راه خروج صداوسیما از سراشیبی افول سریال‌سازی چیست؟
نگاهی به تولیدات داستانی صداوسیما در دهه ۹۰ نشان می‌دهد که اغلب این آثار صرفا از روی رفع تکلیف و تکمیل کنداکتور تلویزیون تولید شده‌اند و پیامدهای چنین رویکردی را این روزها در استقبال بیشتر مخاطبان نسبت به آثار شبکه نمایش خانگی شاهدیم. معاونت سیمای صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران به جهت نسبتی که با مردم و مخاطبان تلویزیون از راه تولیدات سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی برقرار می‌کند، مهم‌ترین و موثرترین معاونت‌های صداوسیما در مسیر تأمین و تولید مجموعه‌های تلویزیونی به شمار می‌رود. به نظر می‌رسد در حال حاضر هیچکدام از مخاطبان تلویزیون منکر افت چشمگیر تولیدات نمایشی تلویزیون در دهه اخیر نیست و مسئله افت کیفی فاحش و ملموس در حوزه تولید سریال‌های تلویزیونی در سال‌های گذشته، منتقدان تلویزیون و مخاطبان آن را در رسیدن به یک موضع واحد متحد کرده است؛ چرا هر چه به امروز نزدیک‌تر می‌شویم، آثار درخشان سال‌های دور صداوسیما در سریال‌سازی نایاب و نایاب‌تر می‌شود؟ اساسا چرا به جز مورد اندک، سریال جدی و مهمی که بتوان در زمره آثار قابل قبول سیما طی سالیان گذشته به آن اشاره داشت در ذهن مرور نمی‌شود؟
راه نجات تلویزیون از بن‌بست «کلیشه‌سازی» چیست؟ فارس در ادامه گزارش خود نوشته؛ نگاهی به تولیدات داستانی صداوسیما در دهه ۹۰ نشان می‌دهد که اغلب این آثار صرفا از روی رفع تکلیف و تکمیل کنداکتور تلویزیون تولید شده‌اند و پیامدهای چنین رویکردی را این روزها در استقبال بیشتر مخاطبان به آثار شبکه نمایش خانگی شاهدیم. فقدان چارچوب، قصه و فیلمنامه مناسب، خط داستانی و دیالوگ‌های کلیشه‌ای، پیش پاافتاده و دم‌دستی، بازی‌های مصنوعی و مشکلات فنی ساده مجموعه‌ای از عوامل آشکار است که این روزها در عمده سریال‌های تلویزیون می‌توان مشاهده کرد. در این سال‌ها حقیقت ماجرا بیرون از قلمرو تصور تصمیم‌سازان حوزه سریال تلویزیون رقم خورده است. جایی که مخاطب حاضر است به بهای پرداخت حق اشتراک در سامانه‌ها و بسترهای تولید و پخش محتوای بصری آنلاین، عطای تولیدات ضعیف تلویزیون را به لقای تولیدات متوسط رقبای تازه نفسش در بسترهای آنلاین ببخشد. همچنین افت کیفی تولیدات سریال‌های شبکه‌های سراسری صداوسیما نسبت به سال‌ها و دهه‌های قبل را می‌توان از عدم نظارت کیفی بر تولیدات و آثار تولید شده در گروه فیلم و سریال شبکه‌های مختلف تلویزیون دانست. از سویی دیگر یکی از راهکارهای مناسب برای جذب سلایق مختلف، توجه به ظرفیت‌هایی است که کمتر مورد توجه واقع شده است. همانطور که رئیس سازمان صداوسیما از ابتدای حضور از لزوم توجه به نگاه های نو و باز بودن درهای این سازمان گفته است، می‌توان از تزریق نگاه‌های نو و جدید در حوزه سریال‌سازی صداوسیما استقبال کرد. همچنین نحوه تعامل تلویزیون با سلبریتی‌ها و چهره‌های برخاسته از شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های مجازی و نوع همکاری و مدیریت آن‌ها، خود می‌تواند یکی از موضوعات پیش رو و از اولویت‌های مهم معاونت سیما در دوره جدید باشد. با این حال، در همین شرایطی که بسیاری از کارگردانان به دلایلی من‌جمله محدودیت‌های کمتر یا توان اعمال سلایق شخصی قید همکاری با صداوسیما را زده و تولیدات خود را در شبکه نمایش خانگی پیش می‌برند، صداوسیما چندین سریال «الف ویژه» جهت نمایش و پخش در آنتن در مراحل تولید دارد و می‌توان به برخی از این آثار به عنوان آثاری مهم در تاریخ تلویزیون توجه داشت.
«سلمان فارسی» و «حضرت موسی» ویژه‌های سیما فیلم در رابطه با سریال‌های در حال تولید سازمان صداوسیما، در حال حاضر می‌توان به مجموعه‌های تلویزیونی «حضرت موسی»، «سلمان فارسی»، «بی نشان»، «آزادی مشروط»، «طلاق»، «آتش سرد»، تازه وارد»، «برف بی صدا می‌بارد»، «ابر می‌بارد»، «جشن سربرون» و«مستوران» اشاره داشت. سریال حضرت موسی(ع) که به عنوان یکی از مهم‌ترین پروژه‌های تلویزیون به شمار می‌رود و سیما فیلم ساخت آن را بر عهده دارد، در ابتدای مسیر با فرج‌الله سلحشور به عنوان کارگردان آغاز شد و پس از درگذشت این کارگردان، جمال شورجه و ابراهیم حاتمی کیا به عنوان کارگردان و احمد میرعلایی به عنوان تهیه کننده مراحل تولید آن‌را پیش می برند. همچنین سریال تاریخی - مذهبی «سلمان فارسی» که ساخت آن از سال ۹۸ آغاز شده به کارگردانی داوود میرباقری، تهیه‌کنندگی حسین طاهری و نویسندگی امرالله احمدجو میرباقری، این روزها در حال تصویربرداری است و به گفته میرباقری مراحل ساخت آن ۵ سال به طول می‌انجامد. این مجموعه در ۵۰ قسمت ۵۵ دقیقه‌ای ساخته می‌شود. مجموعه «ابر می‌بارد» به کارگردانی و تهیه کنندگی محمدرضا معینی و نویسندگی مهدی بهپور هم با همکاری دانشگاه علوم پزشکی گیلان در سیمای مرکز گیلان در حال ساخت است، این سریال قرار است از شبکه‌های محلی و سراسری پخش شود. مجموعه تلویزیونی «طلاق» به تهیه کنندگی و کارگردانی ابوالقاسم طالبی هم که در مرکز سیما فیلم در حال تولید است و سریال «آتش سرد» به کارگردانی رضا ابوطالبی و تهیه‌کنندگی علی مهام به مراحل پایانی تصویربرداری رسیده‌اند. تصویربرداری سریال «بی نشان» به کارگردانی راما قویدل و نویسندگی مشترک آزیتا ایرایی و مهدی حمزه به پایان رسیده و برای پخش از شبکه سه سیما آماده شده است. «تازه وارد» به تهیه کنندگی محمدجواد موحد و کارگردانی رضا کشاورز، که محصول خانه تولیدات جوان صداوسیما است تولید و برای پخش از شبکه سه سیما آماده شده است. سریال ۱۰۰ قسمتی «برف بی صدا می‌بارد» محصول شبکه سه سیما به کارگردانی «پوریا آذربایجانی» و تهیه کنندگی «محمدرضا شفیعی» و نویسندگی زنده یاد «مسعود بهبهانی» در مراحل پایانی تصویربرداری است. تصویربرداری مجموعه تلویزیونی «مستوران» به کارگردانی مسعود آب پرور و تهیه‌کنندگی عطا پناهی به نیمه خود رسیده است، سازمان هنری رسانه‌ای اوج، این سریال ۲۶ قسمتی را می‌سازد. سریال «آزادی مشروط» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی مسعود ده‌نمکی نیز در مرکز سیمافیلم در حال ساخت است. همچنین مجموعه تلویزیونی «جشن سربرون» به کارگردانی مجتبی راعی و تهیه‌کنندگی حسن نجاریان نیز که با همکاری سیما فیلم ساخته می‌شود در مرحله تصویربرداری است.
