بایدن رئیس جمهور آمریکا در سفری پنج روزه راهی شرق آسیا شده است. وی که در هنگام ورود به کره جنوبی با تظاهرات ضد آمریکایی مواجه شد در ادامه راه در نخستین سفرش به ژاپن از زمان ورود به کاخ سفید قرار است در اجلاس "چهار جانبه" با حضور مقام‌های کشورهای استرالیا، ژاپن و هند حضور یابد. این اجلاس در حالی برگزار می‌شود که نگاهی به سیاست‌های آمریکا در شرق اسیا و عرصه جهانی بیانگر مولفه‌ها و اهدافی خاص می‌باشد. آمریکایی‌ها دو هدف اصلی را برای خود تعریف کرده‌اند که شامل مقابله با چین به عنوان تهدید بزرگ اقتصادی و مقابله با روسیه به عنوان تهدیدی نظامی و سیاسی است. بر این اساس آمریکایی‌ها به دنبال ائتلاف سازی‌هایی هستند که در نهایت هر دو هدف را پوشش دهد. کشورهایی مانند ژاپن، استرالیا و هند به دلیل موقعیت جغرافیایی خاصی که دارند توان بازیگری در این معادله را دارند لذا از اولویت‌های اصلی سیاسی، اقتصادی و امنیتی آمریکا را توسعه روابط با این کشورها تشکیل می‌دهد. نمود عینی این رفتار اقدام سال گذشته آمریکا و انگلیس است که با برهم زدن توافقنامه استرالیا و فرانسه برای ساخت زیر دریایی از طرح مسلح کردن استرالیا به زیر دریایی هسته‌ای خبر دادند. در همین حال گزاش‌ها از افزایش بودجه نظامی ژاپن و توسعه طلبی‌های هسته‌ای و نظامی هند حکایت دارد. با توجه به این مولفه‌ها و با عنایت به اینکه آمریکا همچنان مقابله با چین را هدف‌گذاری اصلی خود می‌داند و جنگ اوکراین نیز مولفه‌ای برای اقدام علیه روسیه است، بایدن در نشست چهارجانبه تلاش خواهد داشت تا کشورهای مذکور را به نقش آفرینی در این بازی هدایت نماید. بر این اساس می‌توان گفت که این نشست هر چند که در ظاهر با ادعای رویکرد اقتصادی و سیاسی برگزار می‌شود اما در عمل ماهیتی نظامی و امنیتی دارد که صدور بیانیه‌ای واحد مبنی بر مقابله با چین و روسیه از اهداف اصلی آن را تشکیل می‌دهد. در این میان کشورهایی همچون استرالیا که وابستگی شدیدی به آمریکا و انگلیس دارند نقشی افرینی بیشتری در این بازی ایفا می‌کند در حالی که ژاپن نیز نگاه توسعه طلبانه نظامی به سفر بایدن دارد و افزایش بودجه نظامی از مطالبات توکیو است. هندی‌ها نیز در کنار مباحثی همچون بازیگری فعال‌تر در معادلات جهانی همراهی آمریکا در تقویت قدرت منطقه ای اش در برابر پاکستان و چین را طلب می‌کند بویژه اینکه خروج نابهنگام آمریکایی‌ها از افغانستان خسارت‌های بسیاری به دهلی نو وارد ساخته است.
نویسنده: علی تتماج
نویسنده: علی تتماج
