اجراي مرحله دوم قانون هدفمندي يارانه ها اين بار با حوزه گندم، آرد و نان كليد خورد تا طي حدود چهار ماه اساسي ترين كالاي مصرفي جامعه ايران دستخوش تغييراتي محسوس شود، تغييراتي كه قرار است باز هم ادامه يابد. اما بايد توجه داشت كه هرگونه سياستگذاري در حوزه نان بايد با لحاظ شرايط مختلف اجتماعي و اقتصادي صورت گيرد.
پس از تعطيلات نوروز امسال، زمزمه هايي در خصوص افزايش قيمت نان شنيده شد تا اينكه اين زمزمه ها با اطلاعيه ستاد هدفمندي يارانه ها مبني بر افزايش يارانه نقدي ماهانه نان براي هر نفر از چهار به پنج هزار تومان، به حقيقت پيوست.
بر اين اساس در ارديبهشت ماه يارانه 45 هزار و 500 توماني با احتساب هزار تومان يارانه جديد براي نان به حساب سرپرستان خانوارها واريز شد.
برخي از مسئولان نيز كه پيش از آن از اعلام خبري در اين خصوص خودداري كرده و در برخي مواقع حتي اين افزايش قيمت را تكذيب كرده بودند، از احتمال 100 توماني قيمت نان خبر دادند تا اينكه بالاخره مسئولان مربوطه در جلسه دوشنبه شب ( پنجم ارديبهشت) استانداري نرخ انواع نان در تهران را اعلام كردند. اين در حالي بود كه قيمت جديد نان در برخي استان هاي كشور پيش از نهايي شدن اين نرخ در تهران نهايي و اعلام شده بود.
طبق تصميمات اتخاذ شده در استانداري تهران، قيمت هر قرص نان بربري كه پيش از اين 300 تومان بود با 25 درصد افزايش به 375 تومان رسيده است. وزن چانه نان بربري به مانند گذشته همان 600 گرم اعلام شده است اما قيمت آرد براي اين نوع نان، در حالي كه پيش از اين كيلويي 280 تا 300 تومان بود اكنون به كيلويي 420 تومان رسيده است. آرد نان بربري از نوع 18 درصد سبوس‌گيري شده خواهد بود.
همچنين قيمت هر قرص نان لواش كه پيش از اين 100 تومان بود با 25 درصد افزايش به 125 تومان رسيده است. وزن چانه نان لواش به مانند گذشته همان 170 گرم اعلام شده است اما قيمت آرد براي اين نوع نان، در حالي كه پيش از اين، كيلويي 280 تا 300 تومان بود اكنون به كيلويي 410 تومان رسيده است. آرد نان لواش از نوع 15 درصد سبوس‌گيري شده خواهد بود.
اما در مورد نان تافتون نيز قيمت هر قرص از اين نوع نان كه پيش از اين 200 تومان بود اكنون با 25 درصد افزايش به 250 تومان رسيده است. وزن چانه نان تافتون نيز به مانند گذشته همان 300 گرم اعلام شده است اما قيمت آرد براي اين نوع نان، در حالي كه پيش از اين، كيلويي 280 تا 300 تومان بود اكنون به كيلويي 410 تومان رسيده است. آرد نان تافتون از نوع 15 درصد سبوس‌گيري شده خواهد بود.
اما براي نان سنگك ميزان افزايش قيمت آن كمتر از سه نوع ديگر نان و به ميزان 20 درصد بوده است. در حالي كه پيش از اين هر قرص نان سنگك 400 تومان بود اكنون قيمت اين نوع نان به 500 تومان افزايش يافته است.
وزن چانه نان سنگك نيز به مانند گذشته همان 700 گرم اعلام شده است اما قيمت آرد براي اين نوع نان، در حالي كه پيش از اين، كيلويي 280 تا 300 تومان بود اكنون به كيلويي 390 و 410 تومان رسيده است. آرد نان سنگك از نوع هفت و 12 درصد سبوس‌گيري شده خواهد بود.
قيمت هاي جديد نان در استان تهران براساس تصميمات اتخاذ شده از روز گذشته ( ششم ارديبهشت) اجرايي و عملياتي شد كه بر مبناي اين امر اطلاعیه‌های متحد الشكلي که در آن قیمت‌های رسمی درج شده، در اختیار نانوایی‌های سراسر استان قرار خواهد گرفت تا مقابل دیدگان خریداران نصب شود.
در اين خصوص گفتني است كه حداكثر قیمت هاي تعيين شده براي نان در راستاي اجراي مرحله دوم قانون هدفمندي يارانه ها، مربوط به استان تهران است و در شهرهای مختلف، فرمانداری ها این اختیار را دارند كه بسته به نرخ دستمزد كارگر و سرقفلي مغازه‌های نانوایی، قیمت را در مواردی كاهش دهند، اما سقف قیمت‌ها در استان تهران رقم‌های مذكور است.
آثار رواني تغيير مجدد نرخ نان براي دهك هاي پايين...
افزايش دوباره قيمت نان در حالي صورت گرفت كه پس از اجراي مرحله نخست قانون هدفمندي يارانه ها و اصلاح نرخ گندم، آرد و نان برخي مسئولان از تثبيت و عدم افزايش قيمت نان طي سال 90 خبر داده بودند. اين در حالي بود كه مرحله دوم افزايش نرخ نان ظرف كمتر از پنج ماه رخ داد.
هر چند كه دولت به واسطه افزايش نرخ نان به عنوان قوت غالب كشور مبلغ يك هزار تومان به يارانه هر يك از افراد خانوار اضافه كرد اما بايد توجه داشت كه هرگونه تغيير در اين كالاي اساسي آثار متعدد اجتماعي، رواني و البته اقتصادي به همراه دارد. اين مسئله دهك هاي پايين اجتماعي را بيش از ديگر اقشار اجتماع تحت تاثير قرار مي دهد. به عبارتي حتي اگر افزايش قيمت نان به دليل افزايش يارانه واريزي به حساب خانوارها از منظر سياستمداران اقتصادي كشور فاقد هرگونه توجيهي براي ايجاد شرايط تورمي باشد، اما بايد پذيرفت كه آثار رواني حاصل از رشد نرخ اين كالا كه در تامين غذايي كشورمان تاثير به سزايي دارد، اصولا با رشد شاخص هاي تورمي همراه خواهد بود.
سناريوي افزايش قيمت نان در سال 90 باز هم تكرار مي شود؟
اما مسئله ديگري كه در اين خصوص بايد به آن توجه شود، تثبيت يا عدم تثبيت اين نرخ تا پايان سال جاري است. اگر اين تعديل قيمت در سال جاري دوباره اتفاق بيفتد مسلما آثار اجتماعي و اقتصادي متفاوتي به همراه خواهد داشت. در اين خصوص به يقين مي توان گفت كه نرخ كنوني اعلام شده براي نان و البته گندم و آرد طي سالهاي اجراي قانون هدفمندي يارانه ها بدون تغيير باقي نخواهد ماند. هدفمندي يارانه ها يك پروژه پنج ساله است كه دي ماه سال گذشته مرحله نخست آن وارد فاز اجرايي شد و امسال نيز كليد ورود به فاز دوم اين قانون با تعديل نرخ نان كليد خورد. بر اين اساس در سال هاي آتي دوباره شاهد افزايش قيمت نان خواهيم بود كه بدون مديريت صحيح بر اين روند، دچار مشكلاتي از اين باب خواهيم شد.
در اين خصوص وزير بازرگاني در جمع خبرنگاران اعلام كرد كه افزايش قيمت نان همچنان ادامه خواهد داشت اما به نظر مي‌رسد اين تغيير قيمت ديگر در امسال نخواهد بود و اين قيمت نهايي نيست.
اين اظهار وزير بازرگاني نشان از آن دارد كه وي نيز از عدم تغيير قيمت نان در سال جاري اطمينان كامل ندارد و اعلام كرده كه به نظر نمي رسد امسال تغيير قيمت داشته باشيم.
مهدي غضنفري در پاسخ به سوال يكي از خبرنگاران مبني بر اينكه كه آيا پس از اجراي تغييرات قيمت جديد نان بار ديگر تغييرات اين قيمت ناشي از آزادسازي يارانه‌هاي اين بخش وجود دارد يا نه؟ اعلام كرد كه كار قيمت‌گذاري نان وظيفه استانداري است.
اما در اين خصوص جانشين دبير ستاد هدفمند سازي يارانه‌هاي استان تهران اعلام كرده كه قيمت نان در استان تهران تا پايان سال جاري ديگر تغيير نخواهد كرد.
با اشاره به افزايش مجدد قيمت نان توسط دولت، اعلام شده كه سازمان تعزيرات با تمامي متخلفان در حوزه قيمت نان برخورد جدي خواهد كرد. در اين خصوص گفته مي شود كه شماره تماس مركز رسيدگي به شكايات مردمي استانداري تهران به شماره 111، ستاد تنظيم بازار استان تهران به شماره 124 و نيز تلفن سازمان تعزيرات آرد و نان به شماره 1803 آماده دريافت شكايات و گزارش‌هاي مردمي درباره تخلفات در اين زمينه است.
به هر حال مسئولان دولت بايد توجه داشته باشند كه اتخاذ هرگونه تصميم در حوزه نرخ نان به واسطه حساسيت مردم روي اين كالاي اساسي، مي تواند آثار مختلفي به همراه داشته باشد.
