طرحهای روی زمین ماندهای را که منتظر بودجه است به میدان بیاورید و سهام هریک را به صورت مشارکت عرضه کنید تا از اولین لحظه به سرمایهگذاران خرد و کلان فرصت مناسب و تضمین شده و دراز مدت داده شود که در منافع این بخش در زمان بهره برداری هم مشارکت داشته باشند.
امروز به دلیل کمبود سرمایه در بخش عمومی، کشور با چالش تولید مناسب به صورت تمام وقت به خصوص در زمینه دارو مواجه است و میتوان از سرمایههای سرگردان که هر لحظه در گوشهای خیمه زده تا به طلا یا ارز تبدیل شود را میتوان با نوشداروی تشویق و تزریق اعتماد به سوی تولید سوق داد به شرطی که قبل از آن میزان بهره بانکی را کاهش و درصد سود سرمایه گذاری را سه برابر آن کرد که سالهاست در کشورهای موفق در بستر تولید صورت میگیرد.
دولت باید در این بین فقط نقش واسطه را بازی کند و در اجرا دخالتی نداشته باشد و تنها دست سرمایه گذار را در دست تولید کننده بگذارد و همچون یک قاضی بیطرف بین آنها قضاوت نماید و ضمن گرفتن ضمانتهای محکم از تولید کننده، مراقب آورنده سرمایه هم باشد بدون اینکه ارگان یا نهاد جدید و هزینه برداری را برای این منظور تأسیس کند تا باری تازه بر دوش نظام نباشد.
همین چند روز پیش بود که یکی از کارآفرینان با تجربه و موفق اصفهان که خود روزگاری نه چندان دور تلاش را از پایینترین و سخت ترین مراحل در جامعه برای تأمین معاش شروع کرده است و بدون کمک دولت و تنها با اتکا به اندیشه و تلاش شبانه روزی و تجربههای اندوخته توانسته به این مرحله برسد تا ره صد ساله را یک شبه طی کند و امروز ستونی از اقتصاد کشور باشد که قسمت اعظمی از نیازهای درمانی تندرستی و اقتصادی ایران و حتی همسایگان کشور را در سواحل خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر فراهم کند، ضمن شرکت در یک نشست رادیویی پیرامون آنچه انجام شده است میگوید؛ ضمن ایجاد بزرگترین مجموعه عرضه کالا و خدمات و فرهنگ و هنر در شهرکی به همین منظور که در حاشیه کلان شهر اصفهان است تا اوقات فراغت مردم در آن مدیریت شود، از محل درآمد آن با جذب سرمایه گذاریهای جدید نسبت به احداث بزرگترین شهرک سلامت کشور با پیشرفته ترین ملزومات پزشکی در شرق کلان شهر اصفهان اقدام نموده اما همچنان درگیر قرطاس بازیهای اداری برای تأمین کسریها با ورود ملزومات پزشکی از دیگر نقاط جهان است چون ادارات هر روز با دریافت بخشنامههای ابنالوقت جدید بن بستهای تازهای برای سرمایه گذار ایجاد می کنند.
آنچه از فحوای کلام اینگونه خبرگان و استخوان ترکاندگان در بستر اقتصاد شنیده میشود سوای اتفاقات لحظه ای است که در کودکستان سردمداران و متولیان اقتصاد میافتد تا هر روز تازهتر از تازهای با انجام پروژههای ناموفق از جمله تزریق ارز به بازار و حراج طلا و مسکوک در این کوره آتش گداخته بدمند و حتی توجهی به تجربیات شکست خورده خود در گذشته نداشته باشند که کافی است این گونه مدیران کلان حداقل نگاهی به شرح مبسوط شعار امسال یعنی سرمایه گذاری برای تولید مبذول دارند تا بدانند چگونه میشود از کنار این بحران به راحتی عبور کرد. دکتر حسن جمارانی اقتصاددان و عضو هیئت مدیره علمی دانشگاه خوارزمی در یادداشتی پیرامون این موضوع حساس نوشته است«یکی از مسائل مهم اقتصادی در کشور، سرمایه گذاریهای تولیدی است. دولت باید در آنجایی که میبیند مردم یا انگیزهای ندارند یا توانایی سرمایه گذاری ندارند؛در این میدان وارد بشود، نه به عنوان رقابت با مردم بلکه به عنوان جایگزین مردم، آنجایی که مردم نمیآیند، دولت وارد میدان بشود و سرمایهگذاری کند؛ اصلاح معیشت مردم برنامه ریزی میخواهد لکن این برنامه ریزی بدون مقدماتی از این قبل امکان پذیر نیست؛ به هر حال سرمایه گذاری تولید یکی از مسائل لازم برای اقتصاد کشور و برطرف کردن مشکل معیشت مردم است؛ کار دولت فراهم کردن زمینهها است، برداشتن موانع تولید است؛ کار مردم هم این است که سرمایههای خرد و سرمایههای بزرگ خود را بتوانند در راه تولید به کار ببرند.
اگر سرمایه در راه تولید بکار رفت، دیگر به سمت کارهای مضری مثل خرید طلا، خرید ارز و امثال اینها نخواهد رفت، سرمایه گذاری در تولید چه از سوی دولت باشد و چه از طرف مردم، باید توأم با ایجاد ظرفیتهای جدید صورت گیرد و مرتباً رصد شود و ام الخبائثی چون کسری بودجه، نا ترازی ابزاری، ناترازی نظام بانکی، خلاء نهاد توسعهای، اصلاح نظام مالیاتی نیز به مرور زمان رفع گردد.
مسلم است کسری بودجه آشکار و پنهان دولت، سرمایهگذاری در تولید را هم مختل خواهد کرد تا با تأمین مالی تورمی از طریق استقراض مستقیم وغیر مستقیم از بانک مرکزی و رشد پایه پولی و در نهایت افزایش تورم منجر به بی اعتمادی سرمایه گذار شده و نیاز به نقدینگی برای تولید را شدت بخشد.
امروز به دلیل کمبود سرمایه در بخش عمومی، کشور با چالش تولید مناسب به صورت تمام وقت به خصوص در زمینه دارو مواجه است و میتوان از سرمایههای سرگردان که هر لحظه در گوشهای خیمه زده تا به طلا یا ارز تبدیل شود را میتوان با نوشداروی تشویق و تزریق اعتماد به سوی تولید سوق داد به شرطی که قبل از آن میزان بهره بانکی را کاهش و درصد سود سرمایه گذاری را سه برابر آن کرد که سالهاست در کشورهای موفق در بستر تولید صورت میگیرد.
دولت باید در این بین فقط نقش واسطه را بازی کند و در اجرا دخالتی نداشته باشد و تنها دست سرمایه گذار را در دست تولید کننده بگذارد و همچون یک قاضی بیطرف بین آنها قضاوت نماید و ضمن گرفتن ضمانتهای محکم از تولید کننده، مراقب آورنده سرمایه هم باشد بدون اینکه ارگان یا نهاد جدید و هزینه برداری را برای این منظور تأسیس کند تا باری تازه بر دوش نظام نباشد.
همین چند روز پیش بود که یکی از کارآفرینان با تجربه و موفق اصفهان که خود روزگاری نه چندان دور تلاش را از پایینترین و سخت ترین مراحل در جامعه برای تأمین معاش شروع کرده است و بدون کمک دولت و تنها با اتکا به اندیشه و تلاش شبانه روزی و تجربههای اندوخته توانسته به این مرحله برسد تا ره صد ساله را یک شبه طی کند و امروز ستونی از اقتصاد کشور باشد که قسمت اعظمی از نیازهای درمانی تندرستی و اقتصادی ایران و حتی همسایگان کشور را در سواحل خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر فراهم کند، ضمن شرکت در یک نشست رادیویی پیرامون آنچه انجام شده است میگوید؛ ضمن ایجاد بزرگترین مجموعه عرضه کالا و خدمات و فرهنگ و هنر در شهرکی به همین منظور که در حاشیه کلان شهر اصفهان است تا اوقات فراغت مردم در آن مدیریت شود، از محل درآمد آن با جذب سرمایه گذاریهای جدید نسبت به احداث بزرگترین شهرک سلامت کشور با پیشرفته ترین ملزومات پزشکی در شرق کلان شهر اصفهان اقدام نموده اما همچنان درگیر قرطاس بازیهای اداری برای تأمین کسریها با ورود ملزومات پزشکی از دیگر نقاط جهان است چون ادارات هر روز با دریافت بخشنامههای ابنالوقت جدید بن بستهای تازهای برای سرمایه گذار ایجاد می کنند.
آنچه از فحوای کلام اینگونه خبرگان و استخوان ترکاندگان در بستر اقتصاد شنیده میشود سوای اتفاقات لحظه ای است که در کودکستان سردمداران و متولیان اقتصاد میافتد تا هر روز تازهتر از تازهای با انجام پروژههای ناموفق از جمله تزریق ارز به بازار و حراج طلا و مسکوک در این کوره آتش گداخته بدمند و حتی توجهی به تجربیات شکست خورده خود در گذشته نداشته باشند که کافی است این گونه مدیران کلان حداقل نگاهی به شرح مبسوط شعار امسال یعنی سرمایه گذاری برای تولید مبذول دارند تا بدانند چگونه میشود از کنار این بحران به راحتی عبور کرد. دکتر حسن جمارانی اقتصاددان و عضو هیئت مدیره علمی دانشگاه خوارزمی در یادداشتی پیرامون این موضوع حساس نوشته است«یکی از مسائل مهم اقتصادی در کشور، سرمایه گذاریهای تولیدی است. دولت باید در آنجایی که میبیند مردم یا انگیزهای ندارند یا توانایی سرمایه گذاری ندارند؛در این میدان وارد بشود، نه به عنوان رقابت با مردم بلکه به عنوان جایگزین مردم، آنجایی که مردم نمیآیند، دولت وارد میدان بشود و سرمایهگذاری کند؛ اصلاح معیشت مردم برنامه ریزی میخواهد لکن این برنامه ریزی بدون مقدماتی از این قبل امکان پذیر نیست؛ به هر حال سرمایه گذاری تولید یکی از مسائل لازم برای اقتصاد کشور و برطرف کردن مشکل معیشت مردم است؛ کار دولت فراهم کردن زمینهها است، برداشتن موانع تولید است؛ کار مردم هم این است که سرمایههای خرد و سرمایههای بزرگ خود را بتوانند در راه تولید به کار ببرند.
اگر سرمایه در راه تولید بکار رفت، دیگر به سمت کارهای مضری مثل خرید طلا، خرید ارز و امثال اینها نخواهد رفت، سرمایه گذاری در تولید چه از سوی دولت باشد و چه از طرف مردم، باید توأم با ایجاد ظرفیتهای جدید صورت گیرد و مرتباً رصد شود و ام الخبائثی چون کسری بودجه، نا ترازی ابزاری، ناترازی نظام بانکی، خلاء نهاد توسعهای، اصلاح نظام مالیاتی نیز به مرور زمان رفع گردد.
مسلم است کسری بودجه آشکار و پنهان دولت، سرمایهگذاری در تولید را هم مختل خواهد کرد تا با تأمین مالی تورمی از طریق استقراض مستقیم وغیر مستقیم از بانک مرکزی و رشد پایه پولی و در نهایت افزایش تورم منجر به بی اعتمادی سرمایه گذار شده و نیاز به نقدینگی برای تولید را شدت بخشد.
حسن روانشید - روزنامهنگار پیشکسوت