دست از زياده‌خواهي بر ندارند و حسن‌نيت نشان ندهند گفت‌وگوهاي هسته‌اي به نتيجه نمي‌رسد چنانچه تعدادي از وكلاي مردم در مجلس شوراي اسلامي در گفت‌وگو با رسانه‌هاي خبري براين نكته اتفاق نظر دارند و در واقع امريكا را محور به نتيجه نرسيدن مذاكرات مي‌دانند.
محور مذاکرات هسته‌ای ایران در چارچوب مقررات بین‌المللی است
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: محور مذاکرات هسته‌ای ایران با ۱+۵ دفاع از منافع ملی ایران در چارچوب مقررات بین‌المللی است.
علاالدین بروجردی در مراسم تجلیل از ورزشکاران نونهال و پیشکسوتان بروجرد، افزود: دانش هسته‌ای حق ملت ایران بوده و این حق با تلاش دانشمندان ایرانی به دست آمده است.
وی با بیان اینکه مقررات بین‌المللی نیز بر حقوق کشور ایران در خصوص دانش هسته‌ای صحه می‌گذارد، اظهار کرد: ایران زیر بار مطالب و خواسته‌های غیرقانونی آمریکا نخواهد رفت.
غرب از سیاست‌هاي غیراخلاقی در مذاکرات هسته‌اي دست بردارد
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه برنامه صلح‌آميز هسته‌اي ایران تهدیدی برای هیچ کشوری نیست، گفت: غرب دست ازسیاست‌هاي غیراخلاقی در مذاکرات هسته‌اي بردارد.
محمد‌حسن آصفری در گفت‌وگو با خانه ملت، درباره مذاکرات هسته‌اي ایران و ۱+۵ درحاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل، گفت: امیدوار هستیم که کشورهای غربی در مذاکرات این دوره معقولانه رفتار کنند و متوجه باشند که جمهوری اسلامی ایران به هیچ‌وجه از حقوق قانونی خود کوتاه نمی‌آید، اما چون تیم مذاکره‌کننده در نرمش قهرمانانه خواهان تعامل با ۱+۵ است تاکنون همکاری‌هاي بسیاری را با آنها داشته است.
نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: آمریکا و غرب باید از سیاست‌هاي دوگانه در مذاکرات دست برداشته و شفاف وارد گفت‌وگوها شوند؛ اما اگر آنها همچنان به مواضع منفعت‌طلبانه خود ادامه دهند به طور حتم مذاکرات به نتیجه نمی‌رسد، ولی امیدوارهستیم که در مذاکرات نیویورک به رغم سیاست‌هاي زشت و غیراخلاقی غرب و اعمال تحریم‌هاي جدید علیه ایران توافق نهایی و جامع حاصل شود؛ در غیر این صورت جمهوری اسلامی ایران در مقابل زورگویی‌هاي غرب کوتاه نیامده و از حقوق خود دست بر نمی‌دارد.
وی درخصوص درخواست مقامات آمریکا مبنی بر کاهش میزان غنی‌سازی و تعداد سانتریفیوژها در ایران، گفت: ایران به جهت اعتمادسازی درمذاکرات تا حدودی بحث کاهش غنی‌سازی را عملیاتی کرد اما در مقابل طرف غربی هیچ اقدام مثبتی را در جهت رفع تحریم‌ها تاکنون انجام نداده است، از این‌رو در برخی بخش‌هاي داخلی نیاز به غنی‌سازی وجود دارد که اگر ۱+۵ این موضوع را بپذیرد مشکلات حل خواهد داشت؛ اما اگر غرب اهداف و سیاست‌هاي خود را در مذاکرات دنبال کند این مذاکرات همچنان بدون نتیجه موثر باقی خواهد ماند.
پرونده هسته‌ای با وجود گام‌های اعتمادساز ایران به نقطه آغاز بازگشته است
نماینده مردم همدان در مجلس گفت: پس از این همه گام که ایران در پرونده هسته‌ای برای اثبات حسن‌نیت برداشته است، اما باز به نقطه آغاز رسیده‌ایم.
ابراهیم کارخانه‌ای نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با فارس با موضوع ارزیابی آینده پرونده هسته‌ای ایران اظهار داشت: پس از این همه مذاکرات و تعهداتی که ایران پذیرفته و به انجام رسانده است، به نظر می‌رسد باز به نقطه آغاز رسیده‌ایم.
وی توقف عمده فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان را منهای چرخش سانتریفیوژهایی که فعال بودند را یادآور شد و افزود: با این توقف، عملاً یک وقفه‌ای در فعالیت‌های هسته‌ای ایران به وجود آمد و بسیاری از نیروهایی که در این عرصه فعال بودند، از نظر روحی ضربه خوردند.
کارخانه‌ای با تأکید بر اینکه فقط یکی از تعهداتی که ایران به عهده گرفت، ارزش لغو همه تحریم‌ها را داشت، گفت: ما غنی‌سازی ۲۰ درصد را متوقف کردیم و این مسئله بسیار مهمی است و می‌توانستیم در قبال این ۲۰ درصد امتیازات بیشتری بگیریم، همچنین بحث آب سنگین اراک به قدری مهم است که کافی بود تا کل تحریم‌ها را ملغی کنند.
وی با اشاره به اینکه ایران از ابتدا به دنبال برنامه غیرصلح‌آمیز هسته‌ای نبوده است، خاطرنشان کرد: ایران نهایت حسن‌نیت خود را برای پیشرفت مذاکرات به خرج داد، اما الان به خانه اول بازگشته‌ایم.
وی ادامه داد: این همه گام از سوی ایران برای اعتمادسازی برداشته شده است، اما گویا هیچ کاری صورت نگرفته است، بنابراین نتیجه می‌گیریم اگر ما در مذاکرات قدرتمندتر بایستیم، اقتدارمان بالا خواهد رفت و آنها را وادار می‌کند که در برابر ما کوتاه بیایند.
کارخانه‌ای با تأکید بر اینکه اگر هزاران تن غنی‌سازی از سوی ایران صورت بگیرد، هیچ نوع خطری برای غرب ندارد، اضافه کرد: غربی‌ها حتی روی ۳.۵ درصد غنی‌سازی ما هم حرف دارند، ولی ما به صورت قدرتمند از حقوق هسته‌ای خود دفاع خواهیم کرد و دیگر کوتاه نمی‌آییم، چراکه نهایت تعامل را با آژانس و ۱+۵ نشان داده‌ایم.
امکان بازگشت به حالت قبل از توافقات هسته‌ای وجود دارد
نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: اگر غربی‌ها و آمریکایی‌ها بخواهند در توافق با ایران اشکال ایجاد کنند به راحتی می‌توانیم به دوران قبل از توافقات هسته‌ای برگشته و غنی‌سازی‌ها را دوباره ادامه دهیم.
منصور حقیقت‌پور نيز در گفت وگو با همين خبرگزاري اظهار کرد: ما صداقتمان را به خوبی در دور جدید مذاکرات با ۱+۵ نشان دادیم اما اگر غربی‌ها بخواهند با نادیده گرفتن حق و حقوقمان ما را با مشکلات و نارسایی‌هایی روبه‌رو کنند قطعاً مقابله به مثل کرده و سر جای اولمان باز می‌گردیم و با توان مضاعف در عرصه غنی‌سازی و فعال کردن تأسیسات هسته‌ای خودمان اقدام می‌کنیم.
وی تصریح کرد: آنچه که در مذاکرات هسته‌ای شرط بوده احترام طرفین به قوانین و مقرراتی است که پایبندی به آن می‌تواند راهکار مناسبی باشد اما به نظر می‌رسد همچنان آمریکایی‌ها و برخی کشورهای اروپایی سعی دارند از حربه توافق هسته‌ای به عنوان چماق بالای سر ایران استفاده کنند که ما به هیچ وجه اجازه چنین رفتاری را نمی‌دهیم.
نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: ما در مذاکرات جدی هستیم و می‌خواهیم طرف‌های مذاکره نیز جدی باشند چرا که اگر ذره‌ای بخواهیم از عهد و پیمانمان عدول کنیم این رویه برخلاف دیدگاه ارزشی و دینی ما است که هرگز نمی‌خواهیم تن به این بی‌‌عهدی بزنیم.
حقیقت‌پور دستیابی ایران را به تمام فناوری‌های نوین هسته‌ای حق مسلم ایرانیان دانست و افزود: غربی‌ها و آمریکایی‌ها نمی‌توانند با رفتارهای زورمدارانه خود ما را از مسیر اصلی منحرف کنند چرا که همه این رفتارها حرکت‌های نمایشی است و هیچ دستاوردی جز بی‌آبرو کردن آنها به دنبال ندارد.
وی در ادامه سخنان خود بیان کرد: اگر غرب بخواهد با اطاعت‌پذیری از آمریکا در توافقات هسته‌ای خلل و خدشه‌ای به وجود آورد ما میز مذاکرات را برای رسوا کردن استکبار و ایادی کفر ترک می‌کنیم چرا که ما بیش از یک سال است که به تمام تعهداتمان عمل کردیم و این غربی‌ها هستند که باید صداقت بیشتری از خود در عمل نشان دهند.
