نماز عید سعید فطر حال و هوای دیگری دارد به خصوص زمانی که «آقا» آن را اقامه میکنند صفای بیشتری پیدا میکند، اما در این میان برخی اتفاقات و رفتارها میافتد که بخشی از آن خوشایند است، بخشی دیگر ناخوشایند.
مصلای تهران میزبان جمعیت زیادی از مردم تهران بود جمعیتی که پس از پایان ماه مبارک رمضان برای تکمیل موهبت این ماه شریف، نماز عید را پشت سر رهبری اقامه کردند.
پیاده مسیر خانه تا مصلا را طی کردم و در میان راه مردمانی را دیدم که فوج فوج همچون سالهای گذشته خود را به مصلای تهران میرساندند تا نماز عید را برپا کنند. در این راه شاهد اتفاقی بودم که از منظر حقیر خوشایند نبود، البته برخی اتفاقات هم در جریان برگزاری نماز واقع شد که نمیتواند از شیرینی آن حال و هوای معنوی و معرفتی بکاهد. اما تذکری است به خود و دیگران تا شاید مسبب اصلاح شود. مادر و دختری برای رفتن به مصلا و در نزدیکی مکان مصلا به سوی درب ورودی بانوان حرکت میکردند که یکی از دستاندرکاران برگزاری که در حال پخش تراکتهای دعای قنوت نماز بود، ناگهان با صدای بلند به آن دو گفت؛ «این چه وضعیه خواهر من! چرا با این سرو شکل به نماز آمدهاید؟!»
شاید حق داشت، شاید هم نه! آن دو جلوی من راه میرفتند و کسی هم به آنها توجهی نمیکرد، همه در حال و هوای خود بودیم تا اینکه صدای بلند آن مردم توجه را جلب کرد، از کنارش گذشتم و با خود گفتم، آن دو و یا دهها نفر دیگر که شاید تنها از دید آن فرد لباس نامناسب داشتند راهی مصلا شده و شوق نماز عید فطر پشت سر رهبری آنها را به سوی نماز کشانده بود و قطعاً هنگام ورود به مصلا چادر خود را بر سر میکردند، با خود میاندیشیدم که ایکاش اینگونه درباره آدمها قضاوت نکنیم و تصمیم نگیریم که همین رفتارهای سلیقهای است که شاید چنین افرادی که دل روشنی دارند و به اشتیاق عید و رهبر خود برای نماز آمدهاند، از دست بدهیم که زیانی است بزرگ.
به یاد آن سخن رهبر معظم انقلاب افتادم که ایشان در سفر به استان خراسان شمالی و در سال ۹۱ در جمع مردم فرمودند؛ «بعضی از همینهایی که در استقبال امروز بودند و شما هم جناب آقای مهماننواز (استاندار)، هم بقیه آقایان، الان در این تریبون از آنها تعریف کردید، خانمهایی بودند که در عرف معمولی به آنها میگویند، خانم بدحجاب، اشک هم از چشمش دارد میریزد. حالا چه کار کنیم؟ ردش کنیم؟ مصلحت است؟ حق است؟ نه، دل، متعلق به این جبهه است. جان دلباخته به این اهداف و آرمانهاست. او یک نقصی دارد. مگر من نقص ندارم؟ نقص او ظاهر است، نقصهای این حقیر باطن است، نمیبینند. - گفتا شیخا هر آنچه گویی هستم/ آیا تو چنان که مینمایی هستی؟ - ما هم یک نقص داریم او هم یک نقص دارد. با این نگاه و با این روحیه برخورد کنید. البته انسان نهی از منکر هم میکند. نهی از منکر با زبان خوش، نه با ایجاد نفرت.»
و اما اتفاق خوبی که در نماز عید فطر افتاد که البته بیشتر اتفاقات نماز عید خوشایند و مسرورکننده بود، حضور مردم تهران با وجود همه کمبودها و ناملایماتی است که به خاطر ضعف برخی مسئولین دیده میشود و نکته مهم آن اینجاست که شعر انتقادی یکی از مداحان که آن را از تریبون نماز عید فطر همچون سال گذشته خواند، با استقبال اکثریت نمازگزاران همراه بود.
شعر انتقادی او به مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مرتبط بود و تاکنون اکثر مردم نیز آن را از رسانهها شنیده و خواندهاند. اشراف شعر بیشتر بر روی پایبندی مردم به انقلاب و آرمانهای آن بود که حقیقی است و آن سوی دیگر شعر انتقاد از کارکرد در ناکارآمدی برخی مسئولین بود که واقعیت دارد.
هر بار که بیتی از اشعار به انتقاد از ضعف مسئولین یا توصیهای به آنها میرسید، مردم تکبیر میگفتند و دست میزدند و آن را تایید میکردند. و ایکاش مسئولینی که در صف اول نماز جا داشتند نیز جزو تکبیرگویان میبودند و برای آن شعرهایی که انتقاد از صف اولیها بود دست میزدند و آنها را تأیید میکردند. اما تصاویر پخش شده از چهره مسئولین، برخی از آنها را ناخرسند از اشعار نشان داد. محتوای اشعار و ادبیات آن نسبت به نماز عید فطر سال گذشته، ظریفتر و هوشمندانهتر سروده شده بود و از واژههای گزنده خبری نبود. همه مسئولین را در بر میگرفت و تفاوتی هم میان آنها نگذاشته بود. در واقع صدای مردم بود که در قالب این اشعار از تریبون نماز عید فطر امسال از بلندگوهای مصلا به گوش رسید و مردم حاضر نیز از آن استقبال کردند و حتی آنهایی که به نماز نیامده بودند شعر خوانده شده را زبان حال خود پنداشتند.
چراکه حرف حق است که از دل برآید بر دل نشیند. اما آیا تنها، خواندن اینگونه اشعار انتقادی و یا سخنرانیهایی که نقد عملکرد برخی از مسئولین در هر قوهای است، کافی است؟ قطعاً گوش شنوا میخواهد و سپس رفتاری مناسب آن نقدی که با استقبال مردم روبرو شده است. مسئولین عزیز و آنهایی که در مراسم نماز عید فطر در مصلا صف اول بودند، هم شعر را شنیدند و هم تکبیر و دست زدنهای مردم نمازگزار را، به همین خاطر نباید فراموش کنند که در نماز عید فطر سال ۱۳۹۷ چه گذشت.
نویسنده: محمد صفری