بعد از تشدید انتقادات به برجام و برقرار نشدن روابط بانکی ایران با دنیا عضو ارشد تیم مذاکره کننده از رئیس کل بانک مرکزی خواسته تا از مدیران رسانه‌ها دعوت کند که اتاق سوئیفت بانک مرکزی را از نزدیک مشاهده کنند، این بانک بازدیدی برای خبرنگاران هماهنگ کرد.
برهمین اساس، خبرنگاران دیروز از اتاق سوئیفت بانک مرکزی در برج میرداماد بازدید کرده و از نزدیک در جریان پیام‌های سوئیفتی قرار گرفتند؛ حسین یعقوبی در جریان این بازدید به ارائه توضیحاتی درباره چگونگی پیام‌رسانی سوئیفت در بانک مرکزی پرداخت و گفت: هرچند اکنون ۳۰۰ رابطه کارگزاری با شبکه بانکی بین‌المللی برقرار شده اما این رقم در زمان تحریم شاید به اندازه تعداد انگشتان دست‌ها نبوده است.
وی ادامه داد: با نگاه اجمالی به ایجاد روابط کارگزاری، موفقیت بانک‌ها در این زمینه قابل مشاهده است؛ براساس گزارش‌ها حتی در برخی از حوزه‌ها ضوابط کارگزاری با بانک هایی ایجاد شده که پیش از تحریم نیز با آنها ارتباطی نداشته ایم.
رئیس گروه کاربران سوئیفت کشوری، همچنین از کاهش هزینه مبادلات پس از برقراری روابط کارگزاری و بهره‌گیری از پیام‌رسان سوئیفت خبر داد و گفت: در برخی از رسانه‌ها به دلیل ناآگاهی از موارد مربوط به ضوابط کارگزاری بانکی با زیرمجموعه‌ها، این روابط کارگزاری با سوئیفت اشتباه گرفته می‌شود.
به گفته وی، سوئیفت یک سیستم جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی است که همانند تلفن و تلکس کارایی دارد و در اختیار بانک‌ها برای انجام روابط مالی در شبکه بین‌الملل قرار می‌گیرد.
وی با بیان اینکه سوئیفت گره‌گشا نیست، افزود: ابتدا باید ضوابط کارگزاری ایجاد و سپس اقدامات بعدی انجام شود. بانکی که خواستار فعالیت در عرصه بین‌الملل است، ابتدا باید با مطالعه و سپس جمع‌بندی، بانک‌ها را برای برقراری روابط کارگزاری انتخاب کند و بعد از ایجاد این روابط، فعالیت را به مرحله اجرا در بیاورد.
مدیرکل بین‌الملل بانک مرکزی ادامه داد: سوئیفت تنها کار مخابره را انجام می‌دهد و در همین حال ابتدا باید ضوابط کارگزاری ایجاد و سپس از سوئیفت استفاده کرد. در متن برجام تصویب شد که پس از اجرای همه فعالیت‌های بانکی بین‌المللی، استفاده از ابزارهایی همانند سوئیفت امکان‌پذیر باشد، بنابراین سوئیفت جزو نخستین نتایج و آثار مثبت برجام بود.
یعقوبی با بیان اینکه در جریان تحریم به جز چند بانک غیرتحریمی، بقیه بانک‌ها از سوئیفت محروم بودند، گفت: در جریان تحریم روابط کارگزاری به صورت کامل وجود نداشت و نقل و انتقالات با هزینه بالا انجام می‌شد. هم‌اکنون دو سه بانکی که در فهرست تحریم قرار دارند، به سوئیفت متصل نیستند و بقیه بانک‌ها این سیستم پیام‌رسان را دارند.
وی ضمن اشاره به اینکه ۲۹ بانک ایرانی در سوئیفت فعالند، افزود: بانک مرکزی تلاش دارد استفاده از این پیام‌رسان را برای دو سه بانک قرار گرفته در فهرست تحریم، محقق سازد.
رئیس گروه کاربران سوئیفت کشور با تاکید بر اینکه مسایل و امور بانکی بین‌المللی در ادبیات استاندارد به صورت محرمانه است و در هیچ جای دنیا روابط بانکی اعلام نمی‌شود، گفت: با توجه به اینکه در شرایط حساس هستیم مثالی در این مورد اعلام می‌شود، بر همین اساس حساب ایران نزد بانک مرکزی ایتالیا باز و از طریق سوئیفت پول منتقل شده است و ما بستانکار از بانک مرکزی این کشور هستیم.
یعقوبی در پاسخ به این پرسش که هنوز برقراری روابط بانکی و سوئیفت به صورت دلاری به دلیل تحریم‌ها برقرار نیست اما پوند و یورو برقرار است، گفت: با هالک بانک ترکیه برقراری سوئیفت با یورو و لیر ترکیه انجام می‌شود، همچنین در این نقل و انتقالات دریافت کننده، پرداخت‌کننده، نوع و میزان ارز، تاریخ و... به عنوان یک پیام رمزدار به بانک مربوطه ارسال می‌شود.
وی اظهار کرد: فعالان اقتصادی نمی‌توانند به صورت مستقیم سوئیفت برقرار کنند بلکه فعالان اقتصادی به بخش مربوطه یعنی شعبات ارزی بانک‌ها مراجعه و براساس ثبت سفارش خود درخواست باز شدن اعتبار را به بانک می‌دهند.
تبادل ۳۸۰۰ پیام سوئیفت بعد از برجام در بانک ملی
در همین راستا عضو هیأت مدیره بانک ملی اعلام کرده که از ۲۶ دی‌ماه حدود ۳۸۰۰ پیام سوئیفت بین بانک ملی در ۶۲ کارگزاری این بانک در خارج کشور تبادل شده که ۱۵۰۰ پیام ارسالی و ۲۹۰۰ پیام دریافتی بوده است.
غلامرضا پناهی در حاشیه مراسم نمایش عملیات سوئیفت در محل بانک ملی در جمع خبرنگاران اظهار داشت: سوئیفت پس از تحریم‌ها برای برقراری ارتباط پیش قدم شد، اما اتصال مجدد به این سامانه نیازمند طی شدن مراحلی است.
معاون بین‌الملل بانک ملی تاکید کرد: ارتباط سوئیفت و امکان نقل و انتقال وجوه هم‌اکنون فراهم است و همه حساب‌های ما در خارج از کشور آمادگی انتقال وجوه از خارج به داخل و بالعکس را دارند. به طور نمونه، اکنون پیام حواله از بزرگ‌ترین بانک ژاپن و به نام شخص را بدون واسطه دریافت کرده‌ایم.
پناهی گفت: همه واحدهای بانک ملی آماده اند وجوه افراد را در مواردی که کارگزاری وجود دارد به داخل انتقال دهند؛ همچنین امکان ارسال وجوه نیز فراهم است.
عضو هیأت مدیره بانک ملی اعلام کرد: از ۲۶ دی‌ماه حدود ۳۸۰۰ پیام سوئیفت بین بانک ملی در ۶۲ کارگزاری این بانک در خارج کشور تبادل شده است که ۱۵۰۰ پیام ارسالی و ۲۳۹۰ پیام دریافتی بوده است.
محمود زیبایی رئیس گروه توسعه و امنیت اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی نیز در جریان بازدید خبرنگاران از اتاق سوئیفت، گفت: سوئیفت نسخه (ورژن) یک و دو ندارد و تنها نسخه آن «هفت» است و همه بانک‌های ایران هم‌اکنون از آخرین نسخه سوئیفت استفاده می‌کنند. وی این مطلب را در پاسخ به پرسشی که گفته می‌شود یکی از مشکلات استفاده از سوئیفت، قدیمی بودن ورژن (نسخه) آن در بانک‌های ایرانی است، عنوان کرد.
