ديگر بار هنگام نو شدن فرا رسيده و باز هم نظم و قانوني نو از ميانه هر ديار و روستا بر مي خيزد. پديده نو شدن سال و دوره، در همه هنگام اهميت عميقي در زندگي انسان داشته و سبب به وجود آمدن يك رشته از آيين ها و سنن غني شده است. ايران زمين پهنه گسترده اي است با اقليم ها ، فرهنگ ها و خرده فرهنگ هاي گوناگون و در اين ميان گيلان، سرزمين شالي و باران، جنگل و رنگ، ماهي و دريا بي هيچ گزافه و گمان و به دليل غنايي كهن مملو از آيين ها و فرهنگ هايي است كه خود به تنهايي مي تواند خاستگاه فرهنگ شيفتگاني باشد كه براي دانستنش دل به راه سفر مي سپارند. گيلان تنها سرزمين رنگ و طبيعت نيست و چه بسا در هر دوره مفاخري از آن بروز كرده كه ردي عميق و مؤثر بر سابقه فرهنگي ايران و جهان از خويش به جا نهاده و از كهن ساليان پيش نام گيلان با فرهنگ عجين شده است. 'محمد بشرا' يكي از محققان گيلان است كه در مسير پژوهش هاي بسيار در زمينه آيين ها و فرهنگ هاي گيلان، موي سپيد كرده و هديه اش بخش آثار قابل ارجاعي از آيين هاي نيك انديشان گيلاني به نسل جديد است. وي در گفت و گو با ايرنا مي گويد: اسطوره ها، جشن ها و آيين هاي كهن ايران باستان در گيلان متأثر از اوضاع طبيعي، جغرافيايي، تاريخي و معيشتي اين سرزمين براي ماندگاري از لحاظ ساختار ، نوع روايت و حتي باورهاي عاميانه دگرگوني ها و تغيراتي را پذيرفته اند. وي در زمينه مراسم پيشواز نوروزي در گيلان گفت: اين مراسم بين فاصله دو زمان كهنه و نو برگزار مي شود؛ زماني كه دوره كهنه رو به اتمام و زمان نو با نوزايي و تجديد حيات طبيعت در پيش روست. وي ادامه داد: حدود 15 تا 20 روز مانده به سال نو، مراسم استقبال از جشن نوروز آغاز مي شود، خانه‌ها، مغازه‌ها و خيابان ها خاكروبي و پاك مي شوند و دانه هاي عدس و گندم را مي خيسانند و در ظرف‌ها مي‌رويانند. بشرا اضافه مي كند: مراسم پيشواز از نوروز اغلب جنبه تمثيلي دارد و در ارتباط با نوزايي طبيعت است. وي بيان كرد: مردم گيلان نيز با آيين هاي نمايشي چون عروس گولي، رابرچره، نوروزخواني، چهارشنبه سوري و شال اندازي به استقبال نوروز خجسته مي روند. وي نوروزي خواني را نوعي آگاه سازي مردم از بهار و نوروز مي داند و مي گويد: نوروزخوانان افراد شناخته شده و انگشت شمار باسواد روستايي بودند و در هر گروه نوروزخوان فرد مسن تر اشعار اصلي نوروز را مي خواند و بقيه تكرار مي كردند ... بهار آمد جوانان خير ببينند / گل عشرت به كام دل بچينند/ جوانان شما داماد گردند/ عروسان صاحبه گاهواره فرزند/ به ياسين و به طاها و تبارك / شوما را سال نو باشد مبارك وي نمايش هاي آييني چون عروس گولي (جنگ بين زمستان و بهار با نمادي از غول و عروس ) و رابرچره (چراننده آهو) را در ساده ترين شكل خود نمادي از بازگشت و يا نزديك شدن خورشيد به برج و اعتدال بهاري و رستاخيز زندگاني مي داند. بشرا مي گويد: نان سفره نوروزي بيشتر از جنس كوماچ، كشتا يا خولفا نان (ناني مهيا از كدو حلوايي)، نان برنجي بود كه تمامي شان از آرد برنج پخته مي شدند و آجيل نوروز هيچ گاه از بازار خريداري نمي شد و اجزاي آن تخم صيفي ، دانه هاي بلال ، نخود ، عدس و برنج بود كه پس از خيساندن برشته مي كردند. وي شاد بودن و دلخوشي را مهمترين خصيصه مردمان در نوروز مي داند. 'فاطمه سپاسخواه' كارشناس ارشد توريسم نيز آيين ها و فرهنگ هر سرزمين را يكي از عوامل نوين در جذب گردشگر مي داند. وي معتقد است زمان آن فرا رسيده تا علاوه بر حفظ و پاسداشت آيين ها و فرهنگ بومي، از آنها براي توسعه و رونق صنعت گردشگري و همچنين معرفي به ديگر جوامع استفاده شود. وي موزه ميراث روستايي گيلان (بنا شده در جنگل هاي سراوان رشت) را فضايي ايجاد شده از فرهنگ زندگي روستاييان يكصد سال گذشته مي داند كه توانسته علاوه بر به تصوير كشيدن زندگي روستايي برخي از آيين هاي كهن اين سرزمين را به صورت نمادين به گردشگران معرفي نمايد. مديركل ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري گيلان نيز بسياري از آيينهاي بجا مانده از پيشينيان را جزئي از ميراث معنوي اين سرزمين دانست و اظهار داشت: اهتمام به اين ميراث يكي از برنامه هاي اصلي مديران اين سازمان است و ثبت جهاني جشن نوروز، خود گواه اين امر مي باشد. 'اميد عزيزي' افزود: در سال هاي اخير موضوع فوق در گيلان نيز بسيار مورد توجه قرار گرفته بگونه اي كه جشنواره هاي متعددي چون جشن خرمن، انارچيني، نوروزبل و ... برگزار و آيين علم واچيني نيز به عنوان ميراث معنوي كشور به ثبت رسيد. وي اظهار كرد: اداره كل ميراث فرهنگي گيلان تمامي توان خويش را نهاده تا بتواند نوروزي شاد و خوشايند را در ذهن ميهمانان نوروزي به تصوير كشد. اينك در آستانه نوروز و نو شدن طبيعت، گيلان با تمام گيرايي هاي گردشگري اش اعم از طبيعت و فرهنگ مهيا مي شود تا خاطره اي خوش را در ذهن گردشگران داخلي و خارجي جاي نهد.