نشست سازمان همکاری اسلامی به میزبانی پاکستان و با محوریت افغانستان دیروز برگزار شد. در کنار مباحث مطرح شده در این اجلاس این سوال مطرح است که هدف اسلام آباد از میزبانی این نشست چیست و افغانستان چه اهمیتی برای این کشور دارد؟ از نظر جغرافیایی پاکستان همسایه افغانستان میباشند و همچنان نیز اختلافات مرزی میان طرفین بر سر مرز دیوراند ادامه دارد
در همین حال بخش قابل توجهی از مناطق مرزی پاکستان را طالبان تشکیل میدهد لذا پیوندهای سیاسی و اجتماعی میان طالبان دو کشور وجود دارد. نکته آنکه پاکستان همواره روابطی قابل توجه با طالبان داشته است و حتی این مسئله مطرح است که از عوامل به قدرت رسیدن طالبان و البته عدم تشکیل دولت فراگیر در این کشور خواستههای پاکستان است. در این میان پاکستانیها از دو زاویه به افغانستان مینگرند از یک سو آنها تاکید دارند که از سال ۲۰۰۱ آنها بیشترین خدمات را به آمریکا و ناتو داشته اما هرگز نتوانستهاند از مزایای این همگرایی برخوردار شوند چنانکه عمران خان بارها تاکید کرده است که همکاری با آمریکا جز خسارت دستاوردی برای اسلام آباد نداشته است. از سوی دیگر پاکستان طی سالهای اخیر از توسعه نفوذ هند در افغانستان ابراز نارضایتی کرده و آن را دور زدن اسلام آباد توسط دولتمردان کابل دانسته است.
اهمیت افغانستان برای دهلی نو چنان بوده که اخیرا هند میزبان نشست آسیای میانه بوده که محور آن را نیز تحولات افغانستان تشکیل میداده است. در کنار این مباحث رقابتی، تحولات افغانستان بویژه بحران انسانی ناشی از ۲۰ سال اشغالگری آمریکا، می رود تا موجی از پناهجویان را راهی پاکستان سازد که هزینههای اقتصادی ، سیاسی و امنیتی بسیاری برای این کشور به همراه دارد. بر این اساس میتوان گفت که اسلام آباد با میزبانی نشست سازمان همکاری اسلامی که البته با حمایت سعودی و ترکیه برای برخوردار شدن از ظرفیتهای اسلام آباد برای نفوذ در افغانستان برگزار شده، از یک به دنبال نقش آفرینی گستردهتر در منطقه است که ابزار قدرت آن در برابر هند نیز خواهد بود و به نوعی پاکستان اهمیت خویش را به رخ آمریکا نیز خواهد کشید و از سوی دیگر سعی دارد تا از ظرفیتهای کشورهای اسلامی برای مقابله با بحران انسانی افغانستان که موج آوارگان را راهی این کشور میسازد جلوگیری نماید. به هر تقدیر آنچه مسلم است آنکه بحران افغانستان برای پاکستان نیز هزینههای بسیاری خواهد داشت و سران این کشور نیز همگرایی با کشورهای منطقه را راهکار حل بحران این کشور یافته اند بویژه اینکه آمریکا در طول ۲۰ سال اشغال افغانستان به هیچ کدام از وعدههایش به اسلام آباد عمل نکرده و رنج سران این کشور را به همراه داشته است.
نویسنده: قاسم غفوری
در همین حال بخش قابل توجهی از مناطق مرزی پاکستان را طالبان تشکیل میدهد لذا پیوندهای سیاسی و اجتماعی میان طالبان دو کشور وجود دارد. نکته آنکه پاکستان همواره روابطی قابل توجه با طالبان داشته است و حتی این مسئله مطرح است که از عوامل به قدرت رسیدن طالبان و البته عدم تشکیل دولت فراگیر در این کشور خواستههای پاکستان است. در این میان پاکستانیها از دو زاویه به افغانستان مینگرند از یک سو آنها تاکید دارند که از سال ۲۰۰۱ آنها بیشترین خدمات را به آمریکا و ناتو داشته اما هرگز نتوانستهاند از مزایای این همگرایی برخوردار شوند چنانکه عمران خان بارها تاکید کرده است که همکاری با آمریکا جز خسارت دستاوردی برای اسلام آباد نداشته است. از سوی دیگر پاکستان طی سالهای اخیر از توسعه نفوذ هند در افغانستان ابراز نارضایتی کرده و آن را دور زدن اسلام آباد توسط دولتمردان کابل دانسته است.
اهمیت افغانستان برای دهلی نو چنان بوده که اخیرا هند میزبان نشست آسیای میانه بوده که محور آن را نیز تحولات افغانستان تشکیل میداده است. در کنار این مباحث رقابتی، تحولات افغانستان بویژه بحران انسانی ناشی از ۲۰ سال اشغالگری آمریکا، می رود تا موجی از پناهجویان را راهی پاکستان سازد که هزینههای اقتصادی ، سیاسی و امنیتی بسیاری برای این کشور به همراه دارد. بر این اساس میتوان گفت که اسلام آباد با میزبانی نشست سازمان همکاری اسلامی که البته با حمایت سعودی و ترکیه برای برخوردار شدن از ظرفیتهای اسلام آباد برای نفوذ در افغانستان برگزار شده، از یک به دنبال نقش آفرینی گستردهتر در منطقه است که ابزار قدرت آن در برابر هند نیز خواهد بود و به نوعی پاکستان اهمیت خویش را به رخ آمریکا نیز خواهد کشید و از سوی دیگر سعی دارد تا از ظرفیتهای کشورهای اسلامی برای مقابله با بحران انسانی افغانستان که موج آوارگان را راهی این کشور میسازد جلوگیری نماید. به هر تقدیر آنچه مسلم است آنکه بحران افغانستان برای پاکستان نیز هزینههای بسیاری خواهد داشت و سران این کشور نیز همگرایی با کشورهای منطقه را راهکار حل بحران این کشور یافته اند بویژه اینکه آمریکا در طول ۲۰ سال اشغال افغانستان به هیچ کدام از وعدههایش به اسلام آباد عمل نکرده و رنج سران این کشور را به همراه داشته است.
نویسنده: قاسم غفوری