امروز برابر با شانزده آذر در تاریخ ایران روزی به یادماندنی است که برگرفته از حرکت استقلال خواهانه و ضد امپریالیستی دانشجویان است. روزی که به یاد مانده از قیام شانزده آذر ۱۳۳۲ دانشجویان علیه سفر نیکسون معاون رئیس جمهور آمریکا به ایران و نیز احیای روابط تهران با انگلیس چند ماه پس از کودتای آمریکایی- انگلیسی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ می‌باشد. حال این سوال مطرح است که در شرایط کنونی دانشجویان چگونه می‌توانند در جهت تحکیم استقلال و پیشرفت کشور گام بردارند و نقش و جایگاه خویش را در مدیریت کشور کسب نمایند؟
پیش از پاسخ به این سوال، بیان این نکته مهم ضروری است که دانسجویان کشور ظرفیت‌های عظیمی هستند که مدیران و مسولان با اعتماد و واگذاری امور به آنها می‌توانند کشور را از این ظرفیت در جهت تحقق اهداف کشور در عرصه داخلی، منطقه‌ای و جهانی برخوردار سازند. امری که توجه به آن می‌تواند انگیزه و روحیه دانشجویان را برای ماندن در کشور و دل نبستن آنها به رویای رسیدن به زندگی بهتر در آن سوی مرزها را فراهم سازد. اما در باب چگونگی ایفای نقش دانشجویان در رفع مشکلات کشور و گام دوم انقلاب که می‌توان آن را منشوری بر اساس نقش آفرینی جوانان و دانشجویان و نخبگان دانست چند نکته قابل توجه است.
نخست آنکه عرصه علمی کشور هر چند که دستاوردهای بسیاری داشته است اما همچنان راه بسیاری برای رسیدن به دانش‌های روز جهان وجود دارد که دانشجویان با روحیه پژوهشگری و کنجکاوانه خویش می‌توانند خود را به سطح علوم جهانی رسانده و در گام بعدی علوم جدیده را مطرح و به نام خویش ثبت نمایند. از مولفه‌های مهم علمی دنیای امروز ورود به عرصه هوش مصنوعی و صنایع هوا فضاست بگونه‌ای که در آینده کشوری حرف برای گفتن خواهد داشت که در این علوم پیشرفت کرده باشد.
دوم آنکه آنچه تا به امروز بیشتر در عرصه آموزشی کشور مشاهده می‌شود رویکرد آموزشی صرف بدون پشتوانه عملی است که موجب شده تا استعداد واقعی و ارشمند دانشجویان مغفول ماند و از سوی دیگر از این ظرفیت عظیم دانشگاهی برای حل مشکلات کشور بهر برداری نشود. هدایت صحیح دانشگاه‌ها به عرصه مسئله محور مولفه‌ای مهم برای حل این نقیصه است بگونه‌ای که نمود آن را در دوران کرونا به خوبی می‌توان مشاهده کرد که ظرفیت علمی کشور در جهت تولید واکسن و نیازهای پزشکی و بهداشتی کشور هدایت و توانست کشور را در جمع سازندگان واکسن و پیشگامان مبارزه با کرونا قرار دهد. امروز بحران اصلی کشور در حوزه آب و هوا، تغییرات اقلیمی و جوی، تامین نیازهای صنایع کشاورزی و.. است که جا دارد تا عرصه تحقیقاتی دانشگاه‌ها به این سمت سوق یابد.
سوم آنکه ریشه اصلی در تحقق این امور، خودباوری و اعتقاد به این مهم است که با توان داخلی می‌توان به حل مشکلات پرداخت. آنچه بعضا از سوی برخی مسئولان داخلی و در ابعاد گسترده از سوی خارج از مرزها القا می‌شود، اصل ناتوانی ایرانیان در حل مشکلات و لزوم وابسته بودن است. اقدام برخی مسئولان در به کار بردن واژگانی همچون ایرانی جز ساختن لوله هنگ و پختن آبگوشت بز باش توان دیگری ندارد و یا اینکه حل تمام مشکلات کشور حتی آب خوردن به برجام ارتباط دارد نمودی از این آدرس غلط دادن‌هاست که نتیجه آن تضعیف روحیه خودباوری در میان مردم بویژه جامعه دانشگاهی کشور می‌شود حال آنکه نگاهی واقعی به دستاوردهای علمی و فنی کشور نشانگر الگوهایی است که توان و ظرفیت‌های درونی کشور را آشکار می‌سازد. نباید فراموش کرد که ریشه ماندگار شدن ۱۶آذرها روحیه خودباوری و ضد استعماری و ضد استبدادی دانشجویان بوده است که امروز در تکیه بر داشته‌های داخلی و چشم بستن بر وعده‌های خارجی تحقق پذیر است.
نویسنده: قاسم غفوری
پیش از پاسخ به این سوال، بیان این نکته مهم ضروری است که دانسجویان کشور ظرفیت‌های عظیمی هستند که مدیران و مسولان با اعتماد و واگذاری امور به آنها می‌توانند کشور را از این ظرفیت در جهت تحقق اهداف کشور در عرصه داخلی، منطقه‌ای و جهانی برخوردار سازند. امری که توجه به آن می‌تواند انگیزه و روحیه دانشجویان را برای ماندن در کشور و دل نبستن آنها به رویای رسیدن به زندگی بهتر در آن سوی مرزها را فراهم سازد. اما در باب چگونگی ایفای نقش دانشجویان در رفع مشکلات کشور و گام دوم انقلاب که می‌توان آن را منشوری بر اساس نقش آفرینی جوانان و دانشجویان و نخبگان دانست چند نکته قابل توجه است.
نخست آنکه عرصه علمی کشور هر چند که دستاوردهای بسیاری داشته است اما همچنان راه بسیاری برای رسیدن به دانش‌های روز جهان وجود دارد که دانشجویان با روحیه پژوهشگری و کنجکاوانه خویش می‌توانند خود را به سطح علوم جهانی رسانده و در گام بعدی علوم جدیده را مطرح و به نام خویش ثبت نمایند. از مولفه‌های مهم علمی دنیای امروز ورود به عرصه هوش مصنوعی و صنایع هوا فضاست بگونه‌ای که در آینده کشوری حرف برای گفتن خواهد داشت که در این علوم پیشرفت کرده باشد.
دوم آنکه آنچه تا به امروز بیشتر در عرصه آموزشی کشور مشاهده می‌شود رویکرد آموزشی صرف بدون پشتوانه عملی است که موجب شده تا استعداد واقعی و ارشمند دانشجویان مغفول ماند و از سوی دیگر از این ظرفیت عظیم دانشگاهی برای حل مشکلات کشور بهر برداری نشود. هدایت صحیح دانشگاه‌ها به عرصه مسئله محور مولفه‌ای مهم برای حل این نقیصه است بگونه‌ای که نمود آن را در دوران کرونا به خوبی می‌توان مشاهده کرد که ظرفیت علمی کشور در جهت تولید واکسن و نیازهای پزشکی و بهداشتی کشور هدایت و توانست کشور را در جمع سازندگان واکسن و پیشگامان مبارزه با کرونا قرار دهد. امروز بحران اصلی کشور در حوزه آب و هوا، تغییرات اقلیمی و جوی، تامین نیازهای صنایع کشاورزی و.. است که جا دارد تا عرصه تحقیقاتی دانشگاه‌ها به این سمت سوق یابد.
سوم آنکه ریشه اصلی در تحقق این امور، خودباوری و اعتقاد به این مهم است که با توان داخلی می‌توان به حل مشکلات پرداخت. آنچه بعضا از سوی برخی مسئولان داخلی و در ابعاد گسترده از سوی خارج از مرزها القا می‌شود، اصل ناتوانی ایرانیان در حل مشکلات و لزوم وابسته بودن است. اقدام برخی مسئولان در به کار بردن واژگانی همچون ایرانی جز ساختن لوله هنگ و پختن آبگوشت بز باش توان دیگری ندارد و یا اینکه حل تمام مشکلات کشور حتی آب خوردن به برجام ارتباط دارد نمودی از این آدرس غلط دادن‌هاست که نتیجه آن تضعیف روحیه خودباوری در میان مردم بویژه جامعه دانشگاهی کشور می‌شود حال آنکه نگاهی واقعی به دستاوردهای علمی و فنی کشور نشانگر الگوهایی است که توان و ظرفیت‌های درونی کشور را آشکار می‌سازد. نباید فراموش کرد که ریشه ماندگار شدن ۱۶آذرها روحیه خودباوری و ضد استعماری و ضد استبدادی دانشجویان بوده است که امروز در تکیه بر داشته‌های داخلی و چشم بستن بر وعده‌های خارجی تحقق پذیر است.
نویسنده: قاسم غفوری