دیپلماسی خارجی و سیاستهای اقتصادی دولت به گونهای در حال پیشروی است که به نظر میآید سعی دارد بار دیگر برای کشور هزینه بتراشد. عجله دولت تدبیر و امید برای رسیدن به توافق احیای برجام، ذوقزدگی آن را نشان میدهد که اینبار این عجله و ذوقزدگی در دوماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری و چهارماه مانده به پایان کار دولت آقای روحانی، تبعاتی برای کشور خواهد داشت.
هماکنون اوضاع اقتصادی کشور با وجود نویدها و امیدهایی که دولت برای سال ۱۴۰۰ داده بود، وخیم است که البته نمیتوان همه آن را به گردن تحریمها انداخت و دلیل اصلی آن بیتوجهی دولت به اوضاع داخلی و توجه بیش از اندازه به توافق هستهای است. وضعیت اقتصادی کشور که بر روی معیشت مردم تأثیر مستقیم گذاشته و افکار عمومی نیز عامل اصلی آن را دولت تدبیر و امید میدانند، بر روی مشارکت مردم تأثیر منفی خواهد داشت و ادامه چنین روندی میتواند انتخاباتی کمفروغ را رقم بزند.
علاوه بر آن، تصمیماتی که در ستاد ملی مبارزه با کرونا گرفته شده است باعث گسترش افسارگسیخته ویروس کرونا شده و تعداد جانباختگان و مبتلایان را بالا برده است و همین امر نیز باعث نارضایتی مردم گشته و این اتفاق درحالی واقع شده که رئیس جمهور، مردم را مقصر گسترش ویروس کرونا معرفی میکند و اعتقاد دارد که مردم پروتکلها را رعایت نکردند! اما هر گاه ویروس کرونا تحت کنترل قرار گرفت این موفقیت به نام دولت ثبت شد و هرگاه چموش و غیرقابل کنترل گشت، مردم و دیگر عوامل مقصر معرفی شدند.
از سوی دیگر، بحث مذاکرات هستهای برای احیای برجام که در وین جریان دارد، مسئلهای است که این روزها از سوی دولت با عجله پیگیری میشود تا به نتیجه برسد. سیاست قطعی ایران در قبال بازگشت آمریکا به برجام از سوی رهبر معظم انقلاب به دولت ابلاغ شده است، اما بهنظر دولت همچون برجام شروط را نادیده گرفته و سعی دارد تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری به یک نتیجهای دست یابد تا امید یک گشایش کوچک ایجاد کند.
اما چرا دولت برای این مسئله عجله دارد؟
بر اساس دریافتههایی که از نشستهای وین دیده میشود که البته مذاکرات محرمانه قلمداد شده، دولت تدبیر و امید در این دور از مذاکرات با لغو تحریمهایی که ترامپ علیه ایران وضع کرده موافقت نموده و در قبال آن قرار است بنا بر تصمیمی که دولت گرفته، ایران نیز به قرارداد بازگردد. در واقع لغو تحریمهایی که در برجام وجود دارد به لغو تحریمهای ترامپ تنزل پیدا کرده، درحالی که مهمترین تحریمها علیه ایران، تحریمهای بانکی و نفتی است که در توافق هستهای باید لغو میشد.
به این توئیت آقای ظریف توجه کنید؛ «ایران یک مسیر منطقی و عقلانی را برای انطباق کامل با توافق جامع هستهای وین بدین ترتیب پیشنهاد میکند: آمریکا که باعث این بحران شد باید بهطور کامل به توافق هستهای بازگردد. ایران متقابلا به قرارداد باز میگردد. تمام تحریمهای انجام شده توسط ترامپ باید لغو گردد.»
در این توئیت هیچ اشارهای به تحریمهای اصلی علیه ایران نشده در حالی که اصلیترین تحریمها در برجام است که باید لغو شود.
راستی آزمایی لغو تحریمهایی که در برجام گنجانده شده نیز کار چند ساعت و چند روز نیست، بلکه بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس ۳ تا ۶ ماه زمان میبرد.
رهبر معظم انقلاب سیاست قطعی را درباره برجام اعلام کردند. ایشان بر این نکته تأکید کردند که هر زمان آمریکا به برجام بازگشت، تحریمهای اقتصادی که شامل تحریمهای بانکی، پولی و نفتی است لغو و سپس از سوی ایران راستی آزمایی شد، آنگاه ایران نیز به تعهدات خود
باز میگردد.
دولت و مذاکره کنندگان باید این نکته را جدی بگیرند، اینبار با مرتبه قبل تفاوت دارد و این اجازه داده نخواهد شد دولت مانند توافق برجام، یک توافق دیگری را به کشور و مردم تحمیل کند که خسارت محض بود و این توافق نیز بدتر از آن.
نویسنده: محمد صفری