خبرنگار آینده از فعالیت برخی باندهای جمع‌اوری گسترده سکه‌های فلزی از کشور و انتقال آن‌ها به خارج از کشور خبر داد. بر اساس اطلاعاتی که به دست "آینده" رسیده، برخی گروه ها به تازگی در کشور در حال خرید سکه های 5 تا 50 تومانی در حجم وسیعی هستند که این سکه ها را از مراکزی مانند کمیته امداد امام خمینی، کسبه و... به قیمتی حدود یک و نیم برابر قیمت واقعی آن خریداری می کنند و سپس در حجم بالایی به خارج از کشور قاچاق می کنند. هنوز انگیزه این گروه ها مشخص نشده است، اما چند گمانه زنی در این خصوص وجود دارد. یکی اینکه گروه های مزبور به خاطر ارزش آلیاژ های به کار رفته در این سکه ها آنها را جمع آوری می کنند و با آب کردن آن‌ها فعالیت اقتصادی می‌کنند. دیگری آنکه این گروه ها قصد دارند در سیستم پولی کشور اختلال ایجاد کنند. اخيرا رییس مسکوکات بانک مرکزی در گفت‌و گو با خبر ساعت 8 صبح رادیو، ‌با اشاره به قیمت فلز به کار رفته در این سکه‌ها، اقدام به ذوب و قاچاق فلز این سکه‌ها را تنها در صورتی مرقوم به صرفه دانست که در حجم بسیار بالا انجام گیرد. سکه های کم ارزش اما پر بها! این اولین بار نیست که قاچاقچیان به سراغ قاچاق مسکوکات رایج کشور می روند. اواخر شهریور ماه سال گذشته نیز برخى از سوداگران با جمع آورى پول هاى فلزى ایران، اقدام به قاچاق آن به خارج از کشور کردند. در دیماه سال 86 هم افرادی که با راه اندازی یک کارگاه ریخته گری اقدام به ذوب سکه های رایج کشور و تبدیل آنها به شمش کرده بودند، دستگیر شدند. افرادی در منطقه خیرآباد ورامین با راه اندازی یک کارگاه ریخته گری اقدام به ذوب سکه های رایج کشور می کردند. متهمان این پرونده به ذوب سکه های رایج کشور اعتراض کرده بودند آنها بعد از ذوب، آلیاژ حاصل را به شمش تبدیل می کردند و به فروش می رساندند. در در ادامه تحقیقات مشخص شد سه تن شمش مکشوفه را از ذوب ۳۰ کیسه سکه به دست آورده بودند و قرار بوده شمش ها را در خارج از کشور تحویل شخصی ناشناس بدهند. در اوایل آبان ماه امسال نیز ماموران انتظامي كلانتري 15 شهرستان زاهدان به اخبار و اطلاعاتي دست يافتند، مبني بر اين كه افراد سودجو در زاهدان اقدام به جمع آوري سكه هاي 50، 250 و 500 ريالي كرده و با جاسازي در خودروها، آنها را به تهران انتقال داده اند و از آنجا قاچاق مي كنند. بنابر اين گزارش، ماموران پس از مشكوك شدن به يك دستگاه كاميون و توقيف خودروي مذكور، در بازرسي از آن موفق به كشف تعداد 11 گوني سكه به وزن 580 كيلوگرم شدند. تفاوت ارزش مبادلاتی و ارزش واقعی امروز دیگر ضرب مسکوکات 5، 10 و 20 ریالی در کشور متوقف شده است، اما همچنان سکه های 50 ،100، 250 و 500 ریالی در چرخه پولی کشور وجود دارند. ضرب سکه های این چنینی در شبکه مالی در حالی ادامه دارد که اصولا با توجه به ترکیب آنها که غالبا از فلز های ارزشمندی نظیر نیکل، آلیاژ مس و ...است، ضرب بعضی از آنها صرفه اقتصادی ندارند. مثلا سکه های 25 تومانی که هزینه ضرب آنها بیش از ارزش پولی آنهاست. پیش از این نیز در جریان قاچاق و ذوب این سکه ها، بانک مرکزی تصمیم گرفته بود سکه های 25 تومانی دو رنگ قبلی را از چرخه خارج و به جای آن سکه های 25 تومانی کوچکتر که در حال حاضر نیز در کشور وجود دارند را ضرب کند. ضرب سکه های 25 تومانی کوچکتر اگرچه توانست برخی از مشکلات را حل کند، اما از یک طرف همچنان برخی از اجناس و کالاها در کشور با قیمت هایی پایین عرضه می شوند که نیاز به پول را با این ارزش ایجاد می کند، اما از طرف دیگر ضرب این سکه ها صرفه اقتصادی ندارند و هر از چندگاهی مشکلاتی این چنینی را به وجود می آورند. برخی از مسئولین اقتصادی کشور در خصوص غیر منطقی بودن ضرب سکه های کم ارزش اظهار نظرهایی کرده بودند. کارشناسان معتقدند در حال حاضر با توجه به ارزش کنونی پول، ضرب سکه با رقم های کوچک، دیگر برای بانک مرکزی مفهومی ندارد لذا باید. این سکه ها از گردونه خارج شوند. باید توجه داشت، زمانی که سکه ها جمع آوری و ذوب می شوند، به معنای آن است که ارزش نیکل و آلیاژ به کار رفته در آن بیشتر از ارزش معاملاتی آن است. هزینه ضرب هر سکه به طور متوسط 37 تا 40 تومان است که با توجه به ارزش مبادلاتی سکه ها، تنها ضرب سکه های 50 تومانی منطقی به نظر می رسد. البته این هزینه ها در بعضی از اوقات با توجه به اینکه قیمت فلزات در بازارهای بین المللی ثابت نیست، متغیر است. سکه های 500 تومانی یکی از راهکارهای اصلی برای مقابله با این پدیده طرح حذف صفر از واحد پول کشور بود. این طرح اگرچه به خاطر نقدهایی که به آن وارد شد، همچنان مد نظر مسئولین نیست، اما اجرای آن می تواند به طور مستقیم در این زمینه چاره ساز باشد. اجرای این طرح اگرچه ممکن است دیگر برای سکه های فعلی کارایی چندانی نداشته باشند، اما می توان به جای سکه های فعلی به سراغ سکه هایی با ارزش مبادلاتی بیشتر مثل سکه های 500 تومانی رفت که البته قبلا هم برخی از کارشناسان پیشنهاد آن را داده بودند. به هر تقدیر تناقض ارزش مبادلاتی مسکوکات رایج کشور با ارزش واقعی و هزینه های ضرب آنها می تواند در آینده نیز مشکلاتی از این دست را برای نظام پولی کشور ایجاد کند.