گروه سياسي –تصويب قطعنامه چهارم ضد ايراني از سوي شوراي امنيت چهره كشورهايي كه پيش از اين داعيه حمايت از فعاليت‌هاي صلح آميز هسته‌اي ايران را داشتند آشكار كرد.چهره دوگانه روسيه در همه مراحل از راي مثبت و منفي به تصويب تحريم‌ها، تا تلاش براي تعديل تحريم‌ها و حتي امتياز جويي سران روس در ارتباط بين دو كشور ايران و آمريكا پس از تصويب قطعنامه و همراهي روسيه با آمريكا نمايان شد.
روسيه كه به تصويب تحريم‌ها راي داد تا جمهوري اسلامي شفاف سازي را در پرونده هسته‌اي خود در پيش بگيرد اين موضوع را ناديده گرفت كه در تمام مراحل هسته‌اي ايران در نيروگاه بوشهر گوشه‌اي از ماجراي هسته‌اي ايران بوده است و حداقل كارشناسان هسته‌اي روسيه به خوبي به اين موضوع واقفند كه ايران به دنبال تسليحات هسته‌اي نيست.
در اين خصوص روسيه نه تنها در راه‌اندازي نيروگاه بوشهر و اجراي تعهد خود در قبال ايران كوتاهي كرده بلكه حتي در تحويل موشكهاي S300 كه براي تحويل آنها به ايران قرارداد داشته و حتي مبلغ مورد توافق در قرارداد هم تحويل گرفته، با كارشكني تاكنون اين سامانه‌هاي دفاعي را به ايران تحويل نداده است.
بر اين اساس موشک S300 موشک دفاعی است نه تهاجمی یعنی موشک مخصوص به حمله به هواپیماهای مهاجم است. در حقيقت با تعريف اين كاركرد براي موشكهاي S300 ایران با این موشکها نمی‌تواند به هيچ كشوري حمله کند؛ كارشكني سران روسيه در تحويل اين سامانه‌هاي دفاعي به ايران در حالي صورت مي‌گيرد كه روسیه پيش از اين هم موشک دفاعی موسوم به
تور ام یک (Tor M1) را به ایران داده بود که ُبرد آن خیلی کمتر از S300 است.
با اين وجود جريان تحويل موشكهاي S300 به ايران با فشارهاي آمريكا بر روسيه مبني بر عدم تحويل اين سامانه‌هاي دفاعي به ايران تاكنون با بهانه‌تراشي‌هاي مختلف روس‌ها مبني بر وجود مشكلات فني به تعويق افتاده است؛ به گفته مقامات روسيه نقایص فنی در بخش فرکانس‌های رادیویی پیدا شده که قابل رفع هستند؛ اين موضوعي است كه اكثر تحليل‌گران غربي بر آن تاكيد داشته‌اند كه فروش احتمالی سخت‌افزار دفاع هوایی روسی به جمهوری اسلامی عمیقا اسراییل و متحد نزدیکش ایالات متحده را عصبی خواهد کرد. بر اين اساس هر دو به روسیه فشار می‌آورند تا از چنین معامله‌ای صرف نظر کند چرا که این سامانه به ایران کمک خواهد کرد تا از تأسیسات هسته‌ای‌اش در مقابل حملات هوایی محتمل دفاع کند.
روسيه در حالي طي پنج سال گذشته مدعي وجود مشكلات فني در سيستم‌هاي S300 شده بود كه در روز 13 فروردین ماه سال جاری مسکو 15 سری از این سامانه را تحویل چین داد؛ در همان زمان كارشناسان بر اين نكته تاكيد كردند كه چطور ممكن است با وجود مشكل و نقص فني در موشكهاي S300 اين سامانه‌هاي دفاعي به چين كه پس از جمهوري اسلامي در اين رابطه با روسيه قرارداد بسته بود، تحويل شود؟ با اين وجود مقامات روسي براي اقناع جمهوري اسلامي بارديگر قول تحويل اين موشكها را در اسرع وقت به ايران دادند؛ كه اين تحويل موشكها تا زمان تصويب قطعنامه چهارم در حالت تعليق قرار داشته است.
اما اكنون و پس از تصويب قطعنامه چهارم عليه ايران روسيه وارد فاز جديدي از بهانه‌جويي‌ها شده است؛ روس‌ها كه تا پيش از موافقت در تصويب قطعنامه عليه ايران در بخش‌هاي مختلف خبري تاكيد بر تحويل اين سامانه‌هاي دفاعي به ايران داشتند؛ اكنون در پس قطعنامه خود را ملزم به همراهي با آمريكا و سران رژيم صهيونيستي و به عبارتي بندهاي مختلف قطعنامه مي‌دانند؛ هر چند در هيچ يك از بندهاي قطعنامه چهارم مانعي براي تحويل اين موشكها به ايران ديده وجود ندارد.
اين كارشكني جديد روس‌ها در حالي انجام مي‌شود كه پيش از اين در روزهاي پاياني سال گذشته معاون دبير شوراي امنيت روسيه در دیدار با نخست وزیر رژیم صهیونیستی، گفت كه روسیه هیچ دلیل برای توقف فروش سامانه ضد هوایی S300 به ایران نمی‌بیند.
«ولادیمیر نازاروف» معاون دبیر شورای امنیت روسیه در اين ديدار بر اين موضوع تاكيد كرده بود كه «قراردادی امضاشده برای تأمین موشک S300 وجود دارد که ما باید آن را محقق کنیم، اما تحویل‌ها هنوز شروع نشده است.» او در عين حال با تدافعی خواندن سامانه S300 گفت «این معامله در زمره هیچ یک از تحریم‌های بین‌المللی نیست، چرا که سخن بر سر تحویل تسلیحات منحصرا دفاعی است».
پس از تصويب قطعنامه هيلاري كلينتون وزير امور خارجه آمريكا طي يك نشست خبري از خودداري روسيه در تحويل موشكهاي S300 به ايران قدرداني كرد؛ اين قدرداني در شرايطي صورت گرفت كه ولاديمير پوتين نخست وزير روسيه خبر از تحويل اين موشكهاي دفاعي به ايران داده بود.علاوه بر نخست وزير روسيه در روزهاي پس از تصويب قطعنامه برخي ديگر از مقامات روسي اعلام كردند كه قطعنامه شامل سامانه‌هاي دفاعي S300 نمي‌شود و بر همين مبنا بر تحويل اين موشكها در اسرع وقت به ايران تاكيد كردند.
سرگئي لاوروف ـ وزير امور خارجه روسيه ـ نيز در همين رابطه گفت كه تحريم‌هاي اخير شوراي امنيت عليه ايران فروش موشک‌هاي پيشرفتهS300 را منع نمي‌کند.
لاوروف که در تاشکند ـ پايتخت ازبکستان ـ با خبرنگاران صحبت مي‌کرد گفت: اين موشک‌هاي ضدهوايي جنبه دفاعي دارد و در قطعنامه شوراي امنيت که تنها فروش سلاح‌هاي تهاجمي را به ايران ممنوع کرده، ذکر نشده است.
در همين حال، پي جي کراولي ـ سخنگوي وزارت امور خارجه آمريکا ـ اين موضع روسيه را تاييد کرد ولي يادآور شد که قطعنامه شوراي امنيت براي نخستين‌بار از دولت‌ها مي‌خواهد که در انتقال تسليحات و تجهيزات نظامي ديگر به ايران احتياط و خويشتنداري کنند.
همين موضوع باعث شد كه برخي ديگر از مقامات روسي اين موضوع را رد كرده و تاكيد كردند كه بر اساس قطعنامه چهارم روسيه نمي‌تواند اين موشكها را به ايران تحويل بدهد؛ الكساندر فومين معاون شرکت خدمات نظامی و فنی روسيه كه چندي پيش از تحويل اين نوع موشكها به ايران خبرداده بود پس از آن كه مقامات روسيه از تاخير در تحويل موشكهاي S300 به ايران "به دلايل فني" سخن گفتند در گفتگو با "نیکلای پوروسکوف" تحلیل‌گر نظامی روزنامه روسی "ورمیا نووستی" درباره همکاری‌های نظامی و از جمله قرارداد عرضه S300 به ایران توضيحاتي ارائه كرد:
به گزارش خبرگزاري روسيه وي درپاسخ به اين پرسش كه آيا زمانی که صحبت درباره عرضه S300 به ایران می‌شود، منظور از "به دلایل فنی" چیست؟ گفت: در حین تولید، به هنگام آماده سازی ممکن است نقایصی فنی آشکار شوند. در این مورد صحبت درباره فرکانس‌های رادیویی است. اکنون نقایص رفع می‌‌شوند.
فومين در مورد اينكه آيا پس از رفع نواقص، S300 به ایران عرضه خواهد شد؟ گفت: من تنها درباره عدم عرضه در حال حاضر و دلایل آن صحبت می‌کنم.
نيكلاي پوروسكوف از وي پرسيد: شما گفتید که تمایلی ندارید سیاست را وارد همکاری‌های فنی نظامی کنید. اما مگر همکاری فنی نظامی ابزاری سیاسی نیست؟
وي پاسخ داد: متاسفانه عملاً در همکاری فنی نظامی از همه ابزار برای رقابت استفاده می‌شود.
در همين زمان "آندره نسترنکو" سخنگوي وزارت خارجه روسيه با اشاره به قطعنامه 1929 شوراي امنيت سازمان ملل متحد تاکيد کرد كه اين قطعنامه سيستم دفاع موشکي را در بر نمي‌گيرد.
همچنين "ميخائيل ديمتريف"، رئيس سرويس همکاري نظامي- تکنولوژيک که کار نظارت بر قراردادهاي نظامي را برعهده دارد نيز گفت: چهارمين قطعنامه تحريمي شوراي امنيت شامل صدور سيستم‌هاي تدافعي مانند موشک‌هاي ضدهوايي S300 نمي‌شود و قرارداد فروش اين سيستم‌هاي دفاعي به ايران در مسير اجرا قرار دارد.
وي همچنين گفت: قطعنامه جديد، زمينه‌هاي همکاري در عرصه نظامي بين روسيه و ايران را محدود نکرده است.
با اين حال طي روزهاي گذشته پيش از اعلام رسمي مقامات روسي مبني بر عدم تحويل موشكهاي S300 به ايران دفتر رياست‌جمهوري فرانسه اعلام كرد كه ولاديمير پوتين به پاريس اعلام كرده است كه به دنبال تصويب تحريم‌هاي جديد سازمان ملل عليه تهران، مسكو تحويل موشكهاي S300 به ايران را متوقف خواهد كرد.
بر اين اساس دفتر نيكلا ساركوزي ـ رئيس‌جمهور فرانسه ـ به دنبال گفت‌وگوي وي در روز جمعه با ولاديمير پوتين ـ نخست‌وزير روسيه ـ اعلام كرد كه پوتين تاييد كرد كه روسيه از تحويل موشكهاي S300 به ايران خودداري خواهد كرد. پوتين در اين گفت‌وگو با اعلام اينكه كشورش سامانه‌هاي موشكي S300 را به ايران تحويل نمي‌دهد، يادآور شد كه روسيه قيمت گزافي بابت اين تصميم خواهد پرداخت.
پوتين تاكيد كرد كه روسيه بخاطر اين مسئله قيمت گزافي را مي‌پردازد، چرا كه به گفته نخست وزير روسيه، طرف ايراني بخاطر فسخ قرارداد جريمه تعيين خواهد كرد.
اين ادعاي پوتين در گفت‌وگوي وي با ساركوزي در حالي مطرح شد كه روسيه پيش از آن بر حق خود براي ارائه اين موشكها به ايران تاكيد كرده بود و گفته بود كه از آنجا كه قرارداد تحويل اين موشكها به تهران پيش از قطعنامه جديد ضدايراني امضا شده بود، مسكو حق دارد به وظيفه خود در قبال اين قرارداد عمل كند.
در تحليل اين موضوع ديپلمات‌هاي شوراي امنيت گفتند كه درخواست قطعنامه جديد عليه ايران در زمينه "هوشياري و محدوديت" كشورهاي عضو سازمان ملل در زمينه فروش سلاح به ايران به اين مفهوم است كه مسكو تشويق شده است موشكهاي S300 را به ايران تحويل ندهد.
موشک‌هاي S300 از مجموعه موشک‌هاي زمين به هوا و دوربرد روسيه است که نخستين بار در سال 1979 براي دفاع از شوروي سابق در برابر حملات هوايي دشمن ساخته شد. گونه‌هاي بعدي موشک‌هاي ضدهوايي S300 با هدف رهگيري موشک‌هاي بالستيک توليد شد. در زمان ساخت اين موشک هدف اصلي دفاع از مجتمع‌هاي صنعتي و ادارات حساس شوروي بود. موشک‌هاي S300 توانايي هدف قرار دادن موشک‌هاي بالستيک را دارند و يکي از پيشرفته‌ترين سيستم‌هاي موشکي ضدهوايي جهان که عملياتي شده‌اند، محسوب مي‌شوند. طي چند دهه گذشته گونه‌هاي بسيار متنوعي از اين موشک با سيستم‌هاي راداري پيشرفته‌تر، مقاومت بهتر در برابر تدابير دشمن، برد بيشتر و دقت بالاتر ساخته شده است.
