۱-انتخاب جناب آقای رئیسی به سمت ریاست جمهوری و تشکیل دولت سیزدهم امیدهای زیادی را در بین ملت ایران زنده کرده است که انشاءالله این امیدها تبدیل به اعتماد گردد و ایشان بتوانند به وعده‌های انتخاباتی خویش عمل نمایند.
در مدت ۸ ماهی که از عمر دولت سیزدهم می‌گذرد کارهای بزرگی انجام گرفته است. مهار بیماری منحوس کرونا و ساخت واکسن‌های متعدد در داخل، عضویت در گروه بزرگ اقتصادی، سیاسی شانگهای، سیاست خارجی فعال و اثرگذار مخصوص توسعه روابط اقتصادی با همسایگان، آزادسازی سواحل دریا و رودخانه‌ها که معضل چندین دهه کشور بود، سفرهای استانی هیئت دولت از نقاط بسیار برجسته دولت آقای رئیسی می‌باشد. اینکه دولتمردان مشکلات و مسائل مردم و کشور را از نزدیک لمس نمایند امری بسیار مهم و اساسی می‌باشد که لازمه رفتار یک مدیر اسلامی و انقلابی است. علاوه بر سفرهای استانی، حضور آقای رئیس جمهور در مکان‌ها و اجتماعاتی که دارای معضلات ویژه می باشند جای تقدیر و تشکر فراوان دارد.
۲-در سالهای اخیر بزرگترین مشکل پیش روی کشور و مردم مشکلات و معضلات اقتصادی می‌باشد که نرخ تورم و بیکاری دو رقمی از آثار آن می‌باشد. مردم عادی نگران سفره روزانه خویش هستند که چگونه درآمدها و هزینه‌های خانوار خویش را تنظیم نمایند.
به طور منطقی دغدغه اول آقای رئیسی حل مشکلات اقتصادی کشور می‌باشد. برای رسیدن به یک شکوفایی اقتصادی داشتن یک برنامه مدون و مشخص گام اول می باشد. مرحله بعد طراحی ساختار کارآمد و چابک است و مرحله سوم به کارگیری افراد کارآمد و دست پاک برای اجرای برنامه‌ها است.
۳-موانع مهم بر سر راه برنامه‌های اقتصادی دولت نیز عبارتند از:
الف) اقتصاد دولتی و تصدی‌گری دولت در حدود ۸۰ درصد اقتصاد کشور.
ب)دولت فربه با داشتن ۵ میلیون کارمند و ناکارآمد در ارائه خدمات به مردم.
ج)درجه کسب و کار در ایران بسیار بالاست. در دولت اصلاحات ۱۰۸، دولت احمدی نژاد ۱۱۷، اواخر دولت آقای روحانی حدود ۱۳۰، در حالی که کشورهای سرمایه پذیر مانند امارات، سنگاپور این درجه زیر ۱۰ درصد است.
ناکارآمدی بانک‌ها در ایران با بهره پولی بالا، تصدی گری بانک ها و بنگاه‌داری و عدم توجه به حمایت از سرمایه گذاری در داخل، نظام مالیاتی غیر عادلانه، گمرکاتی که با تاخیرات بسیار کالاها را ترخیص می‌کنند، مجوزهای طرح اشتغال‌زا با تاخیرهای چندین ماهه و حتی چندین ساله صادر می‌شود و در فرایند فوق کشور بجای جذب سرمایه شاهد فرار سرمایه‌ها است.
۴-عملکرد مدیران اقتصادی دولت در مدت ۸ ماهه گذشته نشان داده است که آنان هماهنگی لازم و کارآمد و موثر را در انجام وظایف خویش نشان نداده‌اند. این در حالی است که دولت شجاعانه در صدد حذف ارز ۴۲۰۰ و اصلاح یارانه‌ها به سمت عدالت اجتماعی و اقشار آسیب پذیر می باشد و این عمل یک جراحی بزرگ و دردناک در اقتصاد کشور می‌باشد که نیاز به مردانی با برنامه و مدیرانی دارد که در بحران‌ها کارها را به نتیجه برسانند.
وزیر محترم اقتصاد به جای اعلام برنامه اصلاح ساختار بانک‌ها و منع آنان از تصدی گری- هر بانکی به طور متوسط نزدیک به سیصد بنگاه اقتصادی در تملک دارد بگونه‌ای که بیشتر خانه‌های خالی متعلق به بانک‌ها هستند- بانک‌ها به جای پرداخت اعتبارات به افراد سرمایه‌گذار، پول‌ها را به بنگاه‌های زیر مجموعه خویش می دهند. بهره بانک‌ها هم که قوز بالاقوز برای سرمایه‌گذاران شده است. اصلاح گمرکات و نظام مالیاتی هم از بزرگترین کارهای وزیر اقتصاد می‌باشد. اما مهمترین برنامه تبلیغاتی وزیر محترم پرداخت وام بدون ضامن به مردم است. در کجای دنیا و در کدام مرام و مسلکی وام بدون ضامن پرداخت می‌شود آن وقت وام‌های پرداختی در چه مسیری و اهدافی صرف می‌شود، جای سوال دارد. مشکلات خودروسازان که قیمت بالا و کیفیت پایینی دارند، از دیگر مسائلی است که در راس مشکلات قرار دارد. تا زمانی که مدیر عاملان خودروسازان در نهاد ریاست جمهوری تعیین می شود و دولت اداره این شرکت‌ها را برعهده دارد، فساد و تباهی در خودروسازان وجود خواهد داشت و کشور نخواهد توانست خودرو با کیفیت و با قیمت مناسب تولید کند. خودروسازی باید به مردم واگذار و رقابتی شود. زمانی که یک شرکت قطعه ساز به ۳۱۰ نفر افراد موثر، رشوه می‌دهد باید پیگیری شود که رشوه‌های پنهان این شرکت‌ها به افراد تصمیم ساز و تصمیم‌گیر در چه وسعتی خواهد بود.
بیش از چهل سال است که دولت وارد کننده گوشت و نهاده‌های دامی است. فساد گسترده‌ای در این روش وجود دارد. تاریخ نشان داده است این روش واردات انحصاری بجز فساد و رانت خواری نتیجه دیگری در بر ندارد. تاکنون بسیاری از مدیران دولتی به حکم محاکم قضایی به زندان فرستاده شده‌اند. دامداران و مردم نتوانسته‌اند از مزایای دولتی بودن نهاده‌ها و گوشت استفاده نمایند. باز دید رئیس جمهور محترم و معاون اول ایشان از میادین و فروشگاه‌های مواد غذایی نتوانسته است در اصلاح فرایند کارساز باشد. دولت باید تعداد زیادی از تاجران و بازرگانان متعهد را فرا خوان دهد. بخش خصوصی متصدی واردات شود و نظارت دقیق انجام پذیرد و هر کس خلاف کرد به شدت مجازات شود. آیا وزیر جهاد کشاورزی دولت مرد این میدان است؟
۵- درخصوص حمل و نقل و ترانزیت در ایران باید گفت ایران در دنیا یک کشور استثنایی از نظر موقعیت جغرافیایی است در یک کلمه چهار راه دنیا محسوب می شود. دولت صفویه با استفاده از این موقیعت با ساخت نزدیک به هزار کاروان سرا، ایران را مهمترین گذرگاه تجارت ابریشم در جهان ساخت و ایران در آن دوران جزء سه اقتصاد بزرگ جهان گردید.
در عصر ما که حمل و نقل هوایی، دریایی، جاده‌ای و ریلی به صورت هم زمان مورد بهره بردرای قرار می‌گیرد و ایران ظرفیت تمام روش‌های حمل و نقل را دارا می‌باشد.
در سال گذشته قریب به ۱۵۰ اتوبوس مسافری در جاده‌های کشور تصادف کردند و در کشته‌های جاده‌ای در نرم جهانی جزء کشورهای اول دنیا هستیم. در کشورهای پیشرفته ۹۰ درصد بار و مسافر با راه آهن انجام می شود با کمال تاسف در ایران حجم بار و مسافر زیر ۱۰ درصد است در صورتی که ایمنی و هزینه کم ، از مشخصات بارز حمل و نقل ریلی است. در ایران از ۶۰۰ میلیون تن بار ۴۰ میلیون تن بار توسط ریل حمل می شود. سرعت متوسط واگن باری در ایران حدود ۵ کیلومتر است.
با توجه به مطالب فوق الذکر، گسترش راه آهن و افزایش سرعت قطارها در داخل و در خطوط ترانزیت باید از اولویت‌های اول دولت سیزدهم باشد. چه کسانی می توانند این تحول بزرگ را در راه آهن ایجاد کنند؟ با کمال تاسف فردی را به عنوان مدیر عامل راه آهن منصوب کردند که هیچگونه تجربه‌ای در راه و در راه آهن ندارند و یکی از مدیران شرکت‌های ریلی که ۱۵ درصد حمل و نقل ریلی کشور را انجام می‌دهند، می‌گوید بیش از سه ماه است که تقاضای وقت ملاقات با مدیر عامل راه آهن داشته‌ام هنوز وقتی را مشخص نکرده‌اند. ایشان به چه کاری مشغول است خدا می داند!
پیشنهادات
الف)آقای رئیسی و هئیت دولت ایشان باید تمام تلاش خود را مصروف نمایند که دولت در اقتصاد دست از تصدی گری بر دارد و امور را به مردم واگذار نمایند. ورود مردم در هر امری معجزه می کند. هم اکنون بخش مواد غذایی و مصالح ساختمانی دست مردم می‌باشد، عملکرد آن را ببینید.
ب)فضای کسب و کار باعث فرار سرمایه و نخبگان می‌باشد. دولت باید اصلاح ساختار بانک‌ها، گمرکات، مالیات، صدور مجوزها را در دستور کار خویش قرار دهد و بجد پیگیری اصلاح آنها شود.
ج)دولت با داشتن ۵ میلیون کارمند و ۶ میلیون کارکنان شرکت‌های دولتی بسیار فربه و پر هزینه شده است و قریب به ۹۰ درصد بودجه کشور صرف هزینه‌های جاری دولت می شود. با همه سختی‌ها دولت باید برنامه مشخصی برای چابک سازی خویش در پیش گیرد.
د)مقام معظم رهبری بحث جوانگرایی را مطرح کرده‌اند که یک مبحث کلیدی است. اما در کنار آن بحث عقلانیت، استفاده از مشاوران و کارشناسان را هم تاکید کردند. متاسفانه به بهانه جوانگرایی، رفیق سالاری جای شایسته سالاری را در برخی از موارد گرفته است که باعث اخلال در کارها و نارضایتی مردم شده است.
ریاست محترم جمهوری اجبار نمایند که وزرا و مسئولین عالی رتبه حتما از مشاورین و خبرگان امور در کارهای خویش استفاده نمایند. اگر در بین مسئولین کسانی هستند که قادر به انجام وظیفه به نحو مطلوب نیستند باید کنار بروند. برای اداره کردن سه دولت نیروی کاردان و دست پاک و توانمند در این کشور وجود دارد به شرطی که نقاب رفیق سالاری را رداریم و به جای آن دیدگاه شایسته‌سالاری را انتخاب کنیم.
نویسنده: علی یوسف‌پور - صاحب امتیاز
در مدت ۸ ماهی که از عمر دولت سیزدهم می‌گذرد کارهای بزرگی انجام گرفته است. مهار بیماری منحوس کرونا و ساخت واکسن‌های متعدد در داخل، عضویت در گروه بزرگ اقتصادی، سیاسی شانگهای، سیاست خارجی فعال و اثرگذار مخصوص توسعه روابط اقتصادی با همسایگان، آزادسازی سواحل دریا و رودخانه‌ها که معضل چندین دهه کشور بود، سفرهای استانی هیئت دولت از نقاط بسیار برجسته دولت آقای رئیسی می‌باشد. اینکه دولتمردان مشکلات و مسائل مردم و کشور را از نزدیک لمس نمایند امری بسیار مهم و اساسی می‌باشد که لازمه رفتار یک مدیر اسلامی و انقلابی است. علاوه بر سفرهای استانی، حضور آقای رئیس جمهور در مکان‌ها و اجتماعاتی که دارای معضلات ویژه می باشند جای تقدیر و تشکر فراوان دارد.
۲-در سالهای اخیر بزرگترین مشکل پیش روی کشور و مردم مشکلات و معضلات اقتصادی می‌باشد که نرخ تورم و بیکاری دو رقمی از آثار آن می‌باشد. مردم عادی نگران سفره روزانه خویش هستند که چگونه درآمدها و هزینه‌های خانوار خویش را تنظیم نمایند.
به طور منطقی دغدغه اول آقای رئیسی حل مشکلات اقتصادی کشور می‌باشد. برای رسیدن به یک شکوفایی اقتصادی داشتن یک برنامه مدون و مشخص گام اول می باشد. مرحله بعد طراحی ساختار کارآمد و چابک است و مرحله سوم به کارگیری افراد کارآمد و دست پاک برای اجرای برنامه‌ها است.
۳-موانع مهم بر سر راه برنامه‌های اقتصادی دولت نیز عبارتند از:
الف) اقتصاد دولتی و تصدی‌گری دولت در حدود ۸۰ درصد اقتصاد کشور.
ب)دولت فربه با داشتن ۵ میلیون کارمند و ناکارآمد در ارائه خدمات به مردم.
ج)درجه کسب و کار در ایران بسیار بالاست. در دولت اصلاحات ۱۰۸، دولت احمدی نژاد ۱۱۷، اواخر دولت آقای روحانی حدود ۱۳۰، در حالی که کشورهای سرمایه پذیر مانند امارات، سنگاپور این درجه زیر ۱۰ درصد است.
ناکارآمدی بانک‌ها در ایران با بهره پولی بالا، تصدی گری بانک ها و بنگاه‌داری و عدم توجه به حمایت از سرمایه گذاری در داخل، نظام مالیاتی غیر عادلانه، گمرکاتی که با تاخیرات بسیار کالاها را ترخیص می‌کنند، مجوزهای طرح اشتغال‌زا با تاخیرهای چندین ماهه و حتی چندین ساله صادر می‌شود و در فرایند فوق کشور بجای جذب سرمایه شاهد فرار سرمایه‌ها است.
۴-عملکرد مدیران اقتصادی دولت در مدت ۸ ماهه گذشته نشان داده است که آنان هماهنگی لازم و کارآمد و موثر را در انجام وظایف خویش نشان نداده‌اند. این در حالی است که دولت شجاعانه در صدد حذف ارز ۴۲۰۰ و اصلاح یارانه‌ها به سمت عدالت اجتماعی و اقشار آسیب پذیر می باشد و این عمل یک جراحی بزرگ و دردناک در اقتصاد کشور می‌باشد که نیاز به مردانی با برنامه و مدیرانی دارد که در بحران‌ها کارها را به نتیجه برسانند.
وزیر محترم اقتصاد به جای اعلام برنامه اصلاح ساختار بانک‌ها و منع آنان از تصدی گری- هر بانکی به طور متوسط نزدیک به سیصد بنگاه اقتصادی در تملک دارد بگونه‌ای که بیشتر خانه‌های خالی متعلق به بانک‌ها هستند- بانک‌ها به جای پرداخت اعتبارات به افراد سرمایه‌گذار، پول‌ها را به بنگاه‌های زیر مجموعه خویش می دهند. بهره بانک‌ها هم که قوز بالاقوز برای سرمایه‌گذاران شده است. اصلاح گمرکات و نظام مالیاتی هم از بزرگترین کارهای وزیر اقتصاد می‌باشد. اما مهمترین برنامه تبلیغاتی وزیر محترم پرداخت وام بدون ضامن به مردم است. در کجای دنیا و در کدام مرام و مسلکی وام بدون ضامن پرداخت می‌شود آن وقت وام‌های پرداختی در چه مسیری و اهدافی صرف می‌شود، جای سوال دارد. مشکلات خودروسازان که قیمت بالا و کیفیت پایینی دارند، از دیگر مسائلی است که در راس مشکلات قرار دارد. تا زمانی که مدیر عاملان خودروسازان در نهاد ریاست جمهوری تعیین می شود و دولت اداره این شرکت‌ها را برعهده دارد، فساد و تباهی در خودروسازان وجود خواهد داشت و کشور نخواهد توانست خودرو با کیفیت و با قیمت مناسب تولید کند. خودروسازی باید به مردم واگذار و رقابتی شود. زمانی که یک شرکت قطعه ساز به ۳۱۰ نفر افراد موثر، رشوه می‌دهد باید پیگیری شود که رشوه‌های پنهان این شرکت‌ها به افراد تصمیم ساز و تصمیم‌گیر در چه وسعتی خواهد بود.
بیش از چهل سال است که دولت وارد کننده گوشت و نهاده‌های دامی است. فساد گسترده‌ای در این روش وجود دارد. تاریخ نشان داده است این روش واردات انحصاری بجز فساد و رانت خواری نتیجه دیگری در بر ندارد. تاکنون بسیاری از مدیران دولتی به حکم محاکم قضایی به زندان فرستاده شده‌اند. دامداران و مردم نتوانسته‌اند از مزایای دولتی بودن نهاده‌ها و گوشت استفاده نمایند. باز دید رئیس جمهور محترم و معاون اول ایشان از میادین و فروشگاه‌های مواد غذایی نتوانسته است در اصلاح فرایند کارساز باشد. دولت باید تعداد زیادی از تاجران و بازرگانان متعهد را فرا خوان دهد. بخش خصوصی متصدی واردات شود و نظارت دقیق انجام پذیرد و هر کس خلاف کرد به شدت مجازات شود. آیا وزیر جهاد کشاورزی دولت مرد این میدان است؟
۵- درخصوص حمل و نقل و ترانزیت در ایران باید گفت ایران در دنیا یک کشور استثنایی از نظر موقعیت جغرافیایی است در یک کلمه چهار راه دنیا محسوب می شود. دولت صفویه با استفاده از این موقیعت با ساخت نزدیک به هزار کاروان سرا، ایران را مهمترین گذرگاه تجارت ابریشم در جهان ساخت و ایران در آن دوران جزء سه اقتصاد بزرگ جهان گردید.
در عصر ما که حمل و نقل هوایی، دریایی، جاده‌ای و ریلی به صورت هم زمان مورد بهره بردرای قرار می‌گیرد و ایران ظرفیت تمام روش‌های حمل و نقل را دارا می‌باشد.
در سال گذشته قریب به ۱۵۰ اتوبوس مسافری در جاده‌های کشور تصادف کردند و در کشته‌های جاده‌ای در نرم جهانی جزء کشورهای اول دنیا هستیم. در کشورهای پیشرفته ۹۰ درصد بار و مسافر با راه آهن انجام می شود با کمال تاسف در ایران حجم بار و مسافر زیر ۱۰ درصد است در صورتی که ایمنی و هزینه کم ، از مشخصات بارز حمل و نقل ریلی است. در ایران از ۶۰۰ میلیون تن بار ۴۰ میلیون تن بار توسط ریل حمل می شود. سرعت متوسط واگن باری در ایران حدود ۵ کیلومتر است.
با توجه به مطالب فوق الذکر، گسترش راه آهن و افزایش سرعت قطارها در داخل و در خطوط ترانزیت باید از اولویت‌های اول دولت سیزدهم باشد. چه کسانی می توانند این تحول بزرگ را در راه آهن ایجاد کنند؟ با کمال تاسف فردی را به عنوان مدیر عامل راه آهن منصوب کردند که هیچگونه تجربه‌ای در راه و در راه آهن ندارند و یکی از مدیران شرکت‌های ریلی که ۱۵ درصد حمل و نقل ریلی کشور را انجام می‌دهند، می‌گوید بیش از سه ماه است که تقاضای وقت ملاقات با مدیر عامل راه آهن داشته‌ام هنوز وقتی را مشخص نکرده‌اند. ایشان به چه کاری مشغول است خدا می داند!
پیشنهادات
الف)آقای رئیسی و هئیت دولت ایشان باید تمام تلاش خود را مصروف نمایند که دولت در اقتصاد دست از تصدی گری بر دارد و امور را به مردم واگذار نمایند. ورود مردم در هر امری معجزه می کند. هم اکنون بخش مواد غذایی و مصالح ساختمانی دست مردم می‌باشد، عملکرد آن را ببینید.
ب)فضای کسب و کار باعث فرار سرمایه و نخبگان می‌باشد. دولت باید اصلاح ساختار بانک‌ها، گمرکات، مالیات، صدور مجوزها را در دستور کار خویش قرار دهد و بجد پیگیری اصلاح آنها شود.
ج)دولت با داشتن ۵ میلیون کارمند و ۶ میلیون کارکنان شرکت‌های دولتی بسیار فربه و پر هزینه شده است و قریب به ۹۰ درصد بودجه کشور صرف هزینه‌های جاری دولت می شود. با همه سختی‌ها دولت باید برنامه مشخصی برای چابک سازی خویش در پیش گیرد.
د)مقام معظم رهبری بحث جوانگرایی را مطرح کرده‌اند که یک مبحث کلیدی است. اما در کنار آن بحث عقلانیت، استفاده از مشاوران و کارشناسان را هم تاکید کردند. متاسفانه به بهانه جوانگرایی، رفیق سالاری جای شایسته سالاری را در برخی از موارد گرفته است که باعث اخلال در کارها و نارضایتی مردم شده است.
ریاست محترم جمهوری اجبار نمایند که وزرا و مسئولین عالی رتبه حتما از مشاورین و خبرگان امور در کارهای خویش استفاده نمایند. اگر در بین مسئولین کسانی هستند که قادر به انجام وظیفه به نحو مطلوب نیستند باید کنار بروند. برای اداره کردن سه دولت نیروی کاردان و دست پاک و توانمند در این کشور وجود دارد به شرطی که نقاب رفیق سالاری را رداریم و به جای آن دیدگاه شایسته‌سالاری را انتخاب کنیم.
نویسنده: علی یوسف‌پور - صاحب امتیاز
