عربستان در حالي تمام سياست‌هاي خود را بر مديريت تحولات منطقه استوار ساخته كه برخي از سايت هاي خبري از مرگ شاهزاده سلطان بن عبدالعزيز وليعهد 85ساله عربستان خبر دادند. عربستان كه اين روزها مقابله با تشديد مطالبات مردمي، سركوب مردم بحرين و بازيگري براي مديريت تحولات كشورهاي عربي را پيش روي خود دارد با چالشي به نام بحران جانشيني در راس قدرت مواجه شده است. رسانه‌هاي مختلف اخبار ضد و نقيضي درباره وضعيت جسماني ولي‌عهد عربستان که به دنبال عود کردن بيماري سرطان وي در بيمارستان نيويورک مورد عمل جراحي قرار گرفته است، گزارش مي‌دهند. خبرگزاري رسمي عربستان در نيمه‌هاي ژوئن گذشته اعلام کرد که ولي‌عهد 85 ساله اين کشور براي انجام برخي معاينات پزشکي در سفري ويژه به آمريکا رفته است. بر اساس نتايج اوليه آزمايش‌هايي که بر روي ولي‌عهد در رياض انجام شده بود، سرطان دستگاه گوارش وي که بعد از چندين عمل جراحي در آمريکا رو به بهبودي بود، بار ديگر بازگشته است. شاهزاده سلطان که از نوامبر سال 2008 براي درمان به آمريکا و سپس مغرب رفته بود، اواخر ماه نوامبر گذشته قبل از سفر طولاني‌مدت ملک عبدالله به آمريکا به رياض بازگشت. اين در حالي است که پايگاه خبري "وطن " که از آمريکا منتشر مي‌شود به نقل از برخي منابع آگاه حتي از مرگ ولي‌عهد عربستان در يکي از بيمارستان‌هاي آمريکا خبر داد. اين منابع گفتند که شاهزاده سلطان به دنبال وخامت حالش پس از پخش شدن توده‌هاي سرطاني در نقاط مختلف بدنش از جمله در مغز وي ، درگذشته است. امير سلطان بن عبدالعزيز وليعهد ، نايب رئيس هيئت وزيران، وزير دفاع و هوانوردي و بازرس کل عربستان سعودي، پانزدهمين فرزند «عبدالعزيز آل سعود» بنيانگذار عربستان سعودي و برادر ناتني ملک عبدالله پادشاه کنوني اين كشور است. وي در پنجم ژانويه ۱۹۳۱ ميلادي در شهر رياض متولد شد. در ۱۹۵۳ وزير کشاورزي و دو سال بعد وزير ارتباطات شد. در سال ۱۹٦۲ ملک فيصل وزارت دفاع و هوانوردي را به او سپرد. وي درسال 2004 به سرطان دستگاه گوارش دچار شد. از سال 2008 تا كنون نيز به شدت بيماري وي افزوده شد. وي پس از مرگ برادرش فهد بن عبدالعزيز، و از تاريخ اول اوت ۲۰۰۵ (۵ سال) وليعهد عربستان است. از آنجايي كه وليعهدي در عربستان به برادرها مي رسد بنابراين به نظر مي رسد شاهزاده نايف گزينه بعدي وليعهدي سعودي ها باشد. وي اكنون 75 سال سن دارد. البته برخي ديگر از شاهزادگان نيز هستند كه به دنبال رسيدن به مقام وليعهدي و يا استفاده از شرايط موجود براي ارتقاي جايگاه خود در ميان شاهزادگان هستند. اين در حالي است كه اين احتمال وجود دارد كه بين عبدالرحمن بن عبدالعزيز معاون وزير دفاع و برادر بزرگتر شاهزاده نايف رقابتي براي وليعهدي انجام گيرد. نگراني سعودي‏ها فقط درباره وضع جسماني سلطان بن عبدالعزيز نيست بلکه سلامتي ملک عبدالله هم تعريفي ندارد و مدت‏هاست که از درد کمر رنج مي‏برد و اخيرا در برابر رسانه‏ها با قد خميده ظاهر شده است، اما با اين اوصاف همچنان مانعي براي جنگ قدرت شاهزادگان است. پيامدهاي مرگ احتمالي وليعهد عربستان مرگ سلطان بن عبدالعزيز که از ناراحتي سرطان دستگاه گوارش رنج مي برد ، عواقب خطرناکي را براي شاهزادگان سعودي در پي دارد. و شاهزادگان قدرت طلب سعودي را وارد يک جنگ قدرت نوين در عربستان خواهد کرد. شاهزاده سلطان بن عبدالعزيز که به دلايلي به اسلحه عرب معروف است و پس از مرگش فرزندش بندر بن‌سلطان راه او را ادامه مي دهد ، درميان مردم عربستان معروف به "سلطان دزدها" بود که اينک خلف او به همان شدت راه پدر ادامه مي دهد. عربستاني که روزگاران مديدي پايگاه امن غربي‌ها و به ويژه آمريکايي هادرمنطقه بوده است با اختلافات شديدي که ميان شاهزادگان جوان افتاده است زنگ خطر جدي را براي متحدين غربي خود به صدا درآورد. چشم پوشي از بزرگترين توليد کننده نفت جهان و بازارهاي عربستان براي کالاها و تسليحات مدرن غربي هر سياستمدار غربي به ويژه آمريکايي را نگران مي کند. از سوي ديگر بهارعربي که با خيزشهاي مردمي و اسلامي درميان کشورهاي عربي بيش از 5ماه است که آغاز شده و نسيم آن در عربستان در حال وزش است ، بر نگراني غربيها و حاکمان سعودي مي افزايد. پست وليعهدي که به همراه خود سمتهاي حساس نظامي و امنيتي وزارت دفاع و رياست گارد امنيتي را نيز دارد , آنچنان مهم است که ارزش جنگيدن ميان وارثان جوان وليعهد درگذشته را داشته باشد. اين رقابت به شرح ذيل است. 1- رقابت فرزند وليعهد سابق يعني بند بن سلطان بن عبدالعزيز سفير سابق رياض در واشنگتن و يکي از ثروتمندان و دلالان اسلحه با شاهزاده سلمان بن عبدالعزيز فرماندار کنوني شهر رياض. 2 - رقابت ميان سعود الفيصل وزيرخارجه فعلي با نايف بن سلطان مرد قدرتمند و درجه يک در حوزه امنيتي و اطلاعاتي که مدتهاي طولاني رياست سازمان امنيت و اطلاعات اين کشور را برعهده داشته. ازسوي ديگر بيماري لاعلاج و طولاني پادشاه پير و سالخورده اين کشور ، و مرگ قريب الوقوع وي درآينده نه چندان دور، مي تواند شتاب تحولات اين شبه جزيره ثروتمند و ساحل به ظاهر امن را تا يک جنگ تمام عيار داخلي و تجزيه گسترش و سرعت دهد. تمامي اين عوامل ، حاکمان سعودي را به يارگيري از ميان ديگر شاهزادگان کمتر قدرتمند کشانده است. همچنين شاهزادگان جوان که مدعي حفظ تاج و تخت به ارث رسيده از پدران خود مي باشند براي اينکه شيرازه کار يکسره از هم نپاشد دست به يک سري اصلاحات صوري زده و با اعطاي يک سري امتيازات اقتصادي واجتماعي به مردم به ويژه به جامعه روشنفکر و زنان اين کشور براي کنترل اوضاع دلخوش باشند. بسياري از ناظران سياسي با اشاره به تشديد اعتراض‌هاي مردمي و نيز گرفتار بودن عربستان در تحولات منطقه، دگرگوني در ساختار سياسي عربستان را امري اجباري مي‌دانند. در اين ميان شاهزادگان سعودي براي حفظ قدرت از طريق كسب مشروعيت مردمي راهي جز تن دادن به خواسته هاي مشروع مردم خودشان و محدود کردن ساختار پوسيده و فرتوت حکومت خود ندارند . اگر امروز چنين کاري نکنند فردايي وجود نخواهد داشت و دور از انتظار نيست که به سرنوشت همتايان عرب خود چون بن علي و مبارک دچارشوند. البته نقش غرب در تعيين سرنوشت خاندان سعودي را نبايد از نظر دور داشت چرا كه غربي‌ها حاضر به ناديده گرفتن بزرگترين ذخيره نفت جهان نمي باشند و تلاش دارند تا افرادي همسو با خواسته‌هاي خود را در راس قدرت اين كشور قرار دهند.