چندی است کارهای دولت به صورت محرمانه و پشت درهای بسته انجام می‌شود. بدعتی که برجام نمونه موفق آن بود برای برخی که دلشان نمی‌خواست مردم بدانند در آن چه‌ها داده‌ایم و چه‌ها نگرفته‌ایم. برجام هنوز هم که هنوز است پر است از ناگفته‌ها و نادانسته‌ها. در روزهای ابتدایی تصویب برجام، در حالی که اصرار دولت و مسئولان وزارت خارجه بر محرمانه بودن برجام بود و گفته می‌شد متن برجام محرمانه است و انتشار آن یعنی نقض برجام، انتشار متن توسط سایت وابسته به رژیم صهیونیستی بسیاری را انگشت بر دهان گذاشت. حال آنکه با چه ساز و کاری متن این قرارداد به دست آنها رسیده بود، هنوز هم در هاله‌ای از ابهام است.
پس از برجام و هنگامی که ملت ایران منتظر بودند تا با این قرارداد بین‌المللی راه‌های واردات کالاهایی اساسی مانند هواپیما که به دلیل تحریم سال‌ها بود به کشور وارد نمی‌شد باز شود، خبرها حاکی از آن بود که قرار است قراردادی بین دولت ایران و فرانسه برای خرید هواپیما منعقد شود. اما پس از رفت و آمدهای فراوان مشخص شد که مفاد قرارداد خرید هواپیما هم محرمانه خواهد ماند.
قرارداد توتال نیز نمونه دیگری بود که بازهم دولتمردان اصرار زیادی داشت که مفاد آن محرمانه بماند. قراردادهای نفتی به دلیل مبادله عظیم پولی که در آن صورت می‌گیرد زمینه حاصلخیزی برای فسادها هستند. همانطوری که تا به حال هم بزرگترین فسادها در این حوزه صورت گرفته است.
عجیب‌تر از همه اینها اتفاقی بود که چندی پیش رخ داد و آن اینکه برخی نمایندگان مجلس خواستار عدم حضور خبرنگاران و عکاسان به طور دائم در جلسات علنی مجلس شدند. آنها معتقدند که دلیلی ندارد عکاسان و خبرنگاران در همه جلسات علنی حضور داشته باشند. حال آنکه اصلا علنی بودن جلسات به این معناست که جلوی چشم ملت انجام پذیرد و ممنوعیت ورود عکاس‌ها و خبرنگاران نهایتا تنها یک معنا می‌تواند داشته باشد و آن هم اینکه در مجلسی که جلساتش را پشت درب‌های بسته تشکیل دهد ممکن است هرگونه فسادی شکل بگیرد. در حالی که ملت حق دارد ببیند و بشنود که نمایندگانش در آنجا چگونه عمل می‌کنند.
یک) متاسفانه باید گفت عده‌ای به دنبال آن هستند که همیشه کارها و عملکردشان محرمانه بماند. آن هم نه از چشم مسئولین فلان کشور که همیشه از پشت خنجر زده بلکه از مردم و مستضعفینی که همیشه و در هر شرایطی پشت نظام اسلامی بوده‌اند و برای بقای آن از حیات خویش گذشته‌اند. یقینا یکی از اساسی‌ترین حقوق مردم در یک نظام دموکراتیکِ مردم‌سالار شناخت کافی از عملکرد مسئولینشان است. اما در کشور ما برای برخی مسئولین دارد جوری جا می‌افتد که مردم هیچ جایی در حاکمیت ندارند. مردم نامحرم‌اند و محرمانه‌ها نباید به میانشان نفوذ کند. در کشوری که نظام حاکم بر آن با شعار حکومت مردم استقرار یافته است نمی‌شود پذیرفت که مردم نتوانند از شئون مختلف آن اطلاع پیدا کنند. رهبر معظم انقلاب نیز بارها به موضوع مهم شفافیت اشاره کرده و خواسته‌اند تا این مهم جایگزین محرمانگی اطلاعات شود: «شفافیت معنایش این است که مسئول در جمهوری اسلامی عملکرد خودش را به طور واضح در اختیار مردم قرار بدهد؛ این معنای شفافیت است، باید هم بکنند».
در هیچ کجای صحبت‌های رهبری نمی‌بینیم که استثنایی برای موضوع شفافیت قائل شده باشند. قطعا اگر هر کسی در هر جایگاهی که قرار دارد صادقانه عمل کند دیگر واهمه‌ای هم از شفاف شدن عملکردش نخواهد داشت. پس زمانی که فردی می‌خواهد عملکردش در هاله‌ای از ابهام باشد متوجه می‌شویم که متاسفانه فلان شخص دچار یک گاف بزرگی شده است و قدرت آن را هم ندارد که در مقابل افکار عمومی پاسخگو باشد.
دو) در واقع نبودِ شفافیت، زمینه رشد فساد را ایجاد می‌کند. زمانی هم که در یک سیستمی نو به نو فسادهای بزرگ و کوچک شکل می‌گیرد طبعا مردم هم نمی‌توانند به آن سیستم اعتماد کرده و برای دفاع از آن سینه سپر کنند. پس وظیفه مسئولین که ریز و درشت فعالیت‌های خود را در معرض شفافیت قرار دهند تا هرگاه ملت خواستند بتوانند به آن دست یابند و نمایندگان مجلس نیز وظیفه دارند که سازوکار علمی و قانونی برای این امر را ایجاد کنند، سازوکاری که نه تنها شفافیت را به طور صد در صدی ایجاد می‌کند بلکه سهل‌الوصول‌ترین روش برای دستیابی مردم به اطلاعات را هم پیش‌بینی می‌کند.
و در نهایت باید گفت همه کسانی که با رای مردم انتخاب می‌شوند، چه مسئولین و چه نمایندگان باید بدانند رای ملت به هیچ فردی و در هیچ جایگاهی الی‌الابد نیست.
نویسنده: حمید حیدری
