آیا هنوز هم سفره سند ۲۰۳۰ بر حیاط‌خلوت‌های پراکنده وزارت آموزش‌وپرورش در سطح کشور گسترده است تا از دید دلواپسان دل‌سوخته دور بماند؟ دراین‌باره معاون سابق آموزشی وزارتخانه مذکور اظهار داشته « ازآنجایی‌که دولت هم (در گذشته نه‌چندان دور) با سند تحول چندان همراهی نداشت با همراهی کارگروه‌هایی در وزارت علوم، وزارت بهداشت و وزارت آموزش‌وپرورش و پس از چند ماه حرکت چراغ خاموش، به یکباره سند ۲۰۳۰ را در سال ۹۵ و ۹۶ رونمایی کردند، اما بعد از اعتراضات مردمی و تذکرات مقام معظم رهبری در رابطه با دخالت بیگانگان و در قالب اینگونه سندها، اجرای ۲۰۳۰ مقداری کنار گذاشته شد.
باوجوداین بسیاری از افکار و رسوبات افکاری که در این سند وجود داشت در میان برخی مسئولان و کسانی که به نحوی از انحاء طراح ۲۰۳۰ بودند، موجب شد این سند دوباره اجرایی شود»! این در حالی است که پس از گذشت ۱۰ سال از تصویب سند تحول به دلیل نداشتن آیین‌نامه اجرایی نتوانسته است خود نشان دهد تا علاقه‌مندان افراطی به سند سازمان‌های بین‌المللی ازجمله صندوق بین‌المللی پول، یونسکو، یونیسف و سازمان بهداشت جهانی که از آغاز در اداره مدارس ما دخالت داشتند و تلاش می‌کردند برخی مسائل که فرهنگ ایرانی اسلامی با آن‌ها چندان سنخیت نداشت را عادی جلوه دهند.
بر همین اساس و با مداخلات سازمان‌های جهانی سند ۲۰۳۰ سر از آموزش‌وپرورش ما درآورد! معاون وزارت آموزش‌وپرورش در امور آموزش عمومی معتقد است: «نفوذ برخی از طرفداران سند ۲۰۳۰ در آموزش و پروش مانع از این شد تا سند تحول را دنبال کنند. بنابراین نظام‌هایی را طراحی کردند که این نظام‌ها با سند تحول مطابقت نداشت. سند تحول، شش زیر نظام دارد اما زیر نظام‌هایی که تصویب شده است با خود سند تحول در یک مسیر نیست و زاویه دارد. بنابراین در حال حاضر سند تحول نتوانسته است به بار بنشیند تا هرسال با گلایه‌مندی مقام معظم رهبری روبرو باشد همانگونه که در سال از آن ۹۷ هشدار دادند تنها ۱۰ درصد سند تحویل پیاده شده است درحالی‌که باید تا آن زمان ۸۰ درصد آن اجرایی شده باشد که البته هنوز هم برخی همچنان دلبسته سند ۲۰۳۰ هستند. البته نکته دیگری که مانع اجرایی شدن سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش شده این است که باید سند به زبان مدرسه طراحی شود، قبول داریم که مقداری آرمانی و شامل کلیات است که به همین دلیل لازم است به زبان اجرایی درآید و مفاهیم کلی و ارزشی آن تبیین و برای آن آیین‌نامه اجرایی تدوین شود».
مقام معظم رهبری سال گذشته و در سی و چهارمین اجلاس آموزش‌وپرورش با اشاره به گذشت ۹ سال از تنظیم سند تحول فرمودند: «در این سند اهداف کلان و راهبرد‌های کلی مشخص شده است که باید بر اساس سیاست‌ها، برنامه اجرایی تنظیم شود. برنامه اجرایی سند تحول با وجود تلاش‌های دولت‌های مختلف هنوز به‌طور کامل تنظیم نشده است که شورای عالی آموزش‌وپرورش و مدیریت کلان آن باید این مسئولیت را انجام دهند». البته این سند باید هر ۵ سال یکبار مورد بازبینی قرار گیرد و این بازبینی‌ها طی ۱۰ سالی که از تصویب آن می‌گذرد هنوز اتفاق نیفتاده است که مسئولیت اجرای آن به عهده دو نهاد شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی آموزش‌وپرورش می‌باشد و شاید دراین‌باره قصور کرده‌اند درحالی‌که مقام معظم رهبری در جایی اشاره می‌کنند: «سند تحول آموزش‌وپرورش شاید شاه کلیدی برای حل چالش‌های این ساختار باشد» حالا این یوسف نوری وزیر فعلی آموزش‌وپرورش است که پس از رد صلاحیت دو وزیر پیشنهادی توانسته رأی اعتماد مجلس را با ارائه برنامه‌های خود در صدر اولویت‌های قرار دهد و البته به‌نوعی وعده‌های تکراری است که تا عمل فاصله بسیار دارد زیرا به دلیل غفلت‌ها در گذشته هنوز اصحاب بدنه آموزش‌وپرورش آن‌طور که انتظار می‌رود نمی‌دانند سند تحول چیست که شاید وزیر جدید در نظر دارد این چالش را نیز از پیش پای نظام بردارد!
نویسنده: حسن روانشید - روزنامه‌نگار پیشکسوت
باوجوداین بسیاری از افکار و رسوبات افکاری که در این سند وجود داشت در میان برخی مسئولان و کسانی که به نحوی از انحاء طراح ۲۰۳۰ بودند، موجب شد این سند دوباره اجرایی شود»! این در حالی است که پس از گذشت ۱۰ سال از تصویب سند تحول به دلیل نداشتن آیین‌نامه اجرایی نتوانسته است خود نشان دهد تا علاقه‌مندان افراطی به سند سازمان‌های بین‌المللی ازجمله صندوق بین‌المللی پول، یونسکو، یونیسف و سازمان بهداشت جهانی که از آغاز در اداره مدارس ما دخالت داشتند و تلاش می‌کردند برخی مسائل که فرهنگ ایرانی اسلامی با آن‌ها چندان سنخیت نداشت را عادی جلوه دهند.
بر همین اساس و با مداخلات سازمان‌های جهانی سند ۲۰۳۰ سر از آموزش‌وپرورش ما درآورد! معاون وزارت آموزش‌وپرورش در امور آموزش عمومی معتقد است: «نفوذ برخی از طرفداران سند ۲۰۳۰ در آموزش و پروش مانع از این شد تا سند تحول را دنبال کنند. بنابراین نظام‌هایی را طراحی کردند که این نظام‌ها با سند تحول مطابقت نداشت. سند تحول، شش زیر نظام دارد اما زیر نظام‌هایی که تصویب شده است با خود سند تحول در یک مسیر نیست و زاویه دارد. بنابراین در حال حاضر سند تحول نتوانسته است به بار بنشیند تا هرسال با گلایه‌مندی مقام معظم رهبری روبرو باشد همانگونه که در سال از آن ۹۷ هشدار دادند تنها ۱۰ درصد سند تحویل پیاده شده است درحالی‌که باید تا آن زمان ۸۰ درصد آن اجرایی شده باشد که البته هنوز هم برخی همچنان دلبسته سند ۲۰۳۰ هستند. البته نکته دیگری که مانع اجرایی شدن سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش شده این است که باید سند به زبان مدرسه طراحی شود، قبول داریم که مقداری آرمانی و شامل کلیات است که به همین دلیل لازم است به زبان اجرایی درآید و مفاهیم کلی و ارزشی آن تبیین و برای آن آیین‌نامه اجرایی تدوین شود».
مقام معظم رهبری سال گذشته و در سی و چهارمین اجلاس آموزش‌وپرورش با اشاره به گذشت ۹ سال از تنظیم سند تحول فرمودند: «در این سند اهداف کلان و راهبرد‌های کلی مشخص شده است که باید بر اساس سیاست‌ها، برنامه اجرایی تنظیم شود. برنامه اجرایی سند تحول با وجود تلاش‌های دولت‌های مختلف هنوز به‌طور کامل تنظیم نشده است که شورای عالی آموزش‌وپرورش و مدیریت کلان آن باید این مسئولیت را انجام دهند». البته این سند باید هر ۵ سال یکبار مورد بازبینی قرار گیرد و این بازبینی‌ها طی ۱۰ سالی که از تصویب آن می‌گذرد هنوز اتفاق نیفتاده است که مسئولیت اجرای آن به عهده دو نهاد شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی آموزش‌وپرورش می‌باشد و شاید دراین‌باره قصور کرده‌اند درحالی‌که مقام معظم رهبری در جایی اشاره می‌کنند: «سند تحول آموزش‌وپرورش شاید شاه کلیدی برای حل چالش‌های این ساختار باشد» حالا این یوسف نوری وزیر فعلی آموزش‌وپرورش است که پس از رد صلاحیت دو وزیر پیشنهادی توانسته رأی اعتماد مجلس را با ارائه برنامه‌های خود در صدر اولویت‌های قرار دهد و البته به‌نوعی وعده‌های تکراری است که تا عمل فاصله بسیار دارد زیرا به دلیل غفلت‌ها در گذشته هنوز اصحاب بدنه آموزش‌وپرورش آن‌طور که انتظار می‌رود نمی‌دانند سند تحول چیست که شاید وزیر جدید در نظر دارد این چالش را نیز از پیش پای نظام بردارد!
نویسنده: حسن روانشید - روزنامه‌نگار پیشکسوت
