روز گذشته نمایندگان مجلس با ۷۹ رأی موافق، ۱۶۰ رأی مخالف و ۷ رأی ممتنع از مجموع ۲۴۶ رأی مأخوذه، به نیلیاحمدآبادی برای تصدی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری رأی اعتماد ندادند و نيلي رودخانهاي نبود كه سد محكم مجلس را بشكند.
چهارشنبه هفته گذشته ۳۰ مهرماه حسن روحاني رئيسجمهور طی نامهای به علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی «محمود نیلیاحمدآبادی» را به عنوان سومین فرد به عنوان وزیر پیشنهادی دولت برای کسب رأی اعتماد به خانه ملت معرفی کرد.
پیش از این، «میلیمنفرد» و «رضا فرجیدانا» به عنوان وزیر پیشنهادی علوم به مجلس معرفی شده بودند که میلیمنفرد نتوانست از پارلمان رأی اعتماد بگیرند، اما فرجیدانا توانست از فیلتر رأی اعتماد بگذرد اما انتصابات آقای وزیر، گریبان وی را گرفت و او چند ماه پس از تصدی وزارت، با استیضاح نمایندگان برکنار و محمود نیلیاحمدآبادی سرپرست فعلی دانشگاه تهران به عنوان سومین وزیر پیشنهادی علوم معرفی شد.
با اين وجود ديروز نيلي نتوانست نظر مثبت نمايندگان را به خود جلب كند، اما دليل اين امر از سوي نمايندگان چه بود؟
برخي بر اين باورند كه مخالفتهای صورت گرفته به این دلیل است که نمایندگان آقای نیلی را در حد و اندازه وزارتخانه علوم نمیدانند و مجلس اطمینان ندارد که این دستگاه مهم را به آقای نیلی بسپارد. از منظر اين عده، مسائل موجود در وزارت علوم و حاشیههایی که این وزارتخانه با آنها درگیر است فرد قدرتمندتری را میطلبد که این جایگاه را تصاحب کند و نيلي از چنين تجربهاي برخوردار نيست، اما اين تنها دليل نبود.
نمیخواهیم دانشگاه مرکز سیاستبازی باشد
روز گذشته كه رئيسجمهور كشورمان كه براي دفاع از وزير پيشنهادي خود راهي مجلس شد. وي تلاش كرد تا در سخناني با اشاره به سابقه و گذشته نيلي وي را مطلوب و منتخب خود معرفي كند و در اينباره گفت: نیلی منتخب من و مطلوب من بوده و بنده وی را دعوت کردم و همه تحقیقات به من میگوید که وی لیاقتهای لازم را دارد ولی حالا چرا باید یک دروغی را علم کنیم و بگویند که هدف و مطلوب نهایی دولت آقای نیلی نیست.
روحانی افزود: افکار عمومی نه فاصله را و نه خدای ناکرده لجبازی را میپسندد. این دولت اهل لجبازی نیست برای سؤال از وزرا و استیضاح از وزرا به رای نمایندگان مجلس شورای اسلامی طبق قانون اساسی احترام میگذارد.
وي با اشاره به اينكه ما نمیخواهیم که دانشگاه از مسائل سیاسی جدا باشد ولی باشگاه سیاسی هم نباید باشد، خاطرنشان كرد: دانشگاهی میخواهیم آگاه به مسائل سیاسی که شعارهایش را از گروههای سیاسی نگیرد. اگر گروههای سیاسی میخواهند فعالیتهای سیاسی کنند روش خودش را دارد که باید از آن راه عمل کنند.
اگر چه روحاني در بين نمايندگان تمام تلاش خود را كرد تا آنان را نسبت به وزارت نيلي قانع سازد اما جو مجلس و سخنان مخالفان نشان ميداد كه وزير علوم پيشنهادي حتي پس از ايراد نطق نيز نتوانست است نظر مجلس را به خود جلب كند.
رفتار دولت
بسياري از نمايندگان رفتار دولت در معرفي سومين فرد وزارت علوم را دليل ناكامي وي در كسب اعتماد از مجلس عنوان ميكنند و بر اين باورند كه دولت ارتباط كاملي در اينباره با نمايندگان مجلس نداشت . اين عده بر اين باورند كه یکی از اشکالات دولت در معرفی وزرا عدم ارزیابی کافی از فضای مجلس است و دولت در مورد نيلي نتوانست رايزني كاملي با نمايندگان مجلس داشته باشد.
علي مطهري نماینده مردم تهران در اينباره گفت: ضرورتی نداشت تا رئیسجمهور به مجلس گوشه و کنایه بزند؛ چراکه در رأی مجلس تأثیر میگذارد و اگر روابط دو قوه خوب بود، همین گزینه میتوانست رأی اعتماد بگیرد. وی با اشاره به اینکه وزیر روز یکشنبه معرفی شد و چهارشنبه هم جلسه رأی اعتماد برگزار شد، افزود: در این سه روز فرصت برای رایزنی اندک بود و پیشبینی میشد چنین نتیجهای حاصل شود.
غلامعلی حدادعادل رئیس فراکسیون اصولگرایان نيز اسلامی با تاکید بر اینکه «مجلس بنای مخالفت با دولت ندارد» ادامه داد: دولت باید به دغدغههای نمایندگان مردم توجه و از طرح مسائل غیرواقعی مانند بورسیهها و نظایر آن خودداری مي كرد.
در عين حال به نظر ميرسد دولت نتوانست كسي را به مجلس معرفي كند كه احتمال بالايي براي بدست آوردن راي نمايندگان داشته باشد و تنشها ميان دولت و مجلس در اينباره بر طرف نشد.
محمدنبي حبيبي دبیرکل حزب موتلفه اسلامي در اينباره گفت: با توجه به نظر کلیت مجلس در مورد رای دادن به شخصیتهایی که معرفی میشوند، دولت باید مقدمه را به گونهای طی کند که در انتخاب وزیر مشکلی به وجود نیاید؛ البته از قبل هم برای برخی از مقامات دولتی روشن بود که رای آوردن آقای نیلیاحمدآبادی بعید به نظر میرسد، اما دولت اصرار داشت که ادامه دهد.
نيلي گزينه اصلي نبود
در عين حال به نظر ميرسد كه نمايندگان به اين نتيجه نرسيدند كه نيلياحمدآبادي گزينه اصلي دولت براي انتصاب در منصب وزارت علوم بوده و با توجه به اينكه امتيازات بيشتري نسبت به فرجيدانا نداشت، دولت از قبل نسبت به عدم راي اعتماد وي آگاه بود. در حقيقت نمایندگان معتقدند که گزینه پیشنهادی اصلی وزارت علوم فرد دیگری است. دولت با معرفی نیلی و علم به اینکه وی رای نخواهد آورد، فقط میخواسته که هزینه مجلس را بالا ببرد تا فرد بعدی رای آورد. به این صورت از طریق رسانهها به مجلس فشار ميآورد.
سيدمحمدباقر عبادي در اينباره به بازی سیاسی دولت اشاره کرد و گفت: حتی خود دولتیها نیز پیگیر رای آوردن نیلیاحمدآبادی نیستند. سناریوی جدید شکل گرفته در ادامه سلسله تهاجماتی است که دولت و رسانههای آن بر علیه مجلس ترتیب داده اند. مطرح کردن بحث بورسیهها و... نیز از جمله اتفاقاتی است که طی یک برنامهریزی منظم بر علیه مجلس آغاز شد.
الياس نادران نماينده مردم تهران نيز در اينباره گفت: امان از دست مشاورین و ماادراک ماالمشاور؛ میگویند گزینه اصلیمان آقای نیلی است، اگر کسی یک وزیری را به مجلس معرفی میکند و از نمایندگان رأی میخواهد، آیا آتش ایجاد میکند و در هر تريبوني گير بياورد به مجلس حق و ناحق حمله ميكند؟
وي افزود: اگر آقای نیلی، گزینه اصلی بود، فرمایشات شب چهارشنبه آقای آشنا که به مجلس مجدداً حمله کردند و گفتند "یک اقلیت میخواهد مجلس را مدیریت کند" از کجا آمده است؟ آيا اینها از سر خیرخواهی است؟
نماینده مردم تهران با اشاره به نحوه معرفی وزیر پیشنهادی علوم به مجلس شورای اسلامی توسط رئیسجمهور تصریح کرد: برای اولینبار در این ۳۵ سال گذشته نامه معرفی وزیر را اول به رسانهها میدهند، سپس ۴ روز بعد از تریبون مجلس میخوانند، آیا این جدی گرفتن است؟
فتنه ۸۸
نبايد فراموش كرد كه مجلس حساسيت بسياري بر روي مسائل سال ۸۸ دارد اين مسئله بر روي راي نمايندگان تاثيرگذار بود.
از منظر مجلس كساني كه به نوعي در فتنه شركت داشته يا با عناصر آن در ارتباط بودند خود منشاء اغتشاش در دانشگاهها بشمار ميروند و نميتواند باعث آرامش در مركز علمي كشور باشند ارتباط نيلياحمدآبادي با نامه عليه بسيج در سال ۸۸ يكي از مسائلي بود كه مجلس بر روي آن چالش داشت.
نادران در اينباره ميگويد : نیلی در دیماه ۸۸ آن نامه را مینویسد آن هم بعد از ۱۶ آذر، ۱۶ آذری که در همان دانشکده فنی به عکس امام جسارت شد و آقای نیلی مدیر همان دانشکده بود و سپس آن نامه را امضا کرد و حالا میگوید: "ما در فتنه نقش نداشتیم."
همچنين مواردي چون نبود مديريت اسلامي در زمان مديريت وي و انتصابات و عزل و نصبهايي كه وي داشت نشان از آن داشت كه وي نميتواند نظر نمايندگان را در زمينه برائت از فتنه تامين كند.
اصولگرايان مانع شدند
اگرچه اصولگرايان در جلسات خود با نيلي ابراز كردند كه از توضيحات وي قانع نشدند اما تلاشي براي سياسي كردن موضوع نداشتند. اين موضوعي بود كه پس از جلسه و عدم راي اعتماد مجلس در اينباره مطرح شد اما اصولگرايان آن را نپذيرفتند و ميتوان گفت از اعمال نظر سياسي در اينباره برائت جستند.
مطهري درباره سیاسی بودن رأی نمایندگان خاطرنشان کرد: به هر حال نمایندگان بررسیهای خود را انجام دادند و نمیتوان گفت که اعمال نظر سیاسی كردند.
وی با رد تأثیرگذاری نمایندگان عضو جبهه پایداری بر روی رأی نمایندگان تصریح کرد: هر نماینده خود مستقلا تصمیم میگیرد و هر گزینهای که قوی باشد قطعا از نمایندگان رأی اعتماد میگیرد.
محمدنبی حبیبی دبیرکل حزب موتلفه اسلامی نيز درباره عدم رای اعتماد به وزیر پیشنهادی علوم در جلسه ديروز مجلس تاکید کرد: ما ضمن احترام برای شخصیت آقای نیلیاحمدآبادی، معتقد بودیم که وی برای تصدی پست وزارت علوم مناسب نیست.
نجفی همچنان سرپرست وزارت علوم است
سرانجام مشاور رسانهای رئیسجمهور اعلام كرد كه محمدعلی نجفی قانوناً هنوز سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.
محمدرضا صادق مشاور رسانهای رئیسجمهور در حاشیه مراسم ختم پدر همسر محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی، درخصوص اظهارات برخی از نمایندگان مبنی بر اینکه محمود نیلیاحمدآبادی گزینه نهایی رئیسجمهور برای وزارت علوم نبود، گفت: همانطور که آقای رئیسجمهور در صحن علنی مجلس در دفاع از وزیر پیشنهادی علوم تأکید کردند، آقای نیلیاحمدآبادی گزینه اصلی دولت برای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بودند و هیچ شهادتی نیز بالاتر از اعلام رئیسجمهور نیست.
وی درخصوص وضعیت وزارت علوم و سرپرستی آن، اظهار داشت: آقای دکتر محمدعلی نجفی قانوناً هنوز سرپرست وزارت علوم هستند و دولت برای معرفی گزینه خود برای وزارت علوم در موعد قانونی اقدام خواهد کرد.