نیم‌نگاهی به بعضی از اقدامات در گذشته که عجولانه انجام شده تا مشکلی را موقتاً حل کند اما پس از گذشت چند سال نتیجه این عمل فاقد زیرساخت عقلانیت دامن کسانی را گرفته که هیچ نقشی در آن از تصمیم تا اجرا نداشته‌اند بلکه امروز باید در آتش این باری به هر جهت‌ها بسوزند!
اگرچه تاریخ چند هزارساله کشور چین حکایت از آن دارد که در آن دوران به دلیل نبودن امکانات ارتباطی امروز حکومت‌ها موظف بودند به ضرب‌المثلی معروف «پای مرغت را ببند و همسایه را دزد نکن» عمل نمایند. ازاین‌جهت اولین و قدیمی‌ترین دیواری که در تاریخ بشریت ساخته شده تا امروز یکی از عجایب هفتگانه نام بگیرد حصاری است در بخشی از چین ساخته شده تا ارتفاعی بیش از پانزده متر و قطری به عرض ده متر داشته باشد که هنوز هم پس از گذشت قرن‌ها نتوانسته‌اند محاسبات دقیقی پیرامون مصالح و ساعت و تعداد نیروهای به کار گرفته‌شده در ایجاد این بنای عظیم و طولانی را به دست آورند که امروز دیگر با وجود انواع پیشرفته در سنسورها نیازی به احداث اینگونه حصارهای فیزیکی نیست.
پانزده سال پیش بود که جرقه انجام طرحی به‌ظاهر ساده و پیش‌پاافتاده در ذهن مدیرانی که در پایتخت و درون برج‌های بلند نشسته‌اند و هیچ‌گونه اطلاع میدانی پیرامون اینگونه تصمیمات ندارند، زده شد تا با الهام از دیوار چین حصاری مابین دو سرزمین برادر ایران و افغانستان که تا زمان قاجاریه یک کشور بودند کشیده شود بدون اینکه حداقل و بر اساس قوانین محاسباتی بین‌المللی ۵ سال پیرامون آن تحقیقات و مشاوره شود! این اتفاق زمانی پیش می‌آید که کشور ترکیه هم تصمیم به ایجاد چنین حصاری بین خود و ایران در قسمت شرقی می‌گیرد تا حالا پس از گذشت این سال‌ها در شرق با همه مصائب آن میان مرزبانان ایرانی و نیروهای بی‌اطلاع طالبان در منطقه مرزی نیمروز بار دیگر موضوع حساسیت‌برانگیز دیوارکشی مرز به افکار عمومی کشیده شود درحالی‌که دیوارکشی توسط کشور ترکیه در مرزهای شرقی آن کشور با ایران و حدفاصل افغانستان با ما در حاشیه زابل به انسداد ارتباطات مرزی در بخش وسیع مبدل شود. اگرچه انجام این اقدام در شرق کشور طی دهه ۸۰ به دلایل امنیتی و با صرف هزینه‌ای هنگفت آغاز و در ادامه کامل شده است و نمی‌توان با اصل آن در موقعیت موجود مخالفت کرد اما در شرایط فعلی می‌شود پرسید چرا این حصار طولانی در مرز ایران و افغانستان به شکلی ساخته شده که صدها هکتار از اراضی کشاورزی و زمین‌های متعلق به مردم ایران و خاک کشور در آن‌سوی دیوار واقع شوند و به زخمی کهنه تبدیل تا امروز چرکین گردد؟ جواب‌های داده‌شده به این سوأل از سوی مسئولان این است که بستر رودخانه حدفاصل باعث گردید تا نقطه احداث بافاصله باشد اما آیا نمی‌توانستند به‌جای استفاده از مصالح ساختمانی و ایجاد دیواری به بلندای یک برج این حریم را به‌واسطه میله گذاری در وسط رودخانه به انجام برسانند تا در آینده‌ای نزدیک که امروز است باعث اختلاف‌نظرها نشود و صاحبان ایرانی زمین‌های کشاورزی که آن‌سوی دیوار واقع شده‌اند مجبور نباشند هرروز مسیری طولانی را برای رسیدن به مزارع خود طی کرده و با مشکلات امنیتی روبرو باشند؟! آیا امروز این امکان هست که دیوار فعلی تخریب و مجدداً در نقطه صفر مرزی احداث شود و جیب دولت اجازه توانایی انجام چنین هزینه کلانی را خواهد داد و وزارت امور خارجه می‌تواند پاسخگوی پیامدهای آن به گروه جدید و ازهمه‌جابی‌خبر طالبان باشد؟ اگرچه اثرات مخرب زیست‌محیطی این اقدام که می‌توانست با نصب میله‌های بلند به انجام برسد به‌مرورزمان مشخص خواهد شد. باری به هر جهت‌ها هنوز هم ادامه دارند که محمود تهی‌دست عضو اتاق بازرگانی ایران دراین‌باره می‌گوید: «مشکلات ایجادشده برای کشاورزان سیستان و بلوچستان ازجمله واقع‌شدن مزار شهدای جنگ تحمیلی آن طرف دیوار موضوع تازه‌ای نیست که امروز این دیوار مرزی به یک معضل تبدیل شده است، زیرا با فاصله‌ای که دیوار با مرز دارد بسیاری از زمین‌های ما آن سمت قرار گرفته‌اند. نمی‌دانم آقایانی که در زمان اجرای طرح مسئولیت به عهده داشتند با چه سیاستی چنین فاصله‌ای ایجاد کرده‌اند؟ زمین‌های کشاورزی مردم آن سمت دیوار است و با مشکل زیادی باید هرروز به این زمین‌ها رفت‌وآمد کنند. البته اگر این دیوار برداشته شود اقتصاد منطقه هم بهتر می‌شود، علاوه بر این مردم دو کشور هم راحت‌تر می‌توانند تبادلات کالایی داشته باشند»، در غیر این صورت شاید بهترین گزینه استفاده از میله گذاری مرزی در نقطه صفر است تا ضمن پیشگیری از مشکلات امنیتی و اقدامات تروریستی و قاچاق و تردد غیرمجاز، اثرات مخرب دیرپایی بر محیط‌زیست هم حل‌وفصل شوند و فرسایش یا تغییر اکوسیستم و بر هم زدن چرخه هیدرولوژیک در آبراه‌ها و گذرگاه‌های آبی و به خطر افتادن حیات جانوری از طریق موانع صورت نگیرد که بی‌توجهی به همه دلایل مفروض نوع انجام کار به‌صورت باری به هر جهت‌هاست!
نویسنده: حسن روانشید - روزنامه‌نگار پیشکسوت
اگرچه تاریخ چند هزارساله کشور چین حکایت از آن دارد که در آن دوران به دلیل نبودن امکانات ارتباطی امروز حکومت‌ها موظف بودند به ضرب‌المثلی معروف «پای مرغت را ببند و همسایه را دزد نکن» عمل نمایند. ازاین‌جهت اولین و قدیمی‌ترین دیواری که در تاریخ بشریت ساخته شده تا امروز یکی از عجایب هفتگانه نام بگیرد حصاری است در بخشی از چین ساخته شده تا ارتفاعی بیش از پانزده متر و قطری به عرض ده متر داشته باشد که هنوز هم پس از گذشت قرن‌ها نتوانسته‌اند محاسبات دقیقی پیرامون مصالح و ساعت و تعداد نیروهای به کار گرفته‌شده در ایجاد این بنای عظیم و طولانی را به دست آورند که امروز دیگر با وجود انواع پیشرفته در سنسورها نیازی به احداث اینگونه حصارهای فیزیکی نیست.
پانزده سال پیش بود که جرقه انجام طرحی به‌ظاهر ساده و پیش‌پاافتاده در ذهن مدیرانی که در پایتخت و درون برج‌های بلند نشسته‌اند و هیچ‌گونه اطلاع میدانی پیرامون اینگونه تصمیمات ندارند، زده شد تا با الهام از دیوار چین حصاری مابین دو سرزمین برادر ایران و افغانستان که تا زمان قاجاریه یک کشور بودند کشیده شود بدون اینکه حداقل و بر اساس قوانین محاسباتی بین‌المللی ۵ سال پیرامون آن تحقیقات و مشاوره شود! این اتفاق زمانی پیش می‌آید که کشور ترکیه هم تصمیم به ایجاد چنین حصاری بین خود و ایران در قسمت شرقی می‌گیرد تا حالا پس از گذشت این سال‌ها در شرق با همه مصائب آن میان مرزبانان ایرانی و نیروهای بی‌اطلاع طالبان در منطقه مرزی نیمروز بار دیگر موضوع حساسیت‌برانگیز دیوارکشی مرز به افکار عمومی کشیده شود درحالی‌که دیوارکشی توسط کشور ترکیه در مرزهای شرقی آن کشور با ایران و حدفاصل افغانستان با ما در حاشیه زابل به انسداد ارتباطات مرزی در بخش وسیع مبدل شود. اگرچه انجام این اقدام در شرق کشور طی دهه ۸۰ به دلایل امنیتی و با صرف هزینه‌ای هنگفت آغاز و در ادامه کامل شده است و نمی‌توان با اصل آن در موقعیت موجود مخالفت کرد اما در شرایط فعلی می‌شود پرسید چرا این حصار طولانی در مرز ایران و افغانستان به شکلی ساخته شده که صدها هکتار از اراضی کشاورزی و زمین‌های متعلق به مردم ایران و خاک کشور در آن‌سوی دیوار واقع شوند و به زخمی کهنه تبدیل تا امروز چرکین گردد؟ جواب‌های داده‌شده به این سوأل از سوی مسئولان این است که بستر رودخانه حدفاصل باعث گردید تا نقطه احداث بافاصله باشد اما آیا نمی‌توانستند به‌جای استفاده از مصالح ساختمانی و ایجاد دیواری به بلندای یک برج این حریم را به‌واسطه میله گذاری در وسط رودخانه به انجام برسانند تا در آینده‌ای نزدیک که امروز است باعث اختلاف‌نظرها نشود و صاحبان ایرانی زمین‌های کشاورزی که آن‌سوی دیوار واقع شده‌اند مجبور نباشند هرروز مسیری طولانی را برای رسیدن به مزارع خود طی کرده و با مشکلات امنیتی روبرو باشند؟! آیا امروز این امکان هست که دیوار فعلی تخریب و مجدداً در نقطه صفر مرزی احداث شود و جیب دولت اجازه توانایی انجام چنین هزینه کلانی را خواهد داد و وزارت امور خارجه می‌تواند پاسخگوی پیامدهای آن به گروه جدید و ازهمه‌جابی‌خبر طالبان باشد؟ اگرچه اثرات مخرب زیست‌محیطی این اقدام که می‌توانست با نصب میله‌های بلند به انجام برسد به‌مرورزمان مشخص خواهد شد. باری به هر جهت‌ها هنوز هم ادامه دارند که محمود تهی‌دست عضو اتاق بازرگانی ایران دراین‌باره می‌گوید: «مشکلات ایجادشده برای کشاورزان سیستان و بلوچستان ازجمله واقع‌شدن مزار شهدای جنگ تحمیلی آن طرف دیوار موضوع تازه‌ای نیست که امروز این دیوار مرزی به یک معضل تبدیل شده است، زیرا با فاصله‌ای که دیوار با مرز دارد بسیاری از زمین‌های ما آن سمت قرار گرفته‌اند. نمی‌دانم آقایانی که در زمان اجرای طرح مسئولیت به عهده داشتند با چه سیاستی چنین فاصله‌ای ایجاد کرده‌اند؟ زمین‌های کشاورزی مردم آن سمت دیوار است و با مشکل زیادی باید هرروز به این زمین‌ها رفت‌وآمد کنند. البته اگر این دیوار برداشته شود اقتصاد منطقه هم بهتر می‌شود، علاوه بر این مردم دو کشور هم راحت‌تر می‌توانند تبادلات کالایی داشته باشند»، در غیر این صورت شاید بهترین گزینه استفاده از میله گذاری مرزی در نقطه صفر است تا ضمن پیشگیری از مشکلات امنیتی و اقدامات تروریستی و قاچاق و تردد غیرمجاز، اثرات مخرب دیرپایی بر محیط‌زیست هم حل‌وفصل شوند و فرسایش یا تغییر اکوسیستم و بر هم زدن چرخه هیدرولوژیک در آبراه‌ها و گذرگاه‌های آبی و به خطر افتادن حیات جانوری از طریق موانع صورت نگیرد که بی‌توجهی به همه دلایل مفروض نوع انجام کار به‌صورت باری به هر جهت‌هاست!
نویسنده: حسن روانشید - روزنامه‌نگار پیشکسوت
