عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در سفری رسمی به قاهره با مقامات ارشد مصر از جمله رئیس جمهور السیسی و نیز وزیر امور خارجه دیدار کرد. در حاشیه این سفر نیز دیداری سه جانبه میان وزرای خارجه ایران و مصر و گروسی مدیر کل آژانس برگزار شد.
هر چند که وجود 15 همسایه موجب شده تا دیپلماسی همسایه محور اساس سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را تشکیل دهد اما این به معنای نادیده گرفتن سایر مناطق نمی‌باشد. سفر عراقچی به مصر در حالی صورت می‌گیرد که این کشور از یک سو دارای ماهیتی عربی- اسلامی است و از سوی دیگر در جغرافیای کشورهای آفریقایی می‌باشد. تهران همواره تاکید دارد که معتقد به دیپلماسی فراگیر، نتیجه محور و عملی است که از شرق تا غرب، از شمال تا جنوب جهان را بر اساس میزان ظرفیت‌ها، علایق ، جایگاه و اهداف مشترک در بر می‌گیرد. در این شرایط می‌توان گفت که مصر در جمع کشورهایی است که از جایگاه قابل توجهی در سیاست خارجی ایران دارد و تهران تاکید دارد که این روابط در کنار تقویت پیوند با کشورهای اسلامی و عربی می‌تواند در قالب روابط با کشورهای آفریقایی و اتحادیه آفریقا نیز تعریف گردد. نگاهی بر روابط چند دهه اخیر دو کشور نشان می‌دهد که طرفین به رغم برخی اختلاف نظرها و بعضا سوء تفاهامات، تلاش کرده‌اند که زمینه دیپلماسی و گفت و گو محور را همواره حفظ نماید که پا برجا ماندن روابط در سطح دفتر حافظ منافع طی سالیان گذشته و نیز توجه طرفین به ارتقای روابط سیاسی و اقتصادی از دولت سیزدهم به بعد گواهی بر این نگاه تعاملاتی است. اشتراکات فرهنگی و تاریخی، دینی و... می‌تواند مولفه‌هایی برای توسعه این مناسبات باشد که تقویت حوزه گردشگری می‌تواند آغاز راهی برای این مهم باشد. در همین حال ایران و مصر در جمع اعضای جدید بریکس هستند که در قالبی دو جانبه و چند جانبه می‌تواند همگرایی و هم افزایی بیشتر دو کشور بویژه در حوزه اقتصادی را به همراه داشته باشد.
بدون شک غرب اسیا و شمال آفریقا دورانی بس حساس با تحولاتی پر شتاب را سپری می‌کنند که تعاملات میان کشورهای منطقه و تاثیرگذاران در معادلات را بیش از پیش الزام آور می سازد. در یک سوی معادله مصری قرار دارد که دارای ظرفیت‌های بسیاری برای نقش آفرینی در تحولات است بویژه آنکه این کشور در کنار هم مرز بودن با غزه، دارای جایگاهی قابل توجه در اتحادیه عرب، سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه آفریقا می‌باشد. از سوی دیگر دیگر نیز ایران دارای ظرفیت‌های میدانی و دیپلماسی گسترده‌ای است و همواره نیز تلاش نموده تا این ظرفیت‌ها را برای تحقق ثبات و امنیت در منطقه، بومی سازی راهکارهای حل مشکلات منطقه به جای دخالت‌های مخرب بیگانگان، حمایت قاطع از مظلومیت فلسطین و مقابله با رژیم صهیونیستی که غده سرطانی نظام سلطه علیه منطقه و جهان اسلام است و... به کار گیرد. در شرایط حساس کنونی منطقه که از یک سو رژیم صهیونیستی با حملات نظامی و سلاح گرسنگی همچنان سیاست نسل کشی غزه و اشغالگری در کرانه باختری را دنبال می‌کند و همزمان نیز اشغال اراضی لبنان و سوریه را در دستور کار دارد و از سویی نیز آمریکا در قالب حفظ سلطه و یک جانبه گرایی در حال فتنه انگیزی، اختلاف افکنی میان کشورهای منطقه و بحران سازی است تعاملات گسترده تر و رایزنی‌ها میان کشورهای تاثیرگذار و دلسور آینده منطقه نظیر ایران و مصر یک ضرورت انکار ناپذیر است.
با عنایت به اینکه مصر در طول 20 ماه نسل کشی غزه، نشان داده است که به رغم برخی محدودیت‌ها و ملاحظات، نشان داده است که حاضر به تسلیم شدن در برابر زیاده خواهی صهیونیست‌ها و آمریکا برای پذیرش کوچ اجباری ساکنان غزه نمی باشد و همواره خواستار پایان جنایات علیه غزه شده است، و با عنایت به ظرفیت‌های عظیم منطقه‌ای و جهانی ایران، قدر مسلم سفر عراقچی به قاهره در کنار آنکه می تواند زمینه ساز گفتمانی منطقه محور در حمایت قاطع از فلسطین و توقف ماشین جنگی رژیم صهیونیستی و حامیانش باشد، مولفه‌ای برای تقویت تاب آوری قاهره در برابر فشارهای آمریکا خواهد بود.
نکته مهم ان است که سفر عراقچی به قاهره نشان می‌دهد که مذاکره با آمریکا بر سر لغو تحریم‌ها و هسته‌ای هرگز مانع و تغییر دهنده حمایت ایران از فلسطین و توسعه مناسبات با کشورهای عربی - اسلامی نخواهد شد و تهران از تمامی ظرفیت‌ها برای پایان دادن به جنایات و اشغالگری رژیم صهیونیستی استفاده خواهد کرد که محور آن را نیز بومی سازی راهکارهای حل مشکلات منطقه و جهان اسلام و پایان دادن به مداخلات بیرونی در رسیدن همگانی به صلح، امنیت و پیشرفت عادلانه تشکیل می‌دهد.
هر چند که وجود 15 همسایه موجب شده تا دیپلماسی همسایه محور اساس سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را تشکیل دهد اما این به معنای نادیده گرفتن سایر مناطق نمی‌باشد. سفر عراقچی به مصر در حالی صورت می‌گیرد که این کشور از یک سو دارای ماهیتی عربی- اسلامی است و از سوی دیگر در جغرافیای کشورهای آفریقایی می‌باشد. تهران همواره تاکید دارد که معتقد به دیپلماسی فراگیر، نتیجه محور و عملی است که از شرق تا غرب، از شمال تا جنوب جهان را بر اساس میزان ظرفیت‌ها، علایق ، جایگاه و اهداف مشترک در بر می‌گیرد. در این شرایط می‌توان گفت که مصر در جمع کشورهایی است که از جایگاه قابل توجهی در سیاست خارجی ایران دارد و تهران تاکید دارد که این روابط در کنار تقویت پیوند با کشورهای اسلامی و عربی می‌تواند در قالب روابط با کشورهای آفریقایی و اتحادیه آفریقا نیز تعریف گردد. نگاهی بر روابط چند دهه اخیر دو کشور نشان می‌دهد که طرفین به رغم برخی اختلاف نظرها و بعضا سوء تفاهامات، تلاش کرده‌اند که زمینه دیپلماسی و گفت و گو محور را همواره حفظ نماید که پا برجا ماندن روابط در سطح دفتر حافظ منافع طی سالیان گذشته و نیز توجه طرفین به ارتقای روابط سیاسی و اقتصادی از دولت سیزدهم به بعد گواهی بر این نگاه تعاملاتی است. اشتراکات فرهنگی و تاریخی، دینی و... می‌تواند مولفه‌هایی برای توسعه این مناسبات باشد که تقویت حوزه گردشگری می‌تواند آغاز راهی برای این مهم باشد. در همین حال ایران و مصر در جمع اعضای جدید بریکس هستند که در قالبی دو جانبه و چند جانبه می‌تواند همگرایی و هم افزایی بیشتر دو کشور بویژه در حوزه اقتصادی را به همراه داشته باشد.
بدون شک غرب اسیا و شمال آفریقا دورانی بس حساس با تحولاتی پر شتاب را سپری می‌کنند که تعاملات میان کشورهای منطقه و تاثیرگذاران در معادلات را بیش از پیش الزام آور می سازد. در یک سوی معادله مصری قرار دارد که دارای ظرفیت‌های بسیاری برای نقش آفرینی در تحولات است بویژه آنکه این کشور در کنار هم مرز بودن با غزه، دارای جایگاهی قابل توجه در اتحادیه عرب، سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه آفریقا می‌باشد. از سوی دیگر دیگر نیز ایران دارای ظرفیت‌های میدانی و دیپلماسی گسترده‌ای است و همواره نیز تلاش نموده تا این ظرفیت‌ها را برای تحقق ثبات و امنیت در منطقه، بومی سازی راهکارهای حل مشکلات منطقه به جای دخالت‌های مخرب بیگانگان، حمایت قاطع از مظلومیت فلسطین و مقابله با رژیم صهیونیستی که غده سرطانی نظام سلطه علیه منطقه و جهان اسلام است و... به کار گیرد. در شرایط حساس کنونی منطقه که از یک سو رژیم صهیونیستی با حملات نظامی و سلاح گرسنگی همچنان سیاست نسل کشی غزه و اشغالگری در کرانه باختری را دنبال می‌کند و همزمان نیز اشغال اراضی لبنان و سوریه را در دستور کار دارد و از سویی نیز آمریکا در قالب حفظ سلطه و یک جانبه گرایی در حال فتنه انگیزی، اختلاف افکنی میان کشورهای منطقه و بحران سازی است تعاملات گسترده تر و رایزنی‌ها میان کشورهای تاثیرگذار و دلسور آینده منطقه نظیر ایران و مصر یک ضرورت انکار ناپذیر است.
با عنایت به اینکه مصر در طول 20 ماه نسل کشی غزه، نشان داده است که به رغم برخی محدودیت‌ها و ملاحظات، نشان داده است که حاضر به تسلیم شدن در برابر زیاده خواهی صهیونیست‌ها و آمریکا برای پذیرش کوچ اجباری ساکنان غزه نمی باشد و همواره خواستار پایان جنایات علیه غزه شده است، و با عنایت به ظرفیت‌های عظیم منطقه‌ای و جهانی ایران، قدر مسلم سفر عراقچی به قاهره در کنار آنکه می تواند زمینه ساز گفتمانی منطقه محور در حمایت قاطع از فلسطین و توقف ماشین جنگی رژیم صهیونیستی و حامیانش باشد، مولفه‌ای برای تقویت تاب آوری قاهره در برابر فشارهای آمریکا خواهد بود.
نکته مهم ان است که سفر عراقچی به قاهره نشان می‌دهد که مذاکره با آمریکا بر سر لغو تحریم‌ها و هسته‌ای هرگز مانع و تغییر دهنده حمایت ایران از فلسطین و توسعه مناسبات با کشورهای عربی - اسلامی نخواهد شد و تهران از تمامی ظرفیت‌ها برای پایان دادن به جنایات و اشغالگری رژیم صهیونیستی استفاده خواهد کرد که محور آن را نیز بومی سازی راهکارهای حل مشکلات منطقه و جهان اسلام و پایان دادن به مداخلات بیرونی در رسیدن همگانی به صلح، امنیت و پیشرفت عادلانه تشکیل می‌دهد.
قاسم غفوری
