در ادامه تعاملات میان سوریه و لبنان برای حل بحران بزرگی به نام ۵/۱ میلیون آواره سوری در لبنان،هیأت لبنانی به ریاست رمزی مشرفیه وزیر امور اجتماعی و گردشگری دولت مجری امور لبنان با «فیصل المقداد وزیر خارجه سوریه دیدار کرد.در این دیدار راهکارهای تقویت همکاری برای بازگشت همه آوارگان سوریه به وطن خود به صورت داوطلبانه و امن و نیز فراهم کردن شرایطی جهت تشویق این آوارگان به بازگشت بررسی شد.
نکته قابل توجه در باب آوارگان سوری در لبنان اقدامات صورت گرفته از سوی برخی جریانهای سیاسی درون لبنان همچون جریان ۱۴ مارس و متحدان منطقهای آنها همچون سعودی است که سعی دارند تا از بحران آوارگان به عنوان مولفهای برای فشار بر نظام سوریه بهره گیرند.
نکته قابل توجه آنکه آنچه بر وخاومت وضعیت آوارگان سوری افزوده است، شروط سازمان ملل است چنانکه مسولان لبنان مایلند هزاران پناهجوی سوری که از آنان تحت عنوان مهاجر نیز یاد میکنند و بیشتر در عرسال ساکن هستند، به کشورشان بازگردند، در مقابل پیام کمیساریای امور پناهندگان نیز روشن و با این عنوان است: پناهجویان در صورت بازگشت به سوریه کمک بینالمللی دریافت نخواهند کرد. نکتهای که در باب آوارگان سوری در لبنان مشاهده میشود، بهرهگیری سیاسی از این آوارگان برای اعمال فشار بر سوریه است بگونهای که ملاحظات سیاسی زمینه ساز لاینحل ماندن این بحران شده است.
این رویکرد بعضا با مشوقهای اقتصادی که از سوی مخالفان نظام سوریه صورت میگیرد، اجرا میشود چنانکه خانم بهاره مقیمی پور کارشناس اداره امور سوریه در وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این باره تاکید دارد:« آوارگان سوری در لبنان حدود ۲۰۰ دلار حقوق میگیرند. از نظر امکانات در لبنان اوضاع بهتری دارند و حتی انگلیسی ها امکان تحصیل را برایشان فراهم کردهاند تا بعدها به عنوان نیروی تحصیل کرده انگلیس از آنها استفاده کنند. هدف کشورهای دیگر از امکانات دادن به آوارگان سوری این است که بعدا به عنوان نیروهای اپوزیسیون در برابر بشار اسد باشند». نکته قابل توجه دیگر آن است که در اوائل بحران سوریه یعنی کشوری که ۷۰ درصد جمعیت آن سنی هستند این مساله مطرح میشد که وقتی یک میلیون نفر از آوارگان سوری به لبنان میرفتند که سنی هم بودند، توازن جمعیتی لبنان را بهم میریختند و برخی جریانهای لبنانی سعی میکردند به سنی ها تابعیت لبنانی بدهند و در همان زمان که جریان ۱۴ مارس به نخست وزیری سعد حریری حاکم بوده است، قانونی وضع شد که خیلی سریع وزارت کشور تابعیت می داد که بتواند قدرت را به نفع سنیها کند در مجموع میتوان گفت آنچه در روند سکونت و یا انتقال آوارگان سوری حاضر در لبنان صورت میگیرد آن است که آنانی که ۹ سال جنگ و بحران را به سوریه تحمیل کردهاند به دنبال بهره گیری از بحران آوارگان به عنوان ابزاری برای تحقق انچه در حوزه نظامی به دست نیاوردهاند میباشد که محور آن را نیز استمرار بحران امنیتی و جلوگیری از بازگشت آوارگان تشکیل می دهد که حملات اخیر آمریکا به ارتش سوریه در حمایت از داعش نمودی از این رفتار است.
نویسنده: سید مهدی لنکرانی