متاسفانه در سال‌های گذشته، دولت‌ها سعی کرده‌اند «رسانه ملی» را به بهانه دریافت بودجه دولتی به «رسانه دولتی» تبدیل کنند.
در این نوع منظومه فکری، رسانه ملی باید تنها از خوبی‌های دولت‌ها بگوید و اگر نقدی هم وارد است، نباید اینقدر ملموس و چشم‌گیر و مستند باشد که باعث شود، مردم به برخی رفتارهای دولتی‌ها حساس شوند.
آنچه طی این مدت بر برنامه «ثریا» رفته است، هم همین است. برنامه ثریا اگر صدها ساعت درخصوص کارهای مثبت دولت سخن بگوید، به وظیفه‌اش عمل کرده و حتی نیازی به تقدیر هم نیست، اما اگر خدای ناکرده، دست روی نقطه‌ای تاریک یا مبهم از ساختار دولت و یا سایر نهادها بگذارد، به شیوه‌ای خودجوش باید قید آنتن را بزند!
محسن مقصودی، تهیه‌کننده برنامه تلویزیونی «ثریا» چند روز پیش در واکنش به بحث تعطیلی این برنامه گفته بود: «نه مسئولان سازمان و نه تیم ثریا هیچ‌کدام به دنبال تعطیل کردن ثریا نیستند. اما با توجه به برخی ملاحظات شرایطی برای پخش ثریا ایجاد و طراحی شده است که برنامه نمی‌تواند با رویکرد قبلی که مدنظر مخاطبان و مردم بوده است به کار خود ادامه دهد.»
او اتفاقا روی نقطه‌ای دست می‌گذارد که شاید برخی‌ها تمایلی به این شیوه برنامه‌سازی ندارند: «به هر حال ثریا با شعار دیدبانی برای پیشرفت ایران و به عنوان برنامه‌ای که گفتمان انقلاب اسلامی را با صراحت پیگیری و ترویج می‌کرده است نمی‌تواند برنامه‌ای ضعیف و خنثی به روی آنتن ببرد. انشاالله با حمایت مسئولان سازمان و سیما، این شرایط اصلاح بشود ثریا با رویکرد سابق و با قوت بیشتر به آنتن باز می‌گردد.»
مجری و تهیه‌کننده ثریا در پاسخ به این سوال که آیا فشارهای دولت و مسئولان در محدود کردن ثریا موثر بوده است، گفت: «شاید بیشترین برنامه‌ای که برخی دوستان در دولت به آن لطف داشته‌اند ثریا بوده باشد! البته برای ما این الطاف و فشارها طبیعی است و به آن عادت کرده بودیم در دولت قبل هم کمابیش همین مساله به شیوه‌ای دیگر وجود داشت. برخی باید بدانند که فشارها بر رسانه‌های مستقل و انقلابی انگیزه آنها را بیشتر می‌کند. فعلا بیشتر از این نمی‌توانم توضیح بدهم. انشاالله مسئولان سازمان هم کمک کنند که ثریا بتواند با همان رویکرد انقلابی و کارشناسی به کار خود ادامه دهد.»
این مسائل برای برنامه ثریا در شرایطی رخ می‌دهد که این برنامه، تنها برنامه‌ای است که در هشت ماه اخیر دوبار مورد حمایت رهبر معظم انقلاب واقع شده است، که یکبار آن مربوط به پیام شفاهی کم‌سابقه رهبر معظم انقلاب پس از یکی از برنامه‌های ثریا در دی‌ماه سال گذشته بود و بار دیگر در ابتدای مسئولیت رئیس جدید سازمان رهبر انقلاب درخصوص ضرورت تقویت و حمایت از برنامه‌های انقلابی از جمله برنامه ثریا به دکتر علی عسگری سفارش کرده بودند.
نماد انقلابی‌گرایی موفق صداوسیما
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلام گفت: برنامه تلویزیونی «ثریا» از منظر ژانر و نوگرایی یک استثناء و ویژه است و یکی از ابداعات بزرگ بچه‌های انقلاب در حوزه رسانه است.
شهریار زرشناس گفت: برنامه تلویزیونی «ثریا» یکی از برنامه‌های خاص صداوسیماست که از چند وجه قابل تأمل است. اول اینکه مواضع شفاف انقلابی دارد و در دهه سوم انقلاب و در شرایطی که برخی نیروهای انقلابی به حاشیه رفته‌اند، سازندگان این برنامه با روحیه‌ای آرمانگرایانه، متعهد و همچنان با روحیه جهادی اوایل انقلاب کار می‌کنند.
وی ادامه داد: ویژگی دوم این برنامه تلویزیونی این است که از لحاظ تئوریک و عمق نیز بسیار غنی و فاخر و ارزشمند است. در حقیقت همان‌طور که گفتم بسیار عمیق و جدی است. ویژگی سوم هم که آن را جذاب می‌کند، پربیننده بودن آن است. «ثریا» این ویژگی را دارد که علی‌رغم عمیق و ژرف‌انگیز بودن، بینندگان را هم جذب می‌کند و در زمره برنامه‌های پربیننده است و این ویژگی نشان می‌دهد که سازندگان «ثریا» توانسته‌اند هم تراز حرفه‌ای بودن را رعایت کنند و هم تعهد و آرمانگرایی را با آن جمع کنند.
وی افزود: برخی فکر می‌کنند اگر ما در رسانه، انقلابی و یا عمیق حرف بزنیم کسی نگاه نمی‌کند و همراهی برنامه‌ها با ابتذال آنها را پربیننده می‌کند، در حالی که «ثریا» این حیطه را شکست. تأسف‌بار است که برخی سیاسیون ما این طور هستند که به ترویج تکنوکراتیک و آشتی با نظام سلطه می‌پردازند و آن را ترویج می‌کنند، در چنین شرایطی «ثریا» نماد انقلابی‌گرایی موفق صداوسیماست. مسئولان صداوسیما باید از افراد انقلابی نظیر سازندگان «ثریا» که سرفصل تازه‌ای در برنامه‌سازی ایجاد کردند حمایت کنند و آن را استمرارببخشند نه اینکه آنها را تحت فشار قرار دهند تا هویت خود را تغییر دهند.
این پژوهشگر و نویسنده تصریح کرد: صداوسیما نباید تحت فشار سیاستمدارانی که ثریا به مذاقشان خوش نمی‌آید باشد و در مواجهه با چنین فشارهایی استقلال خود را نشان دهد و برنامه‌سازانی که با این همه سختی به فکر تولید آثار انقلابی هستند را مورد حمایت خود قرار دهد.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلام درباره اینکه چه‌کسانی به دنبال ساخت آثاری با ویژگی‌های «ثریا» می‌روند، نیز عنوان داشت: کسانی به دنبال این ژانر می‌روند که انقلابی باشند و بخواهند از طریق رسانه روی جامعه تاثیر بگذارد و تلنگری روی جامعه بگذارد. کسانی که به دنبال قدرت هستند دنبال چنین برنامههایی نمی‌روند. افرادی هم که بی‌طرف هستند این موضوعات را پیگیری نمی‌کنند. کسانی که سطحی هستند و یا نگاهشان به رسانه فقط ژورنالیستی است و به دنبال آب و نان و سرگرمی از نوع ابتذال‌آمیز آن هستند نیز به دنبال ساخت «ثریا» نمی‌روند.
وی تصریح کرد: کسانی به دنبال ابداع می‌روند که نوعی تعهد برای هنر، رسانه و ارتباطات قائل هستند و نگاه انقلابی را می‌دانند و می‌خواهند مسأله‌شناسی کنند و این نشان می‌دهد که سازندگان «ثریا» از رسانه برای تاثیرگذاری، اصلاح و تقویت روحیه انقلابی در مردم جامعه استفاده می‌کنند. پس هرکسی به دنبال ساخت اثری نظیر «ثریا» نمی‌رود،کسی که دل سوخته انقلابی ندارد و دل‌سوخته نظام نیست و آزادی و حریت ندارد و البته کسی هم که استعداد ندارد به دنبال آن نمی‌رود. ولی بچه‌های «ثریا» این ویژگی‌ها را دارند و توانسته اند یک برنامه موفق و متعهد بسازند و مدیران باید آنها را قدر بدانند و ارج بنهند و در صدر بنشانند.
زرشناس با بیان اینکه «ثریا» باید الگوی برنامه‌سازان قرار بگیرد، اظهار داشت: برنامه‌سازان اگر متعهد و دلسوز باشند می‌توانند در مسیر انقلاب و حمایت از آرمان‌ها گام بردارند و در چنین فضایی است که رسانه متحول می‌شود. چند سال بعد باید از برنامههایی نظیر «ثریا» درس گرفت و به عنوان یک ابداع و ژانر جدید مورد بحث قرار داد و روزی که ارتباطات ما مضمون انقلابی پیدا کرد به عنوان یک درس آن را آموزش داد. چطور فیلمسازی را درس می‌دهیم؟ این برنامه هم به عنوان یک ژانر جدید در برنامه‌سازی باید آموزش دهیم. «ثریا» از این منظر استثناء و ویژه است و یکی از ابداعات بزرگ بچه‌های انقلاب در حوزه رسانه است.
این استاد دانشگاه همچنین درباره مستندهایی که گروه سازنده «ثریا» تولید می‌کنند، گفت: من پدرخوانده را به دفعات دیده‌ام و بسیار تاثیرگذار و تکان‌دهنده است و جمع کار پژوهشی با آرمانگرایی و مخاطب‌گرایی است که کار بسیار دشواری است و این کاری که بچه‌های «ثریا» کردند بسیار فوق‌العاده است و یک درس بزرگ به ما می‌دهد که بسیاری فکر می‌کنند جامعه نسبت به برنامه‌های انقلابی بی‌توجه است که اشتباه می‌کنند و اگر صدای صادقانه تعهد و انقلابی‌گرایی را بشنوند، مخاطبان بسیار آن را هم می‌بینند.
نماینده جناح مؤمن و انقلابی در تلویزیون
مدیر مرکز مستند حوزه هنری گفت: برنامه «ثریا» از نمایندگان جناح مومن انقلابی در سیما است و مسئولان صداوسیما باید با هر تمهیدی اجازه ندهند چنین برنامههایی دچار آسیب شوند.
محسن یزدی گفت: برنامه «ثریا» برنامه‌ای است که نسل تازه نفس از نیروهای معتقد به نظام که اتفاقا هم متعهد و هم متخصص هستند آن را تولید کرده‌اند و این برنامه از این جهت اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند.
وی افزود: ثریا اتفاق خوبی در تلویزیون است. آن هم از این جهت که این برنامه به عبارتی یکی از نمایندگان جناح مومن انقلابی در سیما است و مسئولان سازمان باید با هر تمهیدی اجازه ندهند چنین برنامههایی دچار آسیب شوند.
یزدی افزود: ما تا به حال برنامههایی شبیه به «ثریا» در تلویزیون داشته‌ایم و هیچ‌کدام‌شان هم برنامه بدی نبودند، اما اینکه تمام عوامل و سازندگان برنامه‌ای، به حرفی که در آن برنامه مطرح می‌شود، معتقد باشند و گرایش‌شان به انقلاب اسلامی باشد و به آن افتخار کنند و آن را بیان کنند را کمتر داشتیم. من معتقدم ارزش این برنامه به این دلیل است که جوان‌هایی که سال‌ها منتظرشان بودیم و امکان بروز پیدا نمی‌کردند و حتی در مراکز رسمی که وظیفه ارتقای این افراد را داشتند امکان بروز نداشتند، از راه رسیده‌اند و ما می‌توانیم به آینده این قبیل نیروها امیدوار باشیم.
عضو اتاق فکر شبکه مستند سیما ادامه داد: حمایت از این برنامه وظیفه تلویزیون است آن هم به این دلیل که رهبری در حکم آقای علی عسکری حمایت از جوانان حزب‌اللهی را تاکید کردند و در جایی هم علنا از این برنامه حمایت کرده‌اند. زمانی که چنین موردی وجود دارد، طبعا نباید چیزی مانند تعطیلی این برنامه مطرح باشد.
یزدی با اشاره به مستندهای این برنامه گفت: مستندهایی که در این برنامه پخش شد، کاملا به روز است و ثریا امکان تولید به روز مستندهای مرتبط با مسایل کشور را دارد و این مستندها روز بهتر هم می‌شود.
وی گفت: همه مسئولین از جمله مسئولین صداوسیما باید پاسخ دهند که در جهت تقویت جناح مومن و انقلابی متخصص چه کردند؟ علتش این است که کشور و منافع کشور به اینها نیاز دارد و نباید فضا طوری باشد که گویی تولید این برنامه‌ها با این ادبیات و گرایش در تلویزیون شبیه تابو است.
این تهیه‌کننده و مستندساز همچنین اظهار داشت: این موضوع در شرایطی است که در بسیاری از آثار نمایشی و فضای هنری کشور ازحرف‌های مبتذل و ساختارشکنانه به کار برده می‌شود، اما زمانی که می‌خواهید حرفی جدی و نه شعاری درباره انقلاب اسلامی و مثلا علیه جنایات آمریکا بزنید با موانعی جدی در برخی جوامع هنری روبرومی شوید. با این حال در این شرایط، تعدادی از جوانان کاربلد به میدان آمده و این تابو را با تولید و ساخت آثار هنری و برنامههایی مثل «ثریا» می‌شکنند و این اتفاق مهمی است.
