«حسین میرزامحمدی» از کارگردانان فیلم اولی این دوره از جشنواره فیلم فجر محسوب میشود که پیشتر او را با ساخت فیلم کوتاه «ماشروم» میشناسیم که از قضا در جشنوارههای داخلی و خارجی هم خوش درخشید. با این رزومه و پیشینه اکثر اهالی سینما و منتقدان منتظر تماشای اولین فیلم بلند میرزامحمدی بودند که در نهایت کامران حجازی به عنوان تهیه کننده «کت چرمی» را به جشنواره امسال آورد.
«کت چرمی» از تولیدات بنیاد سینمایی فارابی است و از آن دسته آثاری است که با نگاهی حمایتی نسبت به جوانان مستعد در حوزه فیلمسازی در آن سرمایه گذاری صورت گرفته است.
با توجه به استقبال بی نظیر مردم در اکران عمومیاین فیلم و رسیدن کت چرمیبه سانس فوق العاده انتظار میرفت که این فیلم در کاخ جشنواره و در مقابل دیدگان منتقدان و اهالی رسانه هم بتواند خوش بدرخشد ولی در نهایت شاید میتوان گفت که این فیلم آن طور که باید و شاید مورد قبول واقع نشد.
کت چرمیاز آثار پر بازیگر جشنواره ۱۴۰۱ محسوب میشود که در آن جواد عزتی، صابر ابر، گلاره عباسی، عباس جمشیدی فر، پانته آ پناهیها و مائده طهماسبی به ایفای نقش میپردازند. میتوان گفت که ترکیب این بازیگران و همچنین تهیه کنندگی حجازی و صد البته نام محمدحسین مهدویان به عنوان مشاور کارگردان نام فیلم مرد بازنده را در ذهن متبادر کند.
کامران حجازی که از مدیران تولید با سابقه سینما محسوب میشود پس از مرد بازنده که با کارگردانی محمدحسین مهدویان در جشنواره سال گذشته به اکران درآمد امسال با تعویض کارگردان و کار با حسین میرزامحمدی «کت چرمی» را به جشنواره ۱۴۰۱ آورد.
کت چرمیداستان زندگی کارمندی دولتی است که با انگیزههای شخصی و بنابر گذشته تاریک خود به دنبال پرونده ای اجتماعی است که در این مسیر با برخورد به موانعی سعی در عبور از آنها و رسیدن به سر منزل مقصود خود یعنی رو کردن دست رئیس مافیا را دارد.
میرزامحمدی با دست گذاشتن روی معضل اجتماعی اعتیاد و عواقب مصرف آن و به تصویر کشیدن کمپهای ترک اعتیاد و عاقبت زندگی فردی که با اعتیاد خانوادگی رشد و نمو میکند سعی دارد به این دغدغه اجتماعی از دیدگاه تازه ای بپردازد. سوژه ای تکراری که تنها در صورت بی نقص بودن فیلمنامه میتواند در سینمای ایران که بارها و بارها به این قضیه پرداخته است، عرض اندام بکند.
فیلمنامه و شخصیت پردازی در فیلم کت چرمیالکن است و در نطفه خفه میشود. یکی از مشکلات عدیده سینمای ایران در این دو دهه اخیر و در غیاب بزرگانی چون علی حاتمی، بهرام بیضایی، مشعود کیمایی و عباس کیارستمیضعف در کلیت فیلمنامه است. فیلمنامه در برخی سکانسها و دیالوگها به حدی ضعیف است که شخصیتِ پرداخته شده در متن فیلم گُم میشود و به رشد نمیرسد همین امر سبب میشود که فیلم در کلیت ماجرا دچار ابهام باشد. فیلمنامه کت چرمیو شخصیت عیسی فرهمند که جواد عزتی به ایفای آن میپردازد شباهت عجیبی به نقش عزتی در فیلم مرد بازنده دارد.
کاراکتر و شمایل جواد عزتی چه در مرد بازنده و چه در کت چرمیهیچ شباهتی به ناجی و حلال مشکل ندارد. کاراکترهایی که در زندگی شخصی خود دچار مشکلات فراوانی هستند ولی در موازات به دنبال خونخواهی و گرفتن حق دیگرانند. خلق چنین کاراکتری هیچگاه در سینمای ایران به باورپذیری مخاطب منجر نشده، در این مساله که عزتی بازیگر قهار و خوبی است شکی نیست ولی ظاهرا عزتی باید در اخذ نقشهای آینده وسواس بیشتری به خرج دهد به دلیل اینکه زنگ خطر تکرار کاراکتر برای او به صدا درآمده است.
یکی دیگر از ضعفها در خلق شخصیت و ایجاد کاراکتر در اولین ساخته میرزامحمدی شخصیت منفی یا بد فیلم است. «دکتر رفیعی» که شخصیت بد فیلم محسوب میشود تا آخر داستان از دید مخاطب منفی است و هیچ تصویری از این فرد در قاب دوربین نمایان نمیشود و تنها اسم آن در اغلب سکانسها به گوش میرسد شخصیتی که در حد یک سایه در ذهن مخاطب میماند و حتی مخاطب به طور کامل انگیزه دکتر رفیعی را از انجام تخلفهایش نمیفهمد. در صنعت فیلمسازی و اکثر بزرگان این صنعت همیشه سعی دارند که همه آن چیزی را که در قاب له نمایش درمیآید را در طول فیلم به کار بگیرند. اینکه شخصیتی در فیلم ایرانی و با این تم داستان از دید مخاطب غایب میماند زیاد معمول نیست و شاید میتوان گفت یکی از نواقص اساسی فیلمنامه محسوب میشود.
موضوعی که میتواند تا حد بسیار زیادی مورد بحث سینماگران و همچنین مخاطبان قرار بگیرد تم اصلی و پی رنگ فیلمنامه است. موضوع و سوژه اعتیاد و قتل به دلیل جلوگیری از تعرض موضوعی است که در برخی جوامع امروزی گربانگیر مردم است و فرهنگ سازی و اطلاع رسانی درباره آن و ساخت فیلمهای اینچنینی حول این موضوع میتواند به درک هرچه بیشتر و مواجه منطقی با آن کمک شایانی بکند.
کت چرمیبا ورود به این موضوع و پرهیز از سیاه نمایی تا حد زیادی برای مخاطب عام میتواند فرهنگ سازی کند و نسبت به موضوع اعتیاد و درگیری نوجوانان با این پدیده خانمان سوز هشدار جدی بدهد.
از هرچه بگذریم از بازی خوب «سارا حاتمی» نمیتوانیم بگذریم، سارا حاتمیکه با بازی در سریال زخم کاری ساخته محمدحسین مهدویان به شهرت رسیده بود اینبار و در اولیت تجربه سینمایی اش روبروی دوربین میرزامحمدی قرار گرفته بود و به خوبی توانسته بود بازی خوب اش در زخم کاری را اینجا به مراتب بهتر تکرار کند و یکی از نقشهای ماندگارش را بازی کند که مطمئنا در آینده میتواند بازی در این فیلم جزو روزمه موفق این بازیگر جوان باشد.
میرزا محمدی در بخش فنی به قول معروف از اینکارهها بهره گرفته است. آرمان فیاض مدیر فیلمبرداری این فیلم که سال گذشته موفق به کسب سیمرغ در این زمینه شد توانسه با قاب بندیهای مناسب و به دور از اضافه کاری تکنیک خود را بر فیلم میرزامحمدی دیکته کند یعنی اهالی سینما و کسانی که بار وی آشنایی دارند با دیدن چند دقیقه از ابتدای فیلم به راحتی میتوانند امضای آرمان فیاض را بر فیلم کت چرمیببینند. همچنین موسیقی متن فیلم که اثری از سخاوت دوست است به زیبایی در خدمت یک اثر درام اجتماعی قرار گرفته و با متن فیلم همراه است.
بازی صابر ابر، پانته آ پناهیها هم در این فیلم خوب بود ولی تکراری، میمیک صورت ابر و قیافه یخ و خشکش با بازی پانته آ پناهیها مادری که در فقر بچه را به دندان گرفته و در فضایی ملتهب زندگی کرده به تکرار افتاده بود و این بدین معنی نیست که بازی ضعیفی ارائه داده باشند.
کت چرمیبا کمیوقت و خلاقیت بیشتر میتوانست فیلمیمیخکوب کننده و جزو نامزدهای اصلی سیمرغ امسال باشد اما با این تفاسیر میتوان به آن یک لقب معمولی داد که بعید است در گذر زمان به ماندگاری برسد.
نویسنده: علی کلانتری
«کت چرمی» از تولیدات بنیاد سینمایی فارابی است و از آن دسته آثاری است که با نگاهی حمایتی نسبت به جوانان مستعد در حوزه فیلمسازی در آن سرمایه گذاری صورت گرفته است.
با توجه به استقبال بی نظیر مردم در اکران عمومیاین فیلم و رسیدن کت چرمیبه سانس فوق العاده انتظار میرفت که این فیلم در کاخ جشنواره و در مقابل دیدگان منتقدان و اهالی رسانه هم بتواند خوش بدرخشد ولی در نهایت شاید میتوان گفت که این فیلم آن طور که باید و شاید مورد قبول واقع نشد.
کت چرمیاز آثار پر بازیگر جشنواره ۱۴۰۱ محسوب میشود که در آن جواد عزتی، صابر ابر، گلاره عباسی، عباس جمشیدی فر، پانته آ پناهیها و مائده طهماسبی به ایفای نقش میپردازند. میتوان گفت که ترکیب این بازیگران و همچنین تهیه کنندگی حجازی و صد البته نام محمدحسین مهدویان به عنوان مشاور کارگردان نام فیلم مرد بازنده را در ذهن متبادر کند.
کامران حجازی که از مدیران تولید با سابقه سینما محسوب میشود پس از مرد بازنده که با کارگردانی محمدحسین مهدویان در جشنواره سال گذشته به اکران درآمد امسال با تعویض کارگردان و کار با حسین میرزامحمدی «کت چرمی» را به جشنواره ۱۴۰۱ آورد.
کت چرمیداستان زندگی کارمندی دولتی است که با انگیزههای شخصی و بنابر گذشته تاریک خود به دنبال پرونده ای اجتماعی است که در این مسیر با برخورد به موانعی سعی در عبور از آنها و رسیدن به سر منزل مقصود خود یعنی رو کردن دست رئیس مافیا را دارد.
میرزامحمدی با دست گذاشتن روی معضل اجتماعی اعتیاد و عواقب مصرف آن و به تصویر کشیدن کمپهای ترک اعتیاد و عاقبت زندگی فردی که با اعتیاد خانوادگی رشد و نمو میکند سعی دارد به این دغدغه اجتماعی از دیدگاه تازه ای بپردازد. سوژه ای تکراری که تنها در صورت بی نقص بودن فیلمنامه میتواند در سینمای ایران که بارها و بارها به این قضیه پرداخته است، عرض اندام بکند.
فیلمنامه و شخصیت پردازی در فیلم کت چرمیالکن است و در نطفه خفه میشود. یکی از مشکلات عدیده سینمای ایران در این دو دهه اخیر و در غیاب بزرگانی چون علی حاتمی، بهرام بیضایی، مشعود کیمایی و عباس کیارستمیضعف در کلیت فیلمنامه است. فیلمنامه در برخی سکانسها و دیالوگها به حدی ضعیف است که شخصیتِ پرداخته شده در متن فیلم گُم میشود و به رشد نمیرسد همین امر سبب میشود که فیلم در کلیت ماجرا دچار ابهام باشد. فیلمنامه کت چرمیو شخصیت عیسی فرهمند که جواد عزتی به ایفای آن میپردازد شباهت عجیبی به نقش عزتی در فیلم مرد بازنده دارد.
کاراکتر و شمایل جواد عزتی چه در مرد بازنده و چه در کت چرمیهیچ شباهتی به ناجی و حلال مشکل ندارد. کاراکترهایی که در زندگی شخصی خود دچار مشکلات فراوانی هستند ولی در موازات به دنبال خونخواهی و گرفتن حق دیگرانند. خلق چنین کاراکتری هیچگاه در سینمای ایران به باورپذیری مخاطب منجر نشده، در این مساله که عزتی بازیگر قهار و خوبی است شکی نیست ولی ظاهرا عزتی باید در اخذ نقشهای آینده وسواس بیشتری به خرج دهد به دلیل اینکه زنگ خطر تکرار کاراکتر برای او به صدا درآمده است.
یکی دیگر از ضعفها در خلق شخصیت و ایجاد کاراکتر در اولین ساخته میرزامحمدی شخصیت منفی یا بد فیلم است. «دکتر رفیعی» که شخصیت بد فیلم محسوب میشود تا آخر داستان از دید مخاطب منفی است و هیچ تصویری از این فرد در قاب دوربین نمایان نمیشود و تنها اسم آن در اغلب سکانسها به گوش میرسد شخصیتی که در حد یک سایه در ذهن مخاطب میماند و حتی مخاطب به طور کامل انگیزه دکتر رفیعی را از انجام تخلفهایش نمیفهمد. در صنعت فیلمسازی و اکثر بزرگان این صنعت همیشه سعی دارند که همه آن چیزی را که در قاب له نمایش درمیآید را در طول فیلم به کار بگیرند. اینکه شخصیتی در فیلم ایرانی و با این تم داستان از دید مخاطب غایب میماند زیاد معمول نیست و شاید میتوان گفت یکی از نواقص اساسی فیلمنامه محسوب میشود.
موضوعی که میتواند تا حد بسیار زیادی مورد بحث سینماگران و همچنین مخاطبان قرار بگیرد تم اصلی و پی رنگ فیلمنامه است. موضوع و سوژه اعتیاد و قتل به دلیل جلوگیری از تعرض موضوعی است که در برخی جوامع امروزی گربانگیر مردم است و فرهنگ سازی و اطلاع رسانی درباره آن و ساخت فیلمهای اینچنینی حول این موضوع میتواند به درک هرچه بیشتر و مواجه منطقی با آن کمک شایانی بکند.
کت چرمیبا ورود به این موضوع و پرهیز از سیاه نمایی تا حد زیادی برای مخاطب عام میتواند فرهنگ سازی کند و نسبت به موضوع اعتیاد و درگیری نوجوانان با این پدیده خانمان سوز هشدار جدی بدهد.
از هرچه بگذریم از بازی خوب «سارا حاتمی» نمیتوانیم بگذریم، سارا حاتمیکه با بازی در سریال زخم کاری ساخته محمدحسین مهدویان به شهرت رسیده بود اینبار و در اولیت تجربه سینمایی اش روبروی دوربین میرزامحمدی قرار گرفته بود و به خوبی توانسته بود بازی خوب اش در زخم کاری را اینجا به مراتب بهتر تکرار کند و یکی از نقشهای ماندگارش را بازی کند که مطمئنا در آینده میتواند بازی در این فیلم جزو روزمه موفق این بازیگر جوان باشد.
میرزا محمدی در بخش فنی به قول معروف از اینکارهها بهره گرفته است. آرمان فیاض مدیر فیلمبرداری این فیلم که سال گذشته موفق به کسب سیمرغ در این زمینه شد توانسه با قاب بندیهای مناسب و به دور از اضافه کاری تکنیک خود را بر فیلم میرزامحمدی دیکته کند یعنی اهالی سینما و کسانی که بار وی آشنایی دارند با دیدن چند دقیقه از ابتدای فیلم به راحتی میتوانند امضای آرمان فیاض را بر فیلم کت چرمیببینند. همچنین موسیقی متن فیلم که اثری از سخاوت دوست است به زیبایی در خدمت یک اثر درام اجتماعی قرار گرفته و با متن فیلم همراه است.
بازی صابر ابر، پانته آ پناهیها هم در این فیلم خوب بود ولی تکراری، میمیک صورت ابر و قیافه یخ و خشکش با بازی پانته آ پناهیها مادری که در فقر بچه را به دندان گرفته و در فضایی ملتهب زندگی کرده به تکرار افتاده بود و این بدین معنی نیست که بازی ضعیفی ارائه داده باشند.
کت چرمیبا کمیوقت و خلاقیت بیشتر میتوانست فیلمیمیخکوب کننده و جزو نامزدهای اصلی سیمرغ امسال باشد اما با این تفاسیر میتوان به آن یک لقب معمولی داد که بعید است در گذر زمان به ماندگاری برسد.
نویسنده: علی کلانتری