وزیر امور خارجه با بیان اینکه اخیرا ابتکار جدیدی را درباره مذاکرات احیای برجام روی میز گذاشتیم، گفت: درباره تضمین‌های اقتصادی به نقطه اطمینان نرسیدیم و اگر توافقی حاصل نشود حتما گزینه‌های مختلفی را روی میز داریم.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مجمع جهانی اقتصاد در داووس در گفت‌وگویی با فرید زکریا درباره بحران اوکراین گفت: اتفاقی که در اوکراین رخ داد و حمله نظامی و جنگ علیه اوکراین را قویا محکوم کردیم. حتی مقام معظم رهبری در عالی‌ترین سطح در جمهوری اسلامی ایران به صراحت و به صورت علنی اعلام کردند که ما مخالف جنگ هستیم.
امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: آیا راهکار مقابله با این تحریک آمریکا و ناتو جنگ است؟ ما از گفت‌وگو و مذاکره سیاسی حمایت میکنیم. تاکنون دو بار با آقای لاوروف و وزیر خارجه اوکراین صحبت کردم. هفته پیش به لاوروف پیشنهاد دادم آماده‌ایم در ایران میزبان دو طرف باشیم و جنگ باید متوقف شود. صحنه‌های آوارگان اوکراینی و این تراژدی انسانی قلب هر انسانی را به درد می‌آورد. امیدوارم تلاش‌های ما به توقف جنگ و تمرکز بر راه‌حل سیاسی کمک کند.وی در پاسخ به سؤال فرید زکریا درباره اینکه آیا روسیه را محکوم می‌کنید؟ گفت: همانطور که جنگ را علیه اوکراین اقدام نادرست میدانیم، علیه افغانستان، عراق، یمن و فلسطین نیز اقدام نادرستی میدانیم. درباره اوکراین یک واقعیت وجود دارد، آمریکا و ناتو اقدامات تحریک آمیز در منطقه انجام دادند. فکر می‌کنم مسبب این جنگ به اقدامات تحریک آمیزی برمی‌گردد که آمریکا و ناتو برای حضور خودشان و گسترش حضور نظامی‌شان و تحریک کرملین انجام دادند. لذا این ریشه واقع بینانه را باید مورد توجه قرار داد.امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: ما رفتار مبتنی بر استاندارد دوگانه نداریم. اوکراین، افغانستان و یمن و هر جا حقوق بشر نقض شود و هر جا جنگ و تجاوزی صورت بگیرد، مخالف آن هستیم و آن را محکوم میکنیم.رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به پرسش دیگری درباره اظهارات رابرت مالی نماینده آمریکا در امور ایران گفت: من هم مثل وزیر خارجه آمریکا و رابرت مالی در برابر پارلمان کشورم با فشارهای زیادی مواجهم. آنها طیف قوی در داخل دو کشور هستند که به دلایل خاص خودشان، مخالف بازگشت به برجام هستند.
وی یادآور شد: البته ما پیام‌هایی را از رابرت مالی و مقامات آمریکا تا عالی‌ترین سطح آقای بایدن دریافت میکنیم که قدری متفاوت از مواضع رسانه‌ای آنهاست. این را درک میکنیم. برای من قابل درک است که رابرت مالی با نگاه به مسائل داخلی کشورش در سنا و کنگره چگونه باید صحبت کند. اما باید بگویم ما در رفت و برگشت به صورت Non-paper پیام‌هایی را از طریق انریکه مورا و یا از طریق بورل و گاهی از طریق برخی وزرای خارجه در اروپا و در سطح منطقه بین ما و آمریکا تبادل می‌شود.
امیرعبداللهیان بیان کرد: از ابتدای دور جدید گفت‌وگوها برای بازگشت طرف‌ها به برجام و تعهداتشان، ایران ابتکارات متعددی را روی میز گذاشته است و اخیرا یک ابتکار جدیدی را روی میز گذاشتیم، ولی احساس میکنیم آقای بایدن دچار بی تصمیمی شده است.
امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: امیدوارم طرف آمریکایی واقع بینانه برخورد کند. مهمترین موضوع برای ما این است که ما باید در بازگشت همه طرف‌ها به برجام، از منافع اقتصادی برجام برخوردار شویم. باید عوامل فشار حداکثری ترامپ از میان برداشته شود. این چیزی است که از ابتدای رقابت‌های انتخاباتی آقای بایدن به آن اشاره کرد. نمی‌توان به برجام برگشت، ولی ایران از منافع اقتصادی محروم بماند و عوامل فشار حداکثری ترامپ باقی بماند. آقای بایدن باید یکی را انتخاب کند و باید تصمیم بگیرد. ما در رسیدن به یک توافق خوب، قوی و پایدار متعهدیم. برنامه هسته‌ای ما تماما صلح آمیز است. این طرف آمریکایی است که باید تصمیم بگیرد، ما پنجره دیپلماسی را باز نگهداشتیم و امیدواریم در صورت نگاه واقع بینانه آمریکا بتوانیم به نقطه توافق برسیم.
وزیر خارجه همچنین گفت: اگر به عنوان مسؤول دستگاه دیپلماسی و تیم مذاکره در ایران بخواهم به شما بگویم صادقانه چه چیزی اکنون باعث مکث در مذاکرات شده است، ما نسبت به تضمین‌های اقتصادی هنوز به نقطه اطمینان از سوی آمریکا نرسیدیم. نسبت به اینکه آیا عامل فشارهای حداکثری ترامپ از میان برداشته می‌شود هنوز روی زمین و در عمل رفتار متفاوت از رفتار ترامپ در موضوع برجام از سوی بایدن ندیدیم.
امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: گفتیم اگر از گفت‌وگوی مستقیم حرف می‌زنید، اول ثابت کنید که تفاوت بین بایدن و ترامپ وجود دارد. ما شاهدیم که همه عوامل فشار حداکثری ترامپ به دست بایدن تکرار می‌شود. پس هنوز موضوعات مهمی باقیمانده است، ولی ما می‌خواهیم ساده سازی کنیم. ما می‌گوییم آقای بایدن حسن نیت دارید، ما آماده‌ایم، تضمین اقتصادی و برطرف کردن عوامل فشار حداکثری ترامپ، اگر اینها را حل کنید، اینها موضوعات اصلی است که باید بر آن تمرکز کنیم. اما در هیاهوی رسانه‌ای حرفهای دیگری به درست یا غلط بعضا مطرح می‌شود.فرید زکریا از امیرعبداللهیان پرسید چرا اجازه می‌دهید بحث سپاه شما را از رسیدن به توافق منصرف کند؟ که وی پاسخ داد: آمریکایی‌ها خیلی خوب می‌دانند اگر بخواهند به برجام برگردند چه کار باید انجام دهند. خیلی خوب می‌دانند. آقای بایدن خیلی خوب می‌فهمد که برای بازگشت به برجام چه کار باید بکند. به اعتقاد من مهمترین مسئله این است که تحریم‌های اقتصادی ایران به نحو موثر برداشته شود. فشارهای حداکثری دوره ترامپ عواملش از میان برداشته شود، ما چیز زیادی در این مسئله نمی‌خواهیم؛ ولی تقلیل دادن این موضوعات اساسی و تمرکز به یک موضوع دیگر، به نظرم رفتار و واکنش درستی نیست.وی ادامه داد: آمریکایی‌ها خوب می‌دانند که واقعیات چیست و روی زمین چه اتفاقی می‌افتد و چه کار باید بکنند. ما پنجره دیپلماسی را باز گذاشتیم. ما واقعا برای رسیدن به یک توافق خوب و پایدار جدی و مصمم هستیم و همواره ابتکارات طرف ایرانی کمک کرده که این فضای گفت‌وگو و مذاکره باز شود.
وزیر خارجه بیان کرد: اطلاعات زیادی داریم صهیونیست‌ها و رژیم اسرائیل سیاست خارجی آمریکا و منافع مردم آمریکا را به گروگان گرفته‌اند. آقای بایدن باید تصمیم بگیرد می‌خواهد وقت را تلف کند یا می‌خواهد شجاعانه به تعهدات آمریکا ذیل برجام برگردد.
در این میان «وانگ ونبین» سخنگوی وزارت امور خارجه چین در کنفرانسی خبری تصریح کرد که پکن از ایالات متحده درخواست می‌کند به نگرانی‌های «معقول» ایران در مورد مسائل هسته‌ای پاسخ مثبت دهد و در حالی که مذاکرات هسته‌ای وارد مرحله نهایی خود می‌شود، به نتیجه‌گیری آرام مذاکرات کمک کند.
همزمان با ادعاهای آمریکا مبنی بر آماده شدن برای دو سناریوی موفقیت و شکست مذاکرات رفع تحریم‌های ایران در وین، یک دیپلمات ارشد روس خواستار موضع سازنده‌تر واشنگتن در این مذاکرات شد.
«میخائیل اولیانوف» نماینده فدراسیون روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، گفت آمریکا باید رویکردی سازنده‌تر و حرفهای تر در مذاکرات هسته‌ای وین داشته باشد.
همچنین رئیس مجمع جهانی اقتصاد در دیدار امیرعبداللهیان ابراز امیدواری کرد مذاکرات وین به نتیجه مورد نظر برسد و زمینه بهره گیری از توانمندیهای ایران در احیای اقتصاد منطقه و جهان بیش از پیش فراهم شود.
امیرعبداللهیان در این دیدار ضمن اشاره به اهمیت دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به تبیین برخی حوزه های اولویت دار آن پرداخت. رئیس مجمع جهانی اقتصاد نیز با استقبال از دیپلماسی اقتصادی ایران بویژه گسترش تعاملات با همسایگان، اظهار علاقه مقامات کشورهای حاشیه خلیج فارس در نشست داوس ۲۰۲۲ برای گسترش همکاری اقتصادی با ایران را نیز یادآور شد و آمادگی مجمع جهانی اقتصاد برای بررسی پیشنهادات وزیر امور خارجه را نیز اعلام کرد.
در این میان نماینده آمریکا در امور ایران در یک جلسه در کمیته امور خارجی مجلس سنا ضمن رد گزینه نظامی گفت که دیپلماسی، تنها راهکار آمریکا در قبال ایران است. رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران در این جلسه ضمن اذعان به شکست سیاست فشار حداکثری علیه ایران گفت که بهترین مسیر در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران بازگشت به برجام است. رابرت مالی همچنین اذعان کرد که دولت جو بایدن حتی یکی از تحریم‌های وضع‌شده علیه ایران را هم رفع نکرده است.
خبر دیگر آنکه شبکه خبری الجزیره ادعای رویترز درباره اینکه این شبکه اظهارات وزیر خارجه قطر درباره توافق هسته‌ای را غلط منعکس کرده رد کرد. از سوی دیگر وزارت خارجه فرانسه با صدور بیانیه‌ای در خصوص توقف مذاکرات وین گفت که نباید فکر کنیم که برجام برای مدت نامحدود روی میز باقی خواهد ماند.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مجمع جهانی اقتصاد در داووس در گفت‌وگویی با فرید زکریا درباره بحران اوکراین گفت: اتفاقی که در اوکراین رخ داد و حمله نظامی و جنگ علیه اوکراین را قویا محکوم کردیم. حتی مقام معظم رهبری در عالی‌ترین سطح در جمهوری اسلامی ایران به صراحت و به صورت علنی اعلام کردند که ما مخالف جنگ هستیم.
امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: آیا راهکار مقابله با این تحریک آمریکا و ناتو جنگ است؟ ما از گفت‌وگو و مذاکره سیاسی حمایت میکنیم. تاکنون دو بار با آقای لاوروف و وزیر خارجه اوکراین صحبت کردم. هفته پیش به لاوروف پیشنهاد دادم آماده‌ایم در ایران میزبان دو طرف باشیم و جنگ باید متوقف شود. صحنه‌های آوارگان اوکراینی و این تراژدی انسانی قلب هر انسانی را به درد می‌آورد. امیدوارم تلاش‌های ما به توقف جنگ و تمرکز بر راه‌حل سیاسی کمک کند.وی در پاسخ به سؤال فرید زکریا درباره اینکه آیا روسیه را محکوم می‌کنید؟ گفت: همانطور که جنگ را علیه اوکراین اقدام نادرست میدانیم، علیه افغانستان، عراق، یمن و فلسطین نیز اقدام نادرستی میدانیم. درباره اوکراین یک واقعیت وجود دارد، آمریکا و ناتو اقدامات تحریک آمیز در منطقه انجام دادند. فکر می‌کنم مسبب این جنگ به اقدامات تحریک آمیزی برمی‌گردد که آمریکا و ناتو برای حضور خودشان و گسترش حضور نظامی‌شان و تحریک کرملین انجام دادند. لذا این ریشه واقع بینانه را باید مورد توجه قرار داد.امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: ما رفتار مبتنی بر استاندارد دوگانه نداریم. اوکراین، افغانستان و یمن و هر جا حقوق بشر نقض شود و هر جا جنگ و تجاوزی صورت بگیرد، مخالف آن هستیم و آن را محکوم میکنیم.رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به پرسش دیگری درباره اظهارات رابرت مالی نماینده آمریکا در امور ایران گفت: من هم مثل وزیر خارجه آمریکا و رابرت مالی در برابر پارلمان کشورم با فشارهای زیادی مواجهم. آنها طیف قوی در داخل دو کشور هستند که به دلایل خاص خودشان، مخالف بازگشت به برجام هستند.
وی یادآور شد: البته ما پیام‌هایی را از رابرت مالی و مقامات آمریکا تا عالی‌ترین سطح آقای بایدن دریافت میکنیم که قدری متفاوت از مواضع رسانه‌ای آنهاست. این را درک میکنیم. برای من قابل درک است که رابرت مالی با نگاه به مسائل داخلی کشورش در سنا و کنگره چگونه باید صحبت کند. اما باید بگویم ما در رفت و برگشت به صورت Non-paper پیام‌هایی را از طریق انریکه مورا و یا از طریق بورل و گاهی از طریق برخی وزرای خارجه در اروپا و در سطح منطقه بین ما و آمریکا تبادل می‌شود.
امیرعبداللهیان بیان کرد: از ابتدای دور جدید گفت‌وگوها برای بازگشت طرف‌ها به برجام و تعهداتشان، ایران ابتکارات متعددی را روی میز گذاشته است و اخیرا یک ابتکار جدیدی را روی میز گذاشتیم، ولی احساس میکنیم آقای بایدن دچار بی تصمیمی شده است.
امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: امیدوارم طرف آمریکایی واقع بینانه برخورد کند. مهمترین موضوع برای ما این است که ما باید در بازگشت همه طرف‌ها به برجام، از منافع اقتصادی برجام برخوردار شویم. باید عوامل فشار حداکثری ترامپ از میان برداشته شود. این چیزی است که از ابتدای رقابت‌های انتخاباتی آقای بایدن به آن اشاره کرد. نمی‌توان به برجام برگشت، ولی ایران از منافع اقتصادی محروم بماند و عوامل فشار حداکثری ترامپ باقی بماند. آقای بایدن باید یکی را انتخاب کند و باید تصمیم بگیرد. ما در رسیدن به یک توافق خوب، قوی و پایدار متعهدیم. برنامه هسته‌ای ما تماما صلح آمیز است. این طرف آمریکایی است که باید تصمیم بگیرد، ما پنجره دیپلماسی را باز نگهداشتیم و امیدواریم در صورت نگاه واقع بینانه آمریکا بتوانیم به نقطه توافق برسیم.
وزیر خارجه همچنین گفت: اگر به عنوان مسؤول دستگاه دیپلماسی و تیم مذاکره در ایران بخواهم به شما بگویم صادقانه چه چیزی اکنون باعث مکث در مذاکرات شده است، ما نسبت به تضمین‌های اقتصادی هنوز به نقطه اطمینان از سوی آمریکا نرسیدیم. نسبت به اینکه آیا عامل فشارهای حداکثری ترامپ از میان برداشته می‌شود هنوز روی زمین و در عمل رفتار متفاوت از رفتار ترامپ در موضوع برجام از سوی بایدن ندیدیم.
امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: گفتیم اگر از گفت‌وگوی مستقیم حرف می‌زنید، اول ثابت کنید که تفاوت بین بایدن و ترامپ وجود دارد. ما شاهدیم که همه عوامل فشار حداکثری ترامپ به دست بایدن تکرار می‌شود. پس هنوز موضوعات مهمی باقیمانده است، ولی ما می‌خواهیم ساده سازی کنیم. ما می‌گوییم آقای بایدن حسن نیت دارید، ما آماده‌ایم، تضمین اقتصادی و برطرف کردن عوامل فشار حداکثری ترامپ، اگر اینها را حل کنید، اینها موضوعات اصلی است که باید بر آن تمرکز کنیم. اما در هیاهوی رسانه‌ای حرفهای دیگری به درست یا غلط بعضا مطرح می‌شود.فرید زکریا از امیرعبداللهیان پرسید چرا اجازه می‌دهید بحث سپاه شما را از رسیدن به توافق منصرف کند؟ که وی پاسخ داد: آمریکایی‌ها خیلی خوب می‌دانند اگر بخواهند به برجام برگردند چه کار باید انجام دهند. خیلی خوب می‌دانند. آقای بایدن خیلی خوب می‌فهمد که برای بازگشت به برجام چه کار باید بکند. به اعتقاد من مهمترین مسئله این است که تحریم‌های اقتصادی ایران به نحو موثر برداشته شود. فشارهای حداکثری دوره ترامپ عواملش از میان برداشته شود، ما چیز زیادی در این مسئله نمی‌خواهیم؛ ولی تقلیل دادن این موضوعات اساسی و تمرکز به یک موضوع دیگر، به نظرم رفتار و واکنش درستی نیست.وی ادامه داد: آمریکایی‌ها خوب می‌دانند که واقعیات چیست و روی زمین چه اتفاقی می‌افتد و چه کار باید بکنند. ما پنجره دیپلماسی را باز گذاشتیم. ما واقعا برای رسیدن به یک توافق خوب و پایدار جدی و مصمم هستیم و همواره ابتکارات طرف ایرانی کمک کرده که این فضای گفت‌وگو و مذاکره باز شود.
وزیر خارجه بیان کرد: اطلاعات زیادی داریم صهیونیست‌ها و رژیم اسرائیل سیاست خارجی آمریکا و منافع مردم آمریکا را به گروگان گرفته‌اند. آقای بایدن باید تصمیم بگیرد می‌خواهد وقت را تلف کند یا می‌خواهد شجاعانه به تعهدات آمریکا ذیل برجام برگردد.
در این میان «وانگ ونبین» سخنگوی وزارت امور خارجه چین در کنفرانسی خبری تصریح کرد که پکن از ایالات متحده درخواست می‌کند به نگرانی‌های «معقول» ایران در مورد مسائل هسته‌ای پاسخ مثبت دهد و در حالی که مذاکرات هسته‌ای وارد مرحله نهایی خود می‌شود، به نتیجه‌گیری آرام مذاکرات کمک کند.
همزمان با ادعاهای آمریکا مبنی بر آماده شدن برای دو سناریوی موفقیت و شکست مذاکرات رفع تحریم‌های ایران در وین، یک دیپلمات ارشد روس خواستار موضع سازنده‌تر واشنگتن در این مذاکرات شد.
«میخائیل اولیانوف» نماینده فدراسیون روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، گفت آمریکا باید رویکردی سازنده‌تر و حرفهای تر در مذاکرات هسته‌ای وین داشته باشد.
همچنین رئیس مجمع جهانی اقتصاد در دیدار امیرعبداللهیان ابراز امیدواری کرد مذاکرات وین به نتیجه مورد نظر برسد و زمینه بهره گیری از توانمندیهای ایران در احیای اقتصاد منطقه و جهان بیش از پیش فراهم شود.
امیرعبداللهیان در این دیدار ضمن اشاره به اهمیت دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به تبیین برخی حوزه های اولویت دار آن پرداخت. رئیس مجمع جهانی اقتصاد نیز با استقبال از دیپلماسی اقتصادی ایران بویژه گسترش تعاملات با همسایگان، اظهار علاقه مقامات کشورهای حاشیه خلیج فارس در نشست داوس ۲۰۲۲ برای گسترش همکاری اقتصادی با ایران را نیز یادآور شد و آمادگی مجمع جهانی اقتصاد برای بررسی پیشنهادات وزیر امور خارجه را نیز اعلام کرد.
در این میان نماینده آمریکا در امور ایران در یک جلسه در کمیته امور خارجی مجلس سنا ضمن رد گزینه نظامی گفت که دیپلماسی، تنها راهکار آمریکا در قبال ایران است. رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران در این جلسه ضمن اذعان به شکست سیاست فشار حداکثری علیه ایران گفت که بهترین مسیر در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران بازگشت به برجام است. رابرت مالی همچنین اذعان کرد که دولت جو بایدن حتی یکی از تحریم‌های وضع‌شده علیه ایران را هم رفع نکرده است.
خبر دیگر آنکه شبکه خبری الجزیره ادعای رویترز درباره اینکه این شبکه اظهارات وزیر خارجه قطر درباره توافق هسته‌ای را غلط منعکس کرده رد کرد. از سوی دیگر وزارت خارجه فرانسه با صدور بیانیه‌ای در خصوص توقف مذاکرات وین گفت که نباید فکر کنیم که برجام برای مدت نامحدود روی میز باقی خواهد ماند.