عليرضا بندري: ترافيك پايتخت متولي ندارد. اين را همه ميدانند هرچند هر يك ازمتوليان ترافيك پايتخت مدعي است كه ميتواند با تك نسخه اين بيماري قرن را به آساني درمان كند. راهنمايي و رانندگي اجراي طرحهايي نظير زوج و فرد را راه حل قطعي ميداند وشهرداري افزايش محدودههاي طرح ترافيك را و نهادي ديگر IT را درمانگر ترافيك ميداند. واقعيت اين است كه شركتهاي بزرگ خودروسازي، واردكنندگان خودرو، مجريان طرح خروج خودروهاي فرسوده، مسئولان شهرداري، راهنمايي و رانندگي و نهادها و ارگانهاي مرتبط در اين بحران ترافيكي نقش دارند اما حاضر نيستند سهم واقعي خود را براي كنترل بحران ادا كنند. مهر، اين كلاف سردرگم در آستانه مهرماه مسئولان ارگانهاي ذيربط وعده دادند كه هيچ گونه معضلي بر سر راه تردد شهروندان اضافه نخواهد شد و ترافيك در كنترل كامل آنان است. اما شهروندان براي احساس افزايش صد درصدي ترافيك نيازي به اعلام آمار و ارقام نداشتند. واقعيت همان چيزي بود كه در سطح خيابانها با آن دست و پنجه نرم ميكردند. با اين حال مدير مركز كنترل ترافيك شهرداري تهران تنها 30 درصد افزايش بار ترافيكي پايتخت را ميپذيرد و ميگويد: «از آنجا كه در مهرماه، سفرهاي آموزشي داريم اين افزايش 30 درصدي ترافيك طبيعي است.» البته «همايون فتاحي» ميپذيرد كه معابر تهران به هيچ وجه ظرفيت افزايش بار ترافيك را ندارند و در همين باره ميگويد: «سالانه 400 هزار خودرو به شبكه شهري شهر تهران وارد ميشوند و معابر پاسخگوي اين حجم خودرو نيست. شهروندان براي عبور و مرور از سيستم حمل و نقل عمومي استفاده كنند تا بتوانيم ترافيك را در تهران كاهش دهيم.» ناگفته پيداست اگر چيزي به نام سيستم حمل و نقل عمومي در پايتخت، وجود خارجي داشت لازم نبود مركز كنترل ترافيك دست به كار شود چرا كه مشكل ترافيك به خودي خود حل ميشد. حال بد نيست نگاهي گذرا داشته باشيم به آنچه كه مدير مركز كنترل ترافيك از آن به عنوان «سيستم حمل و نقل عمومي» ياد ميكنند. ظرفيت تكميل است فقط كافي است در ساعات اوج ترافيك سري به ايستگاههاي مترو بزنيد يا از خطوط BRT بازديد كنيد تا معنا و مفهوم «سيستم حمل و نقل عمومي» را دريابيد. مسئولان مرتبا از شهروندان درخواست ميكنند به جاي بهره گيري از وسيله نقليه شخصي از شبكه حمل و نقل عمومي استفاده كنند اما سوال بزرگ اين است كه براي سيستم حمل و نقل عمومي تا چه اندازه ظرفيت سازي شده و اصلا اين شبكه ميتواند به نيازهاي چند درصد از شهروندان پاسخ بدهد. بررسي مشكلات بيپايان متروي پايتخت از حوصله اين گزارش خارج است اما همگان ميدانند توسعه لاك پشتي متروي تهران به هيچ عنوان شايسته پايتختي نيست كه مسئولانش، شهروندان رابه استفاده از شبكه حمل و نقل عمومي ترغيب و دعوت ميكنند. «فريد ماندگار»- كارشناس ترافيك- در گفت گو با سياست روز اعلام آمار غير واقعي را از جديترين گرههاي ترافيكي پايتخت ميداند و ميگويد: «بررسي ترافيك تهران ثابت ميکند كه ستاد مهر نتوانسته به اهداف پيش بيني شده، دست پيدا كند اما متاسفانه آمارها همه چيز را طبيعي نشان ميدهند.» وي ميافزايد: «كارشناسان بارها و بارها اعلام كردهاند كه طرحهاي ضربتي و غير كارشناسي نظير تغيير ساعات كار ادارات و مدارس نوشداروي درد ترافيك نيست اما متاسفانه هيچ كس اين هشدارهاي دلسوزانه را جدي نميگيرد. اين كارشناس معتقد است اجراي چنين طرحهايي به افزايش ساعات اوج ترافيك ميانجامد. وي ميگويد: «مشكل ترافيك، فرادستگاهي است اما در حال حاضر ارادهاي از سوي مسئولان ذيربط براي اجراي طرحهاي يكپارچه وجود ندارد و هر كس ميانديشد اين مشكل را به شكل مقطعي برطرف كند.» حرف آخر واقعيت اين است كه در اكثر كلانشهرهاي دنيا، سطح خيابانها فقط مخصوص دسترسيهاي محدود و محلي است و عموم شهروندان از سيستم حمل و نقل زيرزميني استفاده ميكنند. ما فعلا نميتوانيم درباره شبكه حمل و نقل زيرزميني حرف خاصي براي گفتن داشته باشيم. وضعيت اتوبوسها هم كه اظهر من الشمس است. اشكال در سامانه سوخت شركت واحد، بهانهاي است كه به سريالي دنبالهدار مبدل شده و هنوز خبري از ناوگان جديد اتوبوسراني پايتخت نيست. حرف آخر اين گزارش رابه معاون ترافيك شهردار تهران واگذار ميكنيم كه صادقانه ميگويد: «حتي اگر آقايان همين امروز يارانه مربوط به شبكه حمل و نقل را پرداخت كنند ما باز هم مشكل داريم. متاسفانه از ابتداي سال جاري تا امروز، دولت حتي يك ريال براي مترو و اتوبوسراني پرداخت نكرده است.»