دوشنبه ۲۳ دی ۱۳۹۲ - ۲۳:۲۳
کد مطلب : 85584

نماد سازي «مرد ایرانی» در تلويزيون و سرنا زدن از سرِ گشاد

امروزه سهل‌الوصول بودن، ارزاني دست‌يابي، فراگيري و تعدد برنامه‌هاي تلويزيون و... توانسته موجب آن شود كه...

امروزه سهل‌الوصول بودن، ارزاني دست‌يابي، فراگيري و تعدد برنامه‌هاي تلويزيون و... توانسته موجب آن شود كه ساعات فراواني از اوقات فراغت افراد و خانواده‌ها در پاي تلويزيون بگذرد. تلويزيون در رقابتي بي‌بديل با ساير همكيشان مشابهش از جمله تئاتر، سينما و ... علاوه بر آنكه توانسته گوي سبقت را بربايد، چنان جايگاه موثر و تبيين‌كننده‌اي در هدايت و شكل دادن به آداب و فرهنگ جامعه يافته كه هيچ عقل سليمي و هيچ كارشناس زبده‌اي قادر به رد اين اثرگذاري نيست.
در ايران هم براساس آنكه سيماي جمهوري اسلامي تنها سازمان مجوزدار قانوني براي پخش برنامه‌هاي تلويزيوني است، اثرگذاري برنامه‌هاي تلويزيوني جايگاه خاص‌تر خود را دارد. از همين رو مي‌توان بر اين نكته تاكيد نمود كه برنامه‌هاي تلويزيون و بيان نظرات مسئولان تلويزيون و عوامل توليد برنامه‌هاي تلويزيوني نيز در بيننده نقشي موثرتر دارد.
روز يكشنبه خبري در خروجي برخي خبرگزاري‌ها منتشر شد مبني بر اينكه در آستانه پخش فصل دوم سريال ستايش كه فصل نخست آن با ويژگي‌هاي ساختاري و مضموني خود توانسته بود تعداد قابل توجهي از مخاطبان را مجذوب خود كند، داريوش ارجمند كه ايفاگر نقش حشمت فردوس در هر دو فصل اين سريال بوده است در خصوص كاراكتر حشمت طي سخناني تاكيد كرده است كه «حشمت فردوس نماد مرد ایرانی است».
اگر اين جمله و اين نوع نگاه را از بازيگري كه مدت زيادي با كاراكتر نقش خود همراه مي‌شود و حتي گاهي به اين كاراكتر دل مي‌بازد و از زير و بم نقش و مناسبات خارج از كادر اين نقش با منويات كارگردان و البته مديران رسانه ملي باخبر مي‌شود، بپذيريم كه او كاراكتر خود را نماد مرد ايراني قلمداد مي‌كند ضرورت دارد كه در اين جمله تعمق كنيم. آيا به راستي حشمت فردوس نماد مرد ايراني است؟ آيا بايد بپذيريم كه مديران رسانه ملي با ساخت و پخش اين سريال تلاش نموده‌اند مرد ايراني را نماد سازي كنند؟
براساس آنچه در فصل نخست سريال ستايش ديده‌ايم، حشمت فردوس چه ويژگي‌هايي داشته است؟ حشمت فردي خانواده محور و پرتلاش و سخت بود. مردي كه از معیارهایش نمي‌گذشت و با هوش و اهتمام خويش مشكلاتش را حل مي‌كرد. اما آيا به راستي اين نماد مرد ايراني در مواجهه با همسر خويش چگونه بود؟ آيا او فضايي ايجاد كرده بود تا همسر و زن كه نيمي از جنس جامعه به او تعلق دارد، مجال حضور و بروز و اثرگذاري در خانواده به مثابه كوچك‌ترين جامعه ممكن را بيابد؟ آيا همسر مرد در جامعه حشمت فردوس جز بله قربان‌گويي ديالوگ ديگري دارد؟ از سويي ديگر آزاد انديشي و دگر انديشي كه عامل زايش بسياري از كمالات جوامع بشري بوده و هست در خانواده اين نماد مرد ايراني چه جايگاهي دارد؟ آيا حشمت در برابر انتقادات فرزندان خانواده برخوردي انتقادپذير، عقلايي و توام با پذيرش انديشه متعالي دارد يا اينكه با دگم‌انديشي تنها بر سخن و خواسته خويش اصرار دارد و حرف غير را نمي‌پذيرد. آيا اين به اصطلاح نماد مرد ايراني چه آثاري از اسلاميت با خود همراه داشته است؟ آيا فارغ از مباحث اسلامي، آيا اين نماد مرد ايراني براي دست‌يابي به مطلوب دل خويش كه در برهه‌اي عدم ازدواج پسرش با ستايش بود و در برهه‌اي ديگر به دست آوردن نوه‌هاي پسري خويش، از مسير انصاف و اخلاق و ادب مي‌گذرد، يا براي تاختن بر پيادگاني بي‌پناه، پيل زنگي رم‌كرده‌ افسار گسيخته‌ خويش را به ميدان مي‌فرستد. آيا اين تعقل و تدبير توام با اخلاق و انصاف است كه حشمت را حجله‌نشين عروس خواسته‌هايش مي‌كند يا بالارفتن از نردباني با پلكان‌هايي از پول ، پارتي ، قدرت و پيشاني قرار دادن جمله «هدف وسيله را توجيه مي‌كند؟»
نمادسازي از جمله روش‌هاي بسيار موثر در دريافت‌هاي فرهنگي است كه گويي در اين مسير مديران نقش‌آفرين در ساخت سريال ستايش، سرنا را درست در دست نگرفته‌اند و گويي از سر گشاد آن مي‌نوازند.

مولف : ايرج فتح الهي
https://siasatrooz.ir/vdcjxieo.uqeiozsffu.html
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی