?>?> سیاست روز - فرصتی برای امنیت سوخت و رفع نیازهای کشور - نسخه قابل چاپ

کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

آنچه این روزها درباره پالایشگاه نفت تهران باید بدانیم

فرصتی برای امنیت سوخت و رفع نیازهای کشور

2 دی 1401 ساعت 19:50


وابسته نبودن در حوزه انرژی همان قدر اهمیت دارد که وابسته نبودن در حوزه غذایی و این همان چیزی است که حوزه پالایشگاهی کشور از جمله پالایشگاه تهرن به دنبال آن است.
بیش از ۱۲۰ سال است که اقتصاد ایران به نفت گره خورده و فراز و نشیبهای این ماده ارزشمند اقتصاد ایران را دچار نوسان میکند فرآورده های بدست آمده از نفت اهمیت آن را دو چندان کرده و همین موضوع باعث تاسیس پالایشگاه های متعدد در ایران شده است؛ از طرف دیگر احداث اولین پالایشگاه نفت غرب آسیا در آبادان تاریخچه فرآوری این محصول گرانبها را با نام ایران مرتبط کرده است.
در سال ۱۲۸۸ شرکت نفت ایران و انگلیس تصمیم به احداث یک پالایشگاه بزرگ در مناطق نفت خیز جنوب گرفت و کارشناسان انگلیسی محل کنونی پالایشگاه آبادان را برای این کار مناسب دیدند به اینصورت بود که عملیات ساخت اولین پالایشگاه نفت غرب آسیا در سال ۱۲۸۸ آغاز شد و در سال ۱۲۹۱ به اتمام رسید. ظرفیت پالایشگاه نفت آبادان در سالهای آغازین فعالیت خود روزانه ۲۵۰۰ بشکه بود و رفته رفته با گسترش فازهای مختلف این پالایشگاه میزان ظرفیت آن نیز افزایش یافت. بنابراین صنعت پالایشگاهی در ایران را میتوان به عنوان یکی از قدیمی ترین صنایع موجود در کشور نام گذاری کرد کشورهای منطقه غرب آسیا با داشتن بیش از ۵۰ درصد از منابع نفتی و ۴۳ درصد از منابع گازی دنیا به ترتیب تنها ۹ و ۱۴ درصد مصرف می کنند این در حالیست که اتحادیه اروپا با داشتن تنها ۱ درصد از ذخایر نفت دنیا ۱۴ درصد از نفت دنیا را مصرف میکند به طور مشابه اتحادیه اروپا با داشتن ۲ درصد از ذخایر گاز دنیا ۱۴ درصد از گاز مصرف شده در دنیا را برعهده دارد.پالایشگاه تهران شرکت پالایش نفت ایرانی است، که ظرفیت پالایش آن ۲۴۰ هزار بشکه در روز می‌باشد. این پالایشگاه در سال ۱۳۴۷ تأسیس شد و در حال حاضر مشتمل بر دو پالایشگاه جنوبی و شمالی است، که تأسیسات آن در جنوب تهران مستقر می‌باشد. پروژه احداث پالایشگاه تهران، از سال ۱۳۴۴ توسط شرکت ملی نفت ایران آغاز گردید و این پالایشگاه در سال ۱۳۴۷ تکمیل و راه‌اندازی شد.
پالایشگاه شهیدتندگویان تهران در حال حاضر با ظرفیت ۲۴۰ هزار بشکه در روز به منظور تبدیل نفت خام به فراورده های هیدروکربوری در مدار تولید قرار دارد . پالایشگاه جنوبی در سال ۱۳۴۷ با ظرفیت ۸۵ هزار بشکه مورد بهره برداری قرار گرفت و در سال ۱۳۵۵ با اعمال تغییراتی ظرفیت آن به ۱۲۵ هزار بشکه در روز افزایش پیدا کرد پالایشگاه شمالی شماره دو) در سال ۱۳۵۲ با ظرفیت ۱۰۰ هزار بشکه مورد بهرهبرداری قرار گرفت که در سال ۱۳۸۲ ظرفین این پالایشگاه نیز به ۱۲۵ هزار بشکه افزایش پیدا کرد.
سهامداران اصلی ،شتران شرکتهای سرمایه گذاری استانی سهام عدالت میباشند که در مجموع بیش از ۷۰ درصد سهام این شرکت را دارا هستند.
با توجه به اهمیت حوزه پالایشگاهی خبرنگاران حوزه بورس در دیداری که از پالایشگاه تهران داشتند از نزدیک با این صنعت مهم و البته نقش و جایگاهی که در بازار سرمایه دارد آشنا شدند. امروزه یکی از مهمترین سهام‌ها و بازیگران عرصه بازار سرمایه را صنایع پالایشگاهی تشکیل می‌دهند که می‌تواند زمینه ساز ثبات بیشتر این بخش از بازار گردند.
آن طور که حامد آرمان فر مدیرعامل این شرکت در حال حاضر روزانه حدود ۷ میلیون لیتر بنزین پاک با گوگرد کمتر از ۱۰ PPM، معادل حدود ۷ درصد بنزین مصرفی کشور در این پالایشگاه تولید می‌شود که طبق برنامه و با راه اندازی واحدهای در دست احداث کیفیت آن به استاندارد یورو ۵ افزایش خواهد یافت.
وی افزود: در این پالایشگاه روزانه ۱۴ میلیون لیتر گازوئیل یورو ۴ و یورو ۵ تولید می‌شود که دارای کمترین میزان آلایندگی است.مدیرعامل پالایشگاه تهران از پیشرفت ۳۷درصدی پروژ افزایش کیفیت بنزین در این شرکت خبر داد و گفت: حدود ۵۰ درصد از سوخت‌ هواپیماهای کشور در پالایشگاه تهران تولید می‌شود و آزمایشگاه‌ شرکت با دارا بودن استاندارد ۱۷۰۲۵ به عنوان آزمایشگاه مرجع، وظیفه تطبیق محصولات تولیدی با استانداردهای مصوب بر عهده دارد.
آرمان فر ظرفیت تصفیه نفت خام این پالایشگاه را ۲۵۰ هزار بشکه در روز عنوان کرد که از جنوب کشور و به وسیله خطو لوله به پالایشگاه منتقل شده و تبدیل به فرآورده‌های مختلف مانند بنزین هواپیما، بنزین خودرو، گازوئیل، نفت سفید، وکیوم باتوم و سایر فرآورده‌ها می‌شود.
مدیرعامل شرکت پالایش نفت تهران اظهار داشت: ایران دارای ۱۰ پالایشگاه است که ۶ پالایشگاه در بورس حضور دارند. در حال حاضر ۶۸.۹درصد سهام شرکت پالایش نفت تهران متعلق به سهامداران عدالت، ۳.۷درصد مربوط به صندوق پالایش یکم، ۵.۳ درصد بانک تجارت و ۱۴ درصد سایر سهامداران است.
همچنین در ادامه مرادی از کارشناسان مدیریت مالی و اقتصادی پالایشگاه تهران در گزارشی پیرامون چرخه سوخت در سال ۲۰۲۱ در دنیا و جایگاه ایران در این چرخه بیان داشت: تولید نفت خام دنیا به ۴۱۹۰ میلیون تن در سال می‌رسد که معادل ۸۴ میلیون بشکه در روز است. تولید نفت در خاورمیانه روزانه ۲۶ میلیون بشکه است و بزرگترین پالایشگاه‌های جهانی شامل ساینوپک چین با ۵.۵ میلیون بشکه در روز سپس اگزون موبیل، سی‌ان‌پی‌سی قرار دارند. در ایران هم روزانه حدود ۲.۵ میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی در پالایشگاه‌های کشور فرآوری می‌شود.مرادی به بیلان مالی و اقتصادی شرکت پالایش نفت تهران اشاره کرد و ضمن ارائه گزارشی کامل در این خصوص گفت: در حادثه آتش‌سوزی ۱۲ خرداد ۱۴۰۰، محل نگهداری فرآورده‌های برگشتی دچار حریق شد که تلفاتی نداشت. پالایشگاه دو روز از وضع عادی خارج شد و بعد از دو روز به وضع عادی و تولید بازگشت و همه خسارات آن از شرکت بیمه دریافت شد.
وی خاطرنشان کرد: برای ارتقای زنجیره تولید فرآورده های با ارزش و کاهش تولید نفت کوره و دست یابی به محصولات با ارزش افزوده بالاتر، به سرمایه‌گذاری ۲ تا ۳ میلیارد دلاری نیاز است.
آنچه در کنار سخنان مسئولان این صنعت مطرح شده، باید مورد توجه قرار گیرد چالش‌های فرا روی آن است. در باب چالشهای این صنعت می‌توان گفت که در حال حاضر شرکتها فرآوردههای خود را به شرکت ملی پخش تحویل و این شرکت پس از فروش مقدار و مبلغ را به پالایشگاهها اعلام میکندو پس از چند ماه در تهاتر با نفت اعطایی به پالایشگاهها تسویه میشود چالش مهم این است که تا زمانی که فراورده ها فروخته نشود مبلغ آن به حساب شرکتهای پالایشی ثبت نمی شود ضمن اینکه بخشی از آن صادر میشود در حالی که ارز آن به پالایشگاه ها اختصاص نمی یابد فروش قطعی فرآورده ها از درب پالایشگاه ساده ترین و منطقی ترین راه حل این چالش زیان آور برای صنعت هست.یکی از آسیبهای این رابطه مالی اتفاقیست که اخیرا افتاد؛ سرک پالایشگاهها نزد .ش.م پخش در سالهای ۹۸ و ۹۹ مثبت شد و سود شناسایی شده میان سهامداران تقسیم شد ولی در سال ۱۴۰۰ ش.م. نفت با ابطال سرک اعلامی خود اثر منفی مهمی بر صورتهای مالی این شرکت ها گذاشت.
در ادامه این نشست شانه‌ساز رئیس بهره برداری شرکت پالایش نفت تهران تصریح کرد: با وجود تحریم‌ها از هیچ یک از استانداردهای فنی کوتاه نیامدیم. استانداردهای سخت‌گیرانه برای سلامت و بهداشت و جان کارگران در پالایشگاه به کار می‌گیریم. چون صیانت از جان کارکنان به عنوان بزرگترین سرمایه شرکت مهم ترین رکن کاری ماست. در کنار آن پالایشگاه باید مانند ساعت مرتب کار کند. به هیچ عنوان ذره‌ای از استانداردهای فنی کوتاه نخواهیم آمد.
وی افزود: گازوئیل تولیدی قبل از راه اندازی واحدهای تصفیه هیدروژنی نفت گاز، حدود ۱۴ هزار PPM گوگرد داشت که این رقم در حال حاضر به ۶PPM رسیده است. گوگرد گازوئیل طی فرایندی جدا و تبدیل به گرانول می‌شود که به عنوان ماده اولیه به صنایع شوینده و بهداشتی و همچنین برای تولید کود شیمیایی و سموم کشاورزی و... استفاده می‌شود.وی افزود: در پالایشگاه تهران دستگاه‌هایی برای سنجش آلودگی هوا قرار داده شده‌اند که به صورت برخط به سازمان محیط زیست گزارش می‌دهند که چه میزان از گازهای مضر SOX, NOX و مونوکسید کربن CO وارد هوا می‌شود.به گفته شانه‌ساز گاز بسیار سمی سولفید هیدروژن طی فرایندی تبدیل به گرانول شده و برای صنایع کود و سم کشاورزی استفاده می‌شود.

نویسنده: سمیه ملکی


کد مطلب: 124739

آدرس مطلب :
https://www.siasatrooz.ir/fa/report/124739/فرصتی-امنیت-سوخت-رفع-نیازهای-کشور

سیاست روز
  https://www.siasatrooz.ir