برای رفع نگرانی کنگره، دولت آمریکا مواضع سختتری در موضوعات کلیدی همچون نظارت و راستیآزمایی، مسائل مربوط به گذشته، زرادخانه موشکی ایران و دوره زمانی توافق جامع اتخاذ کند.
اين توصيهاي بود كه دیوید سینگ مدیر اجرایی موسسه سیاست خاور نزدیک در روزنامه دولتي واشنگتنپست براي رفع نگراني به كنگره و دولتمردان امريكايي پيشنهاد داد.
وي كه با لابیهاي صهیونيستی در آمریکا مرتبط است در یادداشتی پیشنهاد داد برای کاهش نگرانی کنگره در مذاکرات هستهای با ایران، دولت امریکا مواضع سختتری در موضوعات کلیدی اتخاذ کند.
نویسنده با اشاره به اختلاف نظر کاخ سفید و کنگره در موضوع مذاکرات هستهای با ایران اظهار داشته از آنجا که اولین نگرانی کنگره در این موضوع انجام یک توافق بد با ایران است، گام اول توقف پیشنهاد ارائه امتیازات هستهای به تهران است و همچنین رسیدن به توافقی با رهبران کنگره درباره مفاد یک توافق قابل قبول با ایران.
لازمه این امر سختتر شدن مواضع مذاکراتی آمریکا در موضوعات کلیدی همچون فعالیتهای گذشته ایران، نظارت و راستیآزمایی، زرادخانه موشکی ایران و دوره زمانی توافق جامع است. در عین حال باید حمایت کنگره برای قادر ساختن رئیسجمهور در پیشنهاد معتبر رفع تحریمها تضمین شود.
همزمان ایران باید متقاعد شود که جایگزین توافق اعمال فشار بیشتر از حد فعلی است. بدین منظور آمریکا و دیگر شرکای مذاکراتیاش باید به تمدید نشدن دوباره برنامه اقدام مشترک متعهد شوند و هشدار دهند که در صورت نرسیدن به توافق در زمان معین امتیازات لغو و تحریمها دوباره اعمال ميشود و با فعالیتهاي ایران در خاورمیانه مقابله ميشود.
اين توصيه براي فشار بيشتر برايران در حالي مطرح شده كه اين روزها كنگره با كاخ سفيد براي تصويب تحريمهاي ضد ايراني در يك دعوا و اختلاف نمايشي است بطوريكه اعضاي جمهوريخواه كنگره به شدت خواهان تصويب تحريمهاي ضد ايراني هستند اما اوباما ضمن مخالفت با اين تحريمها در ششمین سخنرانی سالانه خود در کنگره بار دیگر هشدار داد هرگونه طرح تحریمی جدید علیه ایران را وتو میکند.
البته بايد گفت چالش بين اوباما و كنگره در قبال ايران در حالي به يك بحران ظاهري تبديل شده است كه اد رویس، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا به فاصله کوتاهی بعد از ششمین سخنرانی سالانه باراک اوباما، در بیانیهاي، با بیان اینکه رئیسجمهور گزینههای غلطی را درباره ایران ارائه کرده است، گفت: «ما میتوانیم مذاکره کنیم و فشار اقتصادی را افزایش دهیم.»
توصيههاي ضد ايراني واشنگتنپست داراي سابقه است چنانچه آذرماه سالجاري نيز اين روزنامه از قول دنیس راس، مشاور ویژه اوباما از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱؛ اریک الدرمن، معاون پیشین وزارت دفاع در دولت بوش؛ و ری تکیه، کارشناس ارشد در شورای روابط خارجی؛ یادداشتی را منتشر کرد كه اين سه نفر خواهان افزایش فشارها بر ایران شدند و نكته قابل تامل اينكه تمامي اين توصيهها در روزنامهاي منتشر ميشود كه در قالب يك روزنامه دولتي در امريكا و در عرصه رسانه و اطلاعرساني مشغول به فعاليت است.
نویسندگان این یادداشت با اشاره به اتحادی که در داخل نظام جمهوری اسلامی درباره مسئله هستهای وجود دارد مینویسند: "ایران رویکرد خود را به آسانی تغییر نخواهد داد. اگر امیدی به تغییر در محاسبات ایرانیها وجود داشته باشد، [در این صورت میسر میشود که] رهبران آن باید متوجه شوند هزینه - آنگونه که میسنجند - بالا است. باید یک استراتژی اجبارآمیز برای منزوی ساختن بیشتر ایران از بازارهای جهانی و نهادهای مالی پیشبینی شود؛ و در زمانی که قیمتهای نفتی در حال افول هستند، باید ثابت شود که اقتصاد ایران در برابر چنین فشارهایی آسیبپذیر است."
نویسندگان معتقدند که اقدامات ضدایرانی نباید محدود به این تمهیدات باشد: "اما این نمیتواند پایان ماجرا باشد. باید از جبهههای مختلفی به ایران فشار آورد. همچنین دولت اوباما باید متمرکز بر رفع اختلافات در داخل، و نیز احیای دوباره اتحادهای ما در خاورمیانه باشد.
در بدو امر بايد اين نكته را يادآور شويم كه به طور کلی دیپلماسی رسانهاي در عصر جهانی شدن، بخش قابل توجهی از دیپلماسی عمومی کشورها به ویژه کشورهای قدرتمند را به خود اختصاص ميدهد. به طوری که رسانهها به مراتب نقش ابزار تبلیغات سیاسی دولتها را بازی ميکنند. آنها با دفاع از سیاست خارجی و با انگارهسازی و ارزشسازی القاي پیام و برجستهسازی نسبت به مشروعیت بخشی به سیاستهای حکومتی و رساندن پیامهای دستاندرکاران دیپلماسی کشور به افکار عمومی جهانی، نقش توجیهگر افکار عمومی را در عرصه سیاست خارجی ایفا مينمایند. بسیاری از محققان بر این باورند که رسانهها یکی از منابع قدرتمند شکلدهی افکار عمومی آمریکا هستند.
دیپلماسی رسانهاي آمریکا پس از حادثه یازدهم سپتامبر حاکی از نوع خاصی در رابطه رسانهها با دولت داشت. به طوری که درپی حادثه یازدهم سپتامبر، کاخ سفید به کرّات رسانهها را مورد خطاب قرار داد و از آنها خواست تا با سیاست خارجی کشور همراهی کنند و خطاب به رسانهها اعلام کرد: هر چقدر به شکل مستقل از دولت عمل نمایند، در معرض اتهام کمک به دشمنان تروریسم قرار خواهند گرفت. بعد از این پیام، اغلب رسانهها در آمریکا با دولت بوش همراه شدند و اشتیاقشان برای تحت خدمت بودن برنامه تبلیغاتی سیاستگذاران افزایش یافت. به طوری که شبکههای CNN، FO×، NBC، CBS، ABCحدوداً در ۱۰ کنفرانس به دعوت کاندولیزا رایس شرکت کردند.
قبل از حمله آمریکا به افغانستان، واشنگتنپست گزارش داد که مقامات اطلاعاتی آمریکا، اعضای کنگره را مطلع کردهاند که شبکه القاعده احتمال زیادی دارد که دوباره و به زودی به آمریکا حمله کنند. این یک خبر مهم بود، اما آژیر هشدار در کاخ سفید به صدا در نیامد و جورج تِنت رئیس سیا در یک تغییر مواضع از واشنگتنپست خواست گزارشهای تصویب نشده را منتشر نکند. روز بعد تایمز به نقل از سردبیر واشنگتنپست نوشت: به دنبال حادثه یازدهم سپتامبر مقامات دولت ابراز نگرانی کردهاند که برخی موضوعات و واقعیات خاص ميتوانند امنیت ملی آمریکا را به خطر بیندازند.
بر این اساس، بازوی اجرایی کاخ سفید، طراح و مجری رویکرد سوم در حوزه سیاست خارجی در آمریکاست که تلاش دارد تا سنت و مدرنیته و ابزارهای اقناع و اجبار و روشهای قدیمی و جدید رسانهاي را با یکدیگر درهم آمیخته و از مجموع آنها در دیپلماسی عمومی آمریکا رویکردی مرکب را به وجود آورد.
در همين رابطه «دیپلماسی عمومی» آمریکا در قبال ایران به عنوان بخشی از اولویتهای راهبرد دفاعی - امنیتی کاخ سفید، در راستای تحقق «براندازی در سکوت» یا «براندازی نرم» تعریف شده است و هماكنون نيز در مورد پرونده هستهاي ايران مشاهده ميكنيم كه موج جديد ديدگاههاي ضد ايراني درخصوص مخالفت با تمديد مذاكرات از سوي همين رسانهها بويژه رو در روزنامه دولتي واشنگتنپست مطرح ميشود.
در يك نتيجهگيري كلي با توجه به آنچه در مطالب بالا عنوان شد ميتوانيم بگوييم كه از بعداز حادثه يازدهم سپتامبر رسانههاي معتبر امريكايي به عنوان بازويي اجرايي، تنها به نقش انتقالدهنده افكار و سياستهاي دولتمردان و سناتورهاي امريكايي در كنگره امريكا و سياستمداران ارشد اين كشور تبديل شدند چنانچه اين مسئله در مورد پرونده هستهاي ايران و مذاكرات با ۱+۵ به وضوح قابل مشاهده است.
بنابراين حال كه دور نهایی مذاکراتی که با انعقاد توافقنامه ژنو در ۳ آذر سال گذشته بین ایران و گروه ۱+۵ آغاز شده بود، سوم آذر سالجاري توافق "برنامه مشترک اقدام" را برای چندین ماه دیگر تمدید كردند تا امیدها برای دستیابی به توافقی جامع زنده باقی بماند. اين توصيهها و پيشنهادها حاكي از آن است كه غرب ضمن بهانهتراشي نه تنها به دنبال به نتيجه رسيدن توافقات نيست بلكه از قول روزنامه لسآنجلستايمز اولین گام غرب در صورت شکست مذاکرات مقصر نشان دادن ایران است.
اگر ایران همچنان حاضر نشود با شرایط مورد قبول آمریکا و شرکایش موافقت کند در اولین گام آنها تلاش خواهند کرد تا ایران را مسئول و مقصر شکست مذاکرات نشان دهند.
روزنامه لسآنجلستایمز در تحلیلی نوشت رسیدن به توافق هستهای ميتواند بزرگترین دستاورد سیاست خارجی دولت اوباما باشد اما برخی مقامات اکنون بر روی طرح جایگزین تمرکز کردهاند که در ۲۴ مارس (۴ فروردین) اگر توافق بسیار نزدیک باشد، به احتمال زیاد مذاکرهکنندگان پیشنهاد تمدید چند روزه یا چند هفته مذاکرات را ارائه میکنند.
اما اگر ایران همچنان حاضر نشود شرایط مورد قبول آمریکا و شرکایش موافقت کند در اولین گام آنها تلاش خواهند کرد تا ایران را مسئول و مقصر شکست مذاکرات نشان دهند. دیوید کوهن، معاون وزارت خزانهداری آمریکا هفته گذشته در کنگره گفت: حفظ تحریمهاي بینالمللی تا حد زیادی به این بستگی دارد که شرکای ما چه کسی را مقصر بدانند.
بنابراين با چنين ديدگاهي و توضيحات مطرح شده در بالا ميتوان گفت مذاكرات هستهاي و به نتيجه رسيدن آن در ادبيات و تفكرات مقامات امريكايي و حتي غرب نه مفهوم دارد و نه جايگاه و اين مذاكرات براي غرب و بويژه امريكاييها سناريويي است براي اعمال رويكرد و اهداف ضد ايراني.
اين توصيه ها در حالي مطرح ميشود كه تيم مذاكرهكننده كشورمان با جديت ۲۴ دیماه به همراه محمدجواد ظریف به منظور انجام رایزنیها با هیأت مذاکره کننده آمریکایی و دیگر اعضای ۱+۵ و شرکت در دوازدهمین دور مذاکرات جامع هستهای راهی ژنو شد.
سیدعباس عراقچی و مجید تختروانچی معاونان وزیر خارجه کشورمان و اعضای تیم مذاکرهکننده هستهای در مذاکرات دوجانبه ظریف و کری حضور یافتند و در ژنو مذاکرات فشردهای را با تیم مذاکرهکننده آمریکایی به ریاست وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا صورت دادند.
در همان موقع عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهاي ایران پیش از آغاز مذاکرات دوجانبه در گفتوگوی اختصاصی با خبرنگار اعزامی واحد مرکزی خبر درباره فضای مذاکرات دوجانبه با هیات آمریکایی نیز گفت: فضای مذاکرات کاملا جدی است و اراده در دو طرف برای رسیدن به توافق وجود دارد ولی مشکلات، فاصلهها و اختلافنظرها نیز وجود دارد، در برخی موارد فاصله خیلی زیاد است و در برخی موارد نیز کم است. تلاش ما نزدیک کردن فاصلهها بین دو طرف است. معاون وزیر امور خارجه افزود: "ما هنوز امیدواریم و فکر میکنیم اگر اراده و حسننیت لازم در طرف مقابل وجود داشته باشد حصول به یک توافق امکانپذیر است."