سه ماه به انتخابات ریاست جمهوری امریکا باقی مانده و ترامپ برای جبران ناکامی‌های خود در داخل این کشور و بحران کرونا و تبعیض نژادی از یک سو و کسب رأی و انحراف افکار عمومی از سوی دیگر دست به حرکات ماجراجویانهو خطرناک در منطقه می‌زند.
مزاحمت و تهدید جنگنده‌های متخاصم ارتش تروریست امریکا در آسمان سوریه علیه پرواز هواپیمای ۱۱۵۲ ماهان که روز پنجشنبه دوم مرداد صورت گرفت موجب شد تا خلبان آن ناچار دست به کاهش ناگهانی ارتفاع زده و مسافران آن ساعتی سخت و نفس گیر را بگذارنند.
این خبر را ابتدا خبرگزاری رویترز و شبکه المیادین لبنان منتشر کردند و از ایجاد مزاحمت جنگنده‌های متخاصم برای هواپیمای مسافربری ایران در آسمان سوریه خبر دادند و ساعاتی بعد معلوم شد که جنگنده‌ها متعلق به آمریکا بوده است.
واکنش های داخلی مقامات کشورمان
این اقدام امریکا از سوی مقامات کشورمان واکنشهای متعددی داشت از جمله «حسام‌الدین آشنا» مشاور رییس‌جمهوری درباره مزاحمت جنگنده‌های آمریکایی برای هواپیمای مسافربری ایران در حساب توییتری خود نوشت: «کسی که جان رهبرانش را دوست دارد با جان مسافران ما بازی نمی‌کند.»
«اردشیر مطهری» نماینده گرمسار در مجلس نیز تصریح کرد: «با تهاجم به هواپیمای مسافربری ایرانی می‌خواهند ایران را تحریک کنند، اما خبر ندارند ایرانی‌ها فقط موشک‌های خوبی نمی‌سازند، بلکه شطرنج‌بازان خوبی هم هستند.» وی ادامه داد: «منتظر انتقام سخت باشید، اما زمان و مکانش با ماست. ایران می‌داند چه می‌کند.»
«ولی اسماعیلی» نماینده گرمی هم در توییتر خود نوشت: «تعرض جنگنده‌های آمریکایی - اسراییلی به هواپیمای مسافربری ایران بار دیگر هویت وحشیانه کشورهای مهاجم را آشکار کرد.
این نماینده مجلس با بیان اینکه «این اقدام وحشیانه و ایجاد رعب و وحشت میان مسافران ایرانی بی‌شک بی پاسخ نخواهد ماند»، خاطرنشان کرد: «عاملان این تهاجم منتظر سیلی محور مقاومت باشند و آمریکایی‌ها سریعتر منطقه را ترک کنند.»
«سید عباس موسوی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در واکنش به این مزاحمت گفت: «جزئیات این حادثه در دست بررسی است و پس از تکمیل اطلاعات، اقدامات لازم سیاسی و حقوقی به عمل خواهد آمد.»
اسلامی وزیر راه با اشاره به اقدام جنگنده آمریکایی در نزدیک شدن به هواپیمای مسافربری ماهان اظهار کرد: سازمان هواپیمایی کشوری مراتب اعتراض جمهوری اسلامی ایران به این اقدام را به سازمان هواپیمایی بین المللی (ایکائو) اعلام کرده و پیگیری حقوقی این اتفاق را انجام خواهد داد. وی تصریح کرد: این یک حرکت تروریستی است که توسط دولت آمریکا انجام شده و حتما باید کشورها و جامعه بین المللی این حرکت را محکوم کنند. سخنگوی شورای نگهبان نیز گفت: اقدام تروریستی رژیم آمریکا علاوه بر تعقیب حقوقی که مقامات دولت تاکید کردند، مستلزم اقدام متقابل نیز هست.
عباسعلی کدخدایی به مزاحمت اخیر یک جنگنده برای هواپیمای مسافربری ایرانی توسط آمریکا واکنش نشان داد و در صفحه شخصی توییتر خود نوشت: در مقابل تخلفات کشورها علاوه بر پیگیری حقوقی، لازم است از اقدام متقابل نیز استفاده شود چرا که ذات اقدامات حقوقی مستلزم طی زمان طولانی است.
وی تاکید کرد: اقدام تروریستی رژیم آمریکا علاوه بر تعقیب حقوقی که مقامات محترم دولت تاکید کردند مستلزم اقدام متقابل نیز هست.
دستیار ویژه بین‌الملل رئیس مجلس نیز اقدام جنگنده‌های آمریکایی علیه هواپیمای مسافربری ایران را تحریک آمیز خواند و گفت؛ باید دولت این کشور منتظر عواقب کارش باشد. حسین امیرعبداللهیان درباره تهدید تروریستی جنگنده‌های آمریکایی علیه هواپیمای مسافربری ایران در توییتر نوشت: تعرض جنگنده‌های آمریکایی به هواپیمای مسافربری ایران در آسمان سوریه بار دیگر اثبات کرد که حضور بیگانگان در منطقه تهدید جدی علیه صلح و امنیت بین المللی به شمار می‌آید.
دستیار ویژه امور بین‌الملل رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: بی‌تردید در حالی که هنوز انتقام سخت ترور آمریکایی قهرمان بین‌المللی مبارزه با تروریسم سردار شهید سلیمانی عزیز در راه است نظامیان آمریکا با تعرض روز اخیر و به هواپیمای ایرانی در انتظار تبعات سنگین رفتار تحریک آمیز خود باشند.
وی اضافه کرد:صهیونیست‌ها هم نمی توانند در سایه بنشینند، تحریک کنند و بلافاصله بگویند ما دخالتی نداشتیم. ابوالفضل عمویی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی نیز در واکنش به نزدیک شدن هواپیمای جنگنده آمریکایی به هواپیمای مسافربری ماهان در آسمان سوریه بیان کرد: این اقدامِ خطرناک و تهدید کننده هواپیماهای آمریکایی، خلاف حقوق بین الملل و در ارزیابی ما یک تهدید تروریستی است. او ادامه داد: حضور نیروهای آمریکایی در سوریه و فضای هوایی این کشور از جمله پایگاه التنف که حادثه مذکور بر فراز آن اتفاق افتاده، غیرقانونی است و دولت سوریه حضور نیروهای آمریکایی در خاک این کشور را غیرمشروع می‌داند.
تفسیر حقوقی و قانونی
این درحالی است که امریکایی‌ها که در تحریمهای اقتصادی ایران همچنان به دنبال اهداف خود هستند، اینک تلاش می‌کنند تا از منظر حقوقی و بین المللی وارد کارزار شده و عملیات روانی را علیه کشورمان فعال کنند .
«رضا نصری» حقوقدان بین‌المللی در حساب کاربری خود در توییتر در این باره نوشت: «از ۲ سال پیش آمریکا و لابی‌های اسرائیل کارزار حقوقی و روانی حساب شده‌ای را علیه هواپیمایی «ماهان» آغاز کردند تا با القاء اینکه کارکرد اصلی این هواپیمایی «نظامی» است و از این رو می‌تواند یک هدف مشروع نظامی باشد، ایران را تحت فشار قرار دهند. امروز دارند از این زمینه سازی بهره‌برداری می‌کنند. آمریکا در سال ۲۰۱۱ با آغاز جنگ سوریه، ماهان ایر را به اتهام کمک به نیروی قدس سپاه پاسداران و بار دیگر آن را در سال ۲۰۱۹ به دلیل حمل موشک و اقلام هسته‌ای تحریم کرده و از تمام کشورها خواسته است که این کشور را در این اقدام همراهی کنند .
این درحالی است که ماهان، پس از شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران‌ایر بزرگترین شرکت هواپیمایی ایران است و امریکا که با تحریم واردات هواپیماها و قطعات هواپیماهای ایرانی، جان مسافرین ایرانی را در خطر قرار داده اینک مستقیماً وارد میدان شده است .
این اقدامات حتی در زمان کرونا نیز ادامه داشت و رسانه‌های لابی امریکایی و صهیونیستی نیز تلاش کردند تا در منطقه این گونه عنوان کنند که عامل اصلی انتشار ویروس کرونا در منطقه، پرواز هواپیمایی ماهان به شهر ووهان چین بوده است.
در همین حال برای اعتراض به این اقدامات مقامات امریکایی، نماینده دائم کشورمان نزد سازمان ملل متحد با گوترش دبیرکل آن سازمان دیدار و صراحتاً تاکید کرد: چنانچه هر حادثه‌ای در مسیر برگشت برای این هواپیمای ایرانی اتفاق بیفتد، جمهوری اسلامی ایران آمریکا را مسؤول آن خواهد شناخت.
دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد هم گفته که به زودی در نامه‌ای به شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل متحد "مراتب اعتراض خود را از تهدید هواپیمای مسافربری ماهان اعلام می‌دارد."
با این حال باید در نظر داشت که با وجود آنکه حمله به هواپیماهای مسافری بر خلاف موازین حقوق بین الملل و حقوق بشر است اما این اولین بار نیست که امریکا به هواپیماهای مسافری ایرانی در منطقه تعرض می‌کند و حادثه حمله به هواپیمای ایرباس مسافری کشورمان در آب‌های خلیج فارس در سال ۶۷ نشان داد که مقامات این کشور هیچ مسئولیتی در برابر اقدامات خصمانه خود علیه ایران نمی‌پذیرند و ایران با این تجربه خود را ملزم می داند که دفاع حداکثری را از ناوگان مسافری هوایی خود داشته باشد. «لعیا جنیدی» معاون حقوقی رییس‌جمهور هم در این باره گفت: رفتار هواپیماهای جنگنده در قبال پرواز ۱۱۵۲ هواپیمایی ماهان و ایجاد مزاحمت برای یک هواپیمای مسافربری آن هم در خاک کشور ثالث، نقض آشکار امنیت هوانوردی، تخلف از اصل آزادی پرواز هواپیماهای غیرنظامی و به علاوه در مغایرت با مواد ۳ مکرر و ۴۴ پیمان هواپیمایی کشوری بین‌المللی (کنوانسیون شیکاگو) و ضمیمه‌های مربوطه و کنوانسیون مونترال ۱۹۷۱ و نیز زیر پا گذاشتن اصول مسلم حقوق بین‌الملل است.
عقب نشینی
این در حالی است که مقامات امریکایی در این باره اینگونه عنوان کرده‌اند که یک جنگنده آمریکایی از نوع اف۱۵ در حوزه دید یک هواپیمای مسافربری ایرانی قرار گرفت اما این موضوع در فاصله امن صورت گرفته است.
بر اساس ادعای «بیل اوربان» سخنگوی سازمان تروریستی فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام)، دو جنگنده آمریکایی اقدام به پرواز قانونی و همیشگی خود در حریم پایگاه نظامی التنف (در خاک سوریه) همزمان با عبور هواپیمای مسافربری ایرانی بر فراز منطقه کردند.
وی در ادامه گفت که بازرسی بصری با هدف اطمینان یافتن از امنیت پرسنل نیروهای ائتلاف در پایگاه التنف صورت گرفت و زمانی که خلبان اف-۱۵ هواپیما را به عنوان هواپیمای مسافربری ماهان ایر شناسایی کرد، اف -۱۵ به صورت امن اقدام به فاصله گرفتن از هواپیما کرد.
*در نهایت
باید توجه داشت به دنبال شهادت سردار شهید قاسم سلیمانی مقام معظم رهبری موشک باران پایگاه عین الاسد در عراق را تنها گوشه‌ای از انتقام سخت عنوان کردند و اینک آمریکایی‌ها همچنان در وحشت از عملیات انتقام جویانه ایران در منطقه بسر می برند.
در این میان امریکا تلاش می‌کند که برای ایجاد وحشت در مردم کشورمان ضمن رجز خوانی، شرایط رعب و وحشت را نیز در منطقه فراهم آورد.
سه سال پیش بود که پرواز شماره ۶۵۲۱ شرکت هواپیمایی آسمان که از شهرستان لامرد استان فارس به مقصد کویت در حال حرکت بود، با رهگیری و مزاحمت دو فروند هواپیمای جنگی آمریکایی بوبرو شد، که این مسئله علاوه بر اینکه باعث رعب و وحشت مسافران این هواپیما شد، با تکان‌های شدید در هواپیما همراه بود. این وضعیت موجب بروز استرس و تشنج در بین مسافران این پرواز شد.
کارشناسان حقوقی بر این باورند که توضیحاتی که تاکنون ارائه شده غیرموجه و فاقد وجهه قانونی است لذا اقدامات صورت گرفته توسط این جنگنده‌ها موجب مسئولیت بین‌المللی دولت متبوع آنها می شود و قابلیت تعقیب حقوقی را از جمله در شورای ایکائو و دادگاه دادگستری بین‌المللی به دنبال دارد. از این رو مقامات کشورمان باید ضمن اعلام این موضوع که این اقدام امنیت هوانوردی را در منطقه مختل کرده و مغایر کنوانسیون‌های بین‌المللی از جمله مقررات ایکائو است، آن را تخلفی بین المللی دانسته و در سازمان‌های بین المللی راجع به عواقب این گونه ماجراجویی‌های امریکا که هیچ ثمری جز آتش افروزی در منطقه ندارد هشدار دهند.
از سوی دیگر مقامات کشور پس از اقدامات دیپلماتیک و حقوقی به منظور اعلام اعتراض رسمی جمهوری اسلامی نسبت به گستاخی اخیر آمریکایی‌ها، لازم است تا پاسخ درخوری به آنها بدهند تا دیگر گزینه‌های روی میز خود را برای مردم بی دفاع و غیرنظامی رو نکنند.
