باید به تحولات افغانستان واقع بینانه نگریست، نه خوشبینانه و رویا پردازانه، چرا که گروهی که در این کشور مستقر است و حکومت را در دست گرفته، نماینده اکثریت مردم افغانستان نیست و در یک فرایند مشکوک به قدرت رسیده است.
گروه طالبان از زمان تأسیس یک گروه افراطی تروریستی بود، اکثر کشورهای دنیا حتی ایران نیز این گروه را گروهی تروریستی می‌دانستند و اقدامات آن را در افغانستان تنش زا و خطری برای امنیت منطقه معرفی می‌کردند.
آمریکا با لشکرکشی به افغانستان با شعار مبارزه با تروریسم، وارد این کشور شد اما عملا مبارزه‌ای در کار نبود، ظاهر ماجرا مبارزه بود اما باطن آن چنین ادعایی را تأیید نمی‌کرد.
آمریکا و همپیمانانش با خروج ناگهانی از افغانستان پشت مردم این کشور را خالی کردند و افغانستان را دو دستی تقدیم طالبان نمودند.
آمریکایی‌ها هر آنچه سلاح داشتند در پایگاه‌های خود گذاشتند و رفتن تا تسلیحات و ادوات به دست طالبان بیفتد.
طالبان بدون درگیری و با کمترین هزینه توانست افغانستان را به اشغال خود در آورد و بخش‌های زیادی از این سرزمین را تحت تسلط بگیرد.
از نزدیک به دو سال پیش تاکنون این گروه تلاش کرده تا قدرت خود را افزایش دهد و بر سیطره در افغانستان اقدام کند با وجودی که اکثریت مردم این کشور با طالبان مخالفند اما مجبور هستند به وجود این گروه تن بدهند. اکنون همه تسلیحات باقی مانده از دوران اشغال از سوی آمریکا در دست طالبان است و روز به روز بهتر می‌تواند از آنها استفاده کند، در واقع آمریکایی‌ها این تسلیحات را برای طالبان جا گذاشت.
همان زمان نیز بسیاری از کارشناسان بر این اعتقاد بودند که خروج آمریکا و حضور طالبان و قدرت گیری این گروه در افغانستان سناریوی از پیش تعیین شده است اما برخی بر این اعتقاد بوده و هستند که طالبان تغییر کرده و آن طالبان سابق نیست و می‌توان با آنها روابط برقرار کرد.
با چنین تصوری ایران به برقراری روابط با گروه طالبان پرداخت، مدارا و دوری از درگیری با این گروه افراطی در دستور کار بود که منطقی است، اما این مدارا باعث شد تا طالبان وقیح شود و در چند اقدام مرزی به مرزبانان ایران اسلامی درگیر شود که در تازه‌ترین درگیری که روز شنبه اتفاق افتاد، یک مرزبان جوان به شهادت رسید و چند هم رزم او مجروح شدند.
تلفات طالبان بر اساس اخبار منتشر شده از رسانه‌های افغانستان بیش از ۱۲ نفر گفته شده که نشان از پاسخ قاطع ایران دارد.
اکنون می‌خواهم بگویم، اگر همان زمان که آمریکا افغانستان را ترک کرد و کشور را تقدیم طالبان نمود،ایران از احمد مسعود فرزند احمد شاه مسعود که نزد ایران یک مبارز انقلابی بود همکاری کرده بود و از احمد مسعود و نیروهایش حمایت کرده بود، طالبان اکنون در افغانستان حاکم بود؟
اگر احمد مسعود با حمایت ایران قدرت را در دست می‌گرفت، قطعاً شرایط از وضعیت کنونی بسیار متفاوت و مناسب بود.
هر چند ایراداتی به رفتار احمد مسعود وارد است اما او پس از درگیری‌هایی که با نیروهای طالبان داشت اما حمایتی از خود و نیروهایش ندید به سوی جریان‌هایی گرایش پیدا کرد که آنها نیز از او حمایت نکردند،دیدار او با برنارد لوی این صهیونیست یک اشتباه بزرگ بود اما او در پی یافتن حامی بود که البته بیراهه رفته بود.
سیاست خارجی ایران می‌توانست با احمد مسعود و نیروهایش همکاری کند و سرنوشت افغانستان را از دست طالبان بیرون بیاورد.
اکنون طالبان برای ایران دردسرساز شده است، حضور بیشمار شهروندان افغانستانی در ایران را باید خطر جدی تلقی کرد چرا که شناسایی آنهایی که تفکرات افراطی طالبانیستی دارند مشکل است،شاید آنها را بتوان آتش زیر خاکستری دانست که در زمان مقتضی طالبان، به آتش افروزی بپردازند و مشکلاتی را برای کشور ایجاد کنند.
قدر مسلم این طالبانی که اکنون در افغانستان حاکم است، نمی‌توان به رسمیت شناخت و در جایگاه یک دولت و کشور با آنها روابط برقرار کرد.
هر چند جنگ و درگیری هم شرایط را وخیم‌تر می‌کند، اما نیازمند اقداماتی از سوی ایران است تا این گروه حداقل به قوانین بین‌المللی، همسایگی و حسن همجواری پایبند باشد. شاید مناسب باشد که با طالبان مراودات اقتصادی کاهش یابد و تحت فشار قرار گیرد تا قدر عافیت بداند.
محمد صفری
گروه طالبان از زمان تأسیس یک گروه افراطی تروریستی بود، اکثر کشورهای دنیا حتی ایران نیز این گروه را گروهی تروریستی می‌دانستند و اقدامات آن را در افغانستان تنش زا و خطری برای امنیت منطقه معرفی می‌کردند.
آمریکا با لشکرکشی به افغانستان با شعار مبارزه با تروریسم، وارد این کشور شد اما عملا مبارزه‌ای در کار نبود، ظاهر ماجرا مبارزه بود اما باطن آن چنین ادعایی را تأیید نمی‌کرد.
آمریکا و همپیمانانش با خروج ناگهانی از افغانستان پشت مردم این کشور را خالی کردند و افغانستان را دو دستی تقدیم طالبان نمودند.
آمریکایی‌ها هر آنچه سلاح داشتند در پایگاه‌های خود گذاشتند و رفتن تا تسلیحات و ادوات به دست طالبان بیفتد.
طالبان بدون درگیری و با کمترین هزینه توانست افغانستان را به اشغال خود در آورد و بخش‌های زیادی از این سرزمین را تحت تسلط بگیرد.
از نزدیک به دو سال پیش تاکنون این گروه تلاش کرده تا قدرت خود را افزایش دهد و بر سیطره در افغانستان اقدام کند با وجودی که اکثریت مردم این کشور با طالبان مخالفند اما مجبور هستند به وجود این گروه تن بدهند. اکنون همه تسلیحات باقی مانده از دوران اشغال از سوی آمریکا در دست طالبان است و روز به روز بهتر می‌تواند از آنها استفاده کند، در واقع آمریکایی‌ها این تسلیحات را برای طالبان جا گذاشت.
همان زمان نیز بسیاری از کارشناسان بر این اعتقاد بودند که خروج آمریکا و حضور طالبان و قدرت گیری این گروه در افغانستان سناریوی از پیش تعیین شده است اما برخی بر این اعتقاد بوده و هستند که طالبان تغییر کرده و آن طالبان سابق نیست و می‌توان با آنها روابط برقرار کرد.
با چنین تصوری ایران به برقراری روابط با گروه طالبان پرداخت، مدارا و دوری از درگیری با این گروه افراطی در دستور کار بود که منطقی است، اما این مدارا باعث شد تا طالبان وقیح شود و در چند اقدام مرزی به مرزبانان ایران اسلامی درگیر شود که در تازه‌ترین درگیری که روز شنبه اتفاق افتاد، یک مرزبان جوان به شهادت رسید و چند هم رزم او مجروح شدند.
تلفات طالبان بر اساس اخبار منتشر شده از رسانه‌های افغانستان بیش از ۱۲ نفر گفته شده که نشان از پاسخ قاطع ایران دارد.
اکنون می‌خواهم بگویم، اگر همان زمان که آمریکا افغانستان را ترک کرد و کشور را تقدیم طالبان نمود،ایران از احمد مسعود فرزند احمد شاه مسعود که نزد ایران یک مبارز انقلابی بود همکاری کرده بود و از احمد مسعود و نیروهایش حمایت کرده بود، طالبان اکنون در افغانستان حاکم بود؟
اگر احمد مسعود با حمایت ایران قدرت را در دست می‌گرفت، قطعاً شرایط از وضعیت کنونی بسیار متفاوت و مناسب بود.
هر چند ایراداتی به رفتار احمد مسعود وارد است اما او پس از درگیری‌هایی که با نیروهای طالبان داشت اما حمایتی از خود و نیروهایش ندید به سوی جریان‌هایی گرایش پیدا کرد که آنها نیز از او حمایت نکردند،دیدار او با برنارد لوی این صهیونیست یک اشتباه بزرگ بود اما او در پی یافتن حامی بود که البته بیراهه رفته بود.
سیاست خارجی ایران می‌توانست با احمد مسعود و نیروهایش همکاری کند و سرنوشت افغانستان را از دست طالبان بیرون بیاورد.
اکنون طالبان برای ایران دردسرساز شده است، حضور بیشمار شهروندان افغانستانی در ایران را باید خطر جدی تلقی کرد چرا که شناسایی آنهایی که تفکرات افراطی طالبانیستی دارند مشکل است،شاید آنها را بتوان آتش زیر خاکستری دانست که در زمان مقتضی طالبان، به آتش افروزی بپردازند و مشکلاتی را برای کشور ایجاد کنند.
قدر مسلم این طالبانی که اکنون در افغانستان حاکم است، نمی‌توان به رسمیت شناخت و در جایگاه یک دولت و کشور با آنها روابط برقرار کرد.
هر چند جنگ و درگیری هم شرایط را وخیم‌تر می‌کند، اما نیازمند اقداماتی از سوی ایران است تا این گروه حداقل به قوانین بین‌المللی، همسایگی و حسن همجواری پایبند باشد. شاید مناسب باشد که با طالبان مراودات اقتصادی کاهش یابد و تحت فشار قرار گیرد تا قدر عافیت بداند.
محمد صفری
