ژاپن طی یک دهه اخیر تحرکات نظامی گسترده‌ای را صورت داده و به صورت متناوب بر بودجه نظامی‌اش افزوده است. اخیرا دولت توکیو بودجه نظامی سال مالی آتی را با ۱.۱ درصد افزایش، رقم ۵۲ میلیارد دلار در نظر گرفت که بخش اعظم آن صرف خرید و ساخت ادوات جنگی جدید برای مقابله با چالش‌های منطقه ایندوپاسیفیک خواهد شد.طبق گزارش‌های منتشره مقامات ژاپن بر این ادعایند که ژاپن باید برای مقابله با تهدیدهای خارجی از جمله چین، به هواپیماهای جدید، موشک‌های با برُد بیشتر و همچنین ناوهای هواپیمابر مجهز شود.به این ترتیب، بعد از ۳ دهه، ژاپن به دنبال خرید جنگنده‌های جدیدی است که تا سال ۲۰۳۰ تحویل داده می‌شوند و ۴۰ میلیارد دلار هزینه خواهند داشت. از این مقدار، ۷۰۶ میلیون دلار آن از محل بودجه سال میلادی آتی تامین خواهد شد.۳۲۳ میلیون دلار هم به توسعه موشک‌های ضدکشتی دوربُردی اختصاص داده می‌شود که از مجمع‌الاجزایر اوکیناوا حراست می‌کنند. ۶۲۸ میلیون دلار دیگر نیز صرف خرید ۶ فروند جنگنده رادارگریز اف -۳۵ خواهد شد.این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که ژاپن تحرکات نظامی منطقه‌ای نیز داشته است چنانکه کیشی نوبوئو وزیر دفاع ژاپن و راجنات سینگ همتای هندی او موافقت کردند که دو کشور برای ایجاد منطقه آزاد و باز اقیانوس های هند و آرام با یکدیگر همکاری کنند.وزیران دفاع دو کشور تاکید کردند که هند و ژاپن با هر گونه تلاش یک جانبه برای تغییر وضعیت کنونی از طریق اعمال فشار یا هر گونه فعالیتی که تنش ها را افزایش دهد، مخالف هستند. اشاره این اظهارات به فعالیت های رو به افزایش چین در دریاهای چین شرقی و چین جنوبی است. مجموع این رفتارها نشان می‌دهد که ژاپن به دنبال تقویت توان نظامی داخلی و فعال تر شدن در معادلات نظامی منطقه است. آنچه از سوی دولتمردان توکیو برای توجیه این اقدامات مطرح می‌شود مقابله با تهدیدات کره شمالی و چین است. هر چند که مناقشه میان این کشورها در چند دهه گذشته استمرار داشته است اما بعد دیگری را در تحرکات نظامی ژاپن می‌توان مورد ارزیابی قرار داد و آن سیاست‌های آمریکا مبنی بر رویکرد به شرق برای محاصره و اعمال فشار بر چین است. هر چند که بایدن ادعا دارد که به دنبال تعامل با جهان است اما چنانکه بسیاری از مقامات ارشد دولت وی تاکید کرده‌اند، برای آمریکا چین بزرگترن تهدید اقتصادی قلمداد می شود و آمریکا از هر ابزاری برای مقابله با آن بهره می گیرد. با توجه به سیاست آمریکا مبنی بر تقویت توان متحدان منطقه‌ای برای مهار تهدید‌ها، در دوران بایدن نیز سیاست های ترامپ مبنی بر تقویت نظامی ژاپن و کره جنوبی ادامه خواهد داشت در حالی که هند نیز در این میان نقشی قابل توجه دارد که توافق اخیر ژاپن و هند را می‌توان در این چارچوب ارزیابی کرد.
نویسنده: علی تتماج
