کارشناسان بازار سرمایه با تحلیل دلایل ریزش شاخص بورس، اعلام کردند که انتظار کسب بازده زودهنگام و وجود فضای کسب سود آسان و بدون ریسک از عمدهترین دلایل افت بازار سرمایه است.
شاخص کل بورس در معاملات روز گذشته بیش از هزار واحد سقوط کرد و روندی منفی داشت، این در حالی است که شاخص کل بورس در معاملات هفته گذشته بازار سرمایه ۲۰۸ واحد کاهش یافت به رقم ۷۵۸۷۶ واحد رسید.
در ۴ روز کاری هفته گذشته ارزش کل معاملات سهام و حق تقدم به ۷۶۷۵ میلیارد ریال بالغ شد که نسبت به هفته قبل ۱۹ درصد کاهش یافته است. در ضمن تعداد ۳۵۵۴ میلیون سهم در ۲۵۸ هزار دفعه مورد معامله قرار گرفت و به ترتیب ۲۱.۷ و ۳۳ درصد کاهش را نسبت به هفته قبل از آن تجربه کردند.
بر این اساس شاخص بورس در این روزها نه تنها افتهای سنگینی را تجربه کرده، بلکه به تبعیت از رکود حاکم بر اقتصاد، اوضاع مناسبی ندارد. معاملات بورس از سایر مقولات اقتصادی و سیاسی تبعیت میکند و حتی بیخبرها نیز بر بورس تاثیرگذار است، به ویژه بورس کشورمان که هر آن در انتظار اتفاق و خبری جدید است.
دلایل ریزشهای سنگین بورس
فردین آقابزرگی در گفتوگو با مهر درباره افتهای بزرگ بازار سرمایه گفت: بازارهای مالی در تمام دنیا به درست یا غلط به واسطه ساختارهایشان از یکدیگر تاثیر میپذیرند، بورس ما هم به لحاظ روانی از فراز و نشیبهای سایر بورسها و این قضیه تبعیت میکند. بازار بورس آمریکا گرچه طی دیروز و امروز در تعطیلی به سر میبرد، اما طی روزهای اخیر با افتهایی همراه بوده است و این موضوع بر روی بورس ما هم به لحاظ روانی تاثیر گذاشته است.
این کارشناس مسائل بازار سرمایه با اشاره به اینکه بورس کشورمان مستقیما ارتباطی با سایر بورسهای دنیا ندارد، زیرا به لحاظ منابع مالی و ارزی ارتباطی با آنها برقرار نشده است، اما به صورت سیستماتیک ارتباط دارد، افزود: تحلیلگران و تکنیکالیستهایی که وضعیت بورس را مورد ارزیابی قرار میدهند، اینگونه پیشبینیها را میکنند.
این تحلیلگر مسائل بازار سرمایه طولانی شدن فضای رکود حاکم بر اقتصاد کشور را از دیگر دلایل افت بورس ذکر و تصریح کرد: بورس به درستی یک آینه تمام قد از وضعیت اقتصادی است و این وضعیت را در خود نشان میدهد. رکود خارج از بورس، کمبود نقدینگی و مسائلی از این قبیل در بورس خود را نشان میدهد.
وی افزود: بر خلاف پیش بینیهای گذشته مبنی بر اینکه در فضای جدید پسابرجام و رفع محدودیتها، وضعیت بهبود خواهد یافت، اما گزارشات جدید شرکتها این موضوع را نشان نداد و همچنان وضعیت شرکتها و صنایع بورسی مناسب نیست و بر این اساس پیشبینیها محقق نشد. همچنین خبر خوش و تحول عمدهای در سود و زیان شرکتها رخ نداد و تمامی این موارد تا حدودی در جو روانی بازار تاثیر گذار بوده است.
آقابزرگی گفت: محدودیتهای اعمال شده در بازار سرمایه از جمله تجدید ارزیابی داراییها در مورد فرآیند افزایش سرمایه که جو روانی بازار را تحت تاثیر قرار داد در این موضوع دخیل بوده است. شرکتهایی که تا سال ۹۴ موفق شدند مراحل معافیت مالیاتی را پشت سر بگذارند مشمول این معافیت شدند، اما وضعیت این معافیت برای شرکتها در سال ۹۵ که هنوز مراحل را طی نکردهاند، مشخص نیست و ابهاماتی در این زمینه وجود دارد و این موضوع از لحاظ روانی بر بازار سرمایه و شرکتهای فعال در آن تاثیر گذاشته است.
به گفته وی، خیلی خوشبینانه نگاه کردن به آثار پسابرجام و مسائل و مراودات سیاسی، نتایج خود را زودتر و پررنگتر از آنچه که پیشبینی میشد و میتوانست، نشان داد. دلیل عمده دیگر وضعیت اقتصادی، رکود حاکم، کنترل دولت بر تورم و... است. با وجود هزینههای تولید اما فرصت اصلاح قیمت نرخها و نرخ فروش محصولات بنا به دلایلی از جمله مهار تورم به شرکتها داده نمیشود. اعمال نظر در مورد نرخ خوراک پتروشیمیها و پالایشیها و نرخ بهره مالکانه به این مشکلات افزوده است.
کمبود نقدینگی حرف اول را میزند
کارشناس مسائل بازار سرمایه با بیان اینکه کمبود نقدینگی در اقتصاد و بازار سرمایه مشهود است، تصریح کرد: کمبود نقدینگی با وجود نقدینگی هزار هزار میلیاردی، حرف اول را میزند اما گردش نقدینگی کوتاه شده و این امر میتواند، موجب کاهش حجم معاملات در بورس و کاهش جذابیت و خرید سهام در بورس را تشدید کند.
وی، موضوع دیگر را کاهش نرخ سود سپردههای بانکی ذکر کرد و افزود: این موضوع باید بر بازار سرمایه تاثیر بگذارد و وضعیت معاملات بورس را بهبود بخشد، اما به دلیل عدم تحقق کاهش نرخ سود سپردهها و تسهیلات این اتفاق نیفتاده است.
آقابزرگی درباره ترس اهالی و فعالان بازار سرمایه از ادامه روند کاهشی و نوسانات بورس گفت: این موضوع قابل پیشبینی نیست، گرچه در یکی دو سال گذشته بازار سرمایه رکودهای طولانیمدتی را سپری کرده است اما استمرار چند روزه کاهش شاخص نمیتواند به منزله ادامه دار بودن این وضعیت باشد. ولی به هر حال در فصل مجامع قرار داریم و در این فصل باید منتظر ورود سرمایه و سرمایهگذاریهای جدید در بورس باشیم، اما این اتفاق نیفتاد.
وی ادامه داد: وضعیت فعلی اقتصادی و ناملایماتی که بازار با آن دست به گریبان است، این بیم را میدهد که در فصلی که باید رونق بورس را شاهد باشیم اما اینگونه نیست، این امکان وجود دارد که پس از گذر از این فصل مناسب و ویژه، رکود بیشتری را شاهد باشیم و ناپایداری وضعیت، اوضاع را نامناسب تر کند.
حلقه مفقوده بازار سرمایه
همچنین حامد ستاک تحلیلگر مسائل بازار سرمایه درباره نوسانات و ریزشهای شدید بورس طی روزهای اخیر گفت: پس از رشد بازار سرمایه به واسطه اخبار خوبی که درباره برقراری روابط بین ایران و کشورهای توسعه یافته مخابره شده بود، بازار سرمایه ایام همراه با رشدی را تجربه کرد.
وی افزود: از آنجایی که هرگونه فعالیت اقتصادی نیازمند سپری شدن سیکل تجاری میباشد، شرکتهای بورسی نیز برای بازگشت دوران رونق خود، نیازمند سپری شدن دوران رکود هستند و این اتفاق در کوتاه مدت میسر نمیشود.
این کارشناس مسائل بازار سرمایه تصریح کرد: جریان نقدینگی که در دوران رونق بورس، وارد بازار سرمایه شده بود، غالبا بدنبال کسب بازدهی زودهنگام بوده است و در وضع موجود با مشاهده زمانبر بودن کسب سود در بازار سرمایه مبادرت به خروج از بازار سرمایه کرد و این عامل موجبات نزولی شدن شاخصهای بورس را فراهم کرده است.
وی درباره پیشبینی از وضعیت ادامهدار شدن افت بازار سرمایه و ترس از این موضوع که میتواند به این وضعیت دامن بزند، اظهار داشت: عمدهترین دلیل نزولی شدن بازار سرمایه، انتظار کسب بازده زودهنگام از طریق بازار سرمایه و همچنین وجود فضای کسب سود آسان و بدون ریسک در بازار پول میباشد.
ستاک در مورد صفهای فروش عنوان کرد: وجود صفهای خرید و فروش در بازار سرمایه اتفاقی تقریبا عادی است و از بزرگترین حلقههای گمشده بازار سرمایه وجود بازارگردانهای متعهد و متخصص است که با مدیریت عرضه و تقاضای سهمهای مختلف، روند رشد قیمتی و نزولی قیمتی شرکتها را مدیریتی مناسب انجام دهند تا این امر باعث شود که سهامداران خرد با سرمایه کوچک، اعتماد بیشتری به بازار سرمایه پیدا کنند.