بر اساس گزارشهای منتشره شی جین پینگ رئیس جمهور چین پنج شنبه هفته جاری برای شرکت در دو نشست با کشورهای عربی به ریاض سفر می کند.یکی از نشستها با حضور شی جین پینگ میان چین و سران کشورهای عربی و نشست دیگر نیز با حضور وی میان چین و سران کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس برگزار میشود.
دستکم سران ۱۴ کشور عربی در نشست با رئیس جمهور چین حضور خواهند یافت و این دو نشست، نقطه عطفی مهم در روابط کشورهای عربی با چین محسوب میشود. در باب اهداف چین از این سفر آنچه بیش از هر چیز نمود دارد اهداف اقتصادی است که در صحنه جهانی دنبال میکند که بخشی از آن در قالب تامین انرژی است و بخشی نیز در قالب فروش کالاها و فناآوری چینی میباشد. البته چین در حوزه هستهای و نظامی نیز اقداماتی صورت داده و توافقاتی با عربستان امضا کرده و به دنبال گسترش آن به سایر کشورهای عربی است. اما نکته مهم در این سفر اهدافی است که کشورهای عربی بویژه عربستان به دنبال آن هستند. خروج ناگهانی و مفتضحانه آمریکا از افغانستان و ناتوانی آن در جنگ اوکراین اصل بی اعتمادی به هژمونی آمریکایی را در میان متحدانش تقویت کرده است لذا کشورهای عربی به دنبال متحدانی جدید میباشند. با توجه به درگیری اروپا در جنگ اوکراین، عملا مولفه شرق با محوریت چین و حتی روسیه گزینهای است که کشورهای عربی برای پیوند امنیتی، سیاسی و اقتصادی به سمت آن گرایش مییابند.
این روند زمانی اشکارتر میشود که به رغم فشارهای آمریکا، در نشست اوپک پلاس یا همان صادر کنندگان نفت، عربستان از روسیه حمایت و بر کاهش دو میلیون بشکهای نفت اعضا مهر تایید زد. امارات نیز با سفر مقاماتش به روسیه بعد دیگری از دوری عربی از آمریکا را نشان داد. با توجه به شرایط پیش آمده میتوان گفت که عربستان با رویکرد به چین تلاش دارد تا به غرب نشان دهد که نه بر اساس منافع و خواست غرب بلکه در قالبی مستقل و بر اساس منافع خود تصمیم گیری میکند. این امر از یک سو برای ایجاد وجهه مردمی برای بن سلمان اهمیت دارد و از سوی دیگر برای امتیازگیریهای بعدی از غرب از مولفههای مهم سران سعودی است در حالی که با درک این حقیقت که آمریکا دیگر بازیگر یک جانبه جهان نمیباشد به دنبال تنوع بخشی در عرصه سیاست خارجی از جمله رویکرد به چین است هر چند که به دلیل برخی وابستگیهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی توان و جرات دل کندن کامل از آمریکا را ندارد و در نهایت به سمت تنش با غرب پیش نخواهد رفت اما به رویکرد یکجانبه گذشته نیز ادامه نخواهد داد.
نویسنده: مهسا شاه محمدی
دستکم سران ۱۴ کشور عربی در نشست با رئیس جمهور چین حضور خواهند یافت و این دو نشست، نقطه عطفی مهم در روابط کشورهای عربی با چین محسوب میشود. در باب اهداف چین از این سفر آنچه بیش از هر چیز نمود دارد اهداف اقتصادی است که در صحنه جهانی دنبال میکند که بخشی از آن در قالب تامین انرژی است و بخشی نیز در قالب فروش کالاها و فناآوری چینی میباشد. البته چین در حوزه هستهای و نظامی نیز اقداماتی صورت داده و توافقاتی با عربستان امضا کرده و به دنبال گسترش آن به سایر کشورهای عربی است. اما نکته مهم در این سفر اهدافی است که کشورهای عربی بویژه عربستان به دنبال آن هستند. خروج ناگهانی و مفتضحانه آمریکا از افغانستان و ناتوانی آن در جنگ اوکراین اصل بی اعتمادی به هژمونی آمریکایی را در میان متحدانش تقویت کرده است لذا کشورهای عربی به دنبال متحدانی جدید میباشند. با توجه به درگیری اروپا در جنگ اوکراین، عملا مولفه شرق با محوریت چین و حتی روسیه گزینهای است که کشورهای عربی برای پیوند امنیتی، سیاسی و اقتصادی به سمت آن گرایش مییابند.
این روند زمانی اشکارتر میشود که به رغم فشارهای آمریکا، در نشست اوپک پلاس یا همان صادر کنندگان نفت، عربستان از روسیه حمایت و بر کاهش دو میلیون بشکهای نفت اعضا مهر تایید زد. امارات نیز با سفر مقاماتش به روسیه بعد دیگری از دوری عربی از آمریکا را نشان داد. با توجه به شرایط پیش آمده میتوان گفت که عربستان با رویکرد به چین تلاش دارد تا به غرب نشان دهد که نه بر اساس منافع و خواست غرب بلکه در قالبی مستقل و بر اساس منافع خود تصمیم گیری میکند. این امر از یک سو برای ایجاد وجهه مردمی برای بن سلمان اهمیت دارد و از سوی دیگر برای امتیازگیریهای بعدی از غرب از مولفههای مهم سران سعودی است در حالی که با درک این حقیقت که آمریکا دیگر بازیگر یک جانبه جهان نمیباشد به دنبال تنوع بخشی در عرصه سیاست خارجی از جمله رویکرد به چین است هر چند که به دلیل برخی وابستگیهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی توان و جرات دل کندن کامل از آمریکا را ندارد و در نهایت به سمت تنش با غرب پیش نخواهد رفت اما به رویکرد یکجانبه گذشته نیز ادامه نخواهد داد.
نویسنده: مهسا شاه محمدی