شاید بتوان گفت مجلس نباید از وزیر خارجه به خاطر توافق هستهای سوال کند چراکه آن را خود تصویب کرده است و این اجازه را به دولت داده تا اجرا کند. برجام همچنان موضوع اصلی کشور است، در حالی که پایان آن با خروج آمریکا از توافق هستهای آغاز شد و از همان زمان باید تمرکز همه دستگاهها و سازمانهای کشور بر روی مسائل مهمتری معطوف میشد.
برجام به گونهای تنظیم شده که نمیتوان از مقوله آن گذشت، چراکه به منافع ملی کشور ارتباط پیدا کرده است، حتی با خروج آمریکا از برجام و بدعهدی اروپا نسبت به آن هم نمیتوان تصمیم قاطعی درباره آن گرفت، برای همین است که آقای ظریف وزیر خارجه محترم جمهوری اسلامی ایران میگوید؛ «تصمیم خروج از برجام با من نیست با کشور است.»
اما آن زمان که منتقدین و مخالفین توافق هستهای با دلایل و منطق قوی پیشبینی میکردند که چه سرنوشتی در انتظار آینده توافقی است که دولت و وزارت خارجه اصرار بر آن داشتند، با بیتوجهی و حتی با عبارات و تعابیری همچون بیسواد روبهرو میشدند، میتوان فراموش کرد؟
اکنون که سرانجام برجام، به اینجا رسیده است که همگان میبینند، چرا آنهایی که اصرار بر دستیابی به توافق هستهای داشتند و هنوز هم دارند، یک پاسخ منطقی و قوی در باره وضعیتی که پیش آمده به افکار عمومی نمیدهند؟
آقای ظریف بارها به مجلس رفت تا آنها را قانع کند که تصویب توافق هستهای به نفع جمهوری اسلامی ایران است، همه سخنان او در دفاع از برجام در بایگانی رسانهها موجود است و نمیتوان آن دفاع قاطع را انکار کرد. بارها در صداوسیما حاضر شد و درباره دستاوردهای برجام سخن گفت، اینکه برجام امضا شد و به اجرا گذاشته شد، نتیجه تلاشهای دولت محترم و تیم مذاکرهکننده هستهای است، این دستاورد از سوی موافقان برجام آفتاب تابان و افتخاری بزرگ لقب گرفت.
هدف برجام از همان زمان که مذاکرات هستهای آغاز شد، اقتصادی و لغو تحریمهای اقتصادی بود ولاغیر. اگر جز این بود، آقای ظریف وزیر خارجه محترم بگوید که چنین نبود، اما آیا میتوان وعدههای اقتصادی بزرگی که دولت محترم به خاطر دست یافتن به برجام میداد، فراموش کرد؟!
وزیر خارجه محترم کشور در سخنان روز گذشته خود در مجلس شورای اسلامی پاسخ خود را داده است، آنجا که میگوید؛ «چرا بدعهدی دولت جنایتکار آمریکا را به اسم جمهوری اسلامی تمام میکنید؟ ما تعهد کافی گرفتیم و گزارش آن را ارائه کردیم، اما آمریکا از تعهد خارج شد. دولتی که به اصول مسلم بین الملل احترام نمیگذارد، از این دولت چه توقعی دارید؟»
سوال این است که چرا با دولتی که به اصول مسلم بین الملل احترام نمیگذارد، مذاکره شد و چرا با همین دولت توافقنامه امضا کردید؟ غیر قابل اعتماد بودن آمریکا بارها از سوی منتقدین و مخالفین مذاکره و توافق هستهای که دلواپس نامیده شدند، گفته شد، اما توجهی به آنها نشد.
آیا رهبر معظم انقلاب بارها و بارها بر غیر قابل اعتماد بودن آمریکا تذکر و هشدار ندادند؟ آیا ایشان نفرمودند که «توافق نکردن بهتر از توافق بد است»، آیا دولت محترم و شخص وزیر خارجه همچنان اعتقاد دارند که توافق هستهای توافقی خوب است که منافع ایران را تأمین کرده است؟
مساله اصلی همین جاست که با رژیمی مذاکره کردید و به توافق رسیدید که هیچ اعتمادی به او وجود نداشت، از چنین دولتی هیچ توقعی نیست، اما شما که اصرار به مذاکره با آمریکا و توافق با آن داشتید، توقع پایبندی به توافق از سوی آمریکا نداشتید؟ آیا شما صراحتاً نگفتید که آمریکا قطعاً نمیتواند از برجام خارج شود؟
چرا اهداف مذاکره و توافق هستهای را پس از آن که هم آمریکا از برجام خارج شد و هم اروپا با وقت کشی به تعهدات خود پایبند نبود، از اقتصادی به امنیتی منحرف کردید؟
برجام قرار بود تحریمهای اقتصادی را لغو کند و با این اتفاق مشکلات اقتصادی حل شود، این وعدهای بود که دولت و اعضای تیم هستهای به مردم داده بودند. اکنون نیز از سوی جناح حامی دولت با فرافکنی گفته میشود که مخالفت و مقابله با برجام در داخل ایران باعث ناکامی و بیاثر شدن دستاوردهای برجام شده است! آیا چنین ادعایی منصفانه است در حالی که جمهوری اسلامی ایران همچنان پایبند به تعهدات برجامی خود است؟
تعهد کافی از آمریکا نگرفتید، بلکه ایران تعهدات کافی به طرف مقابل داد تا همچنان یکطرفه به اجرای برجام پایبند باشد و طرف مقابل که هیچیک از تعهدات خود را اجرا نکرده، اقدام به اعمال تحریمهای اقتصادی بیشتری کند و نمیدانیم چرا نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی سوالاتی را درباره توافق هستهای مطرح کردهاند که دست آخر از پاسخهای وزیر محترم امور خارجه قانع شوند؟!
اجرای شروط ۹گانه رهبر معظم انقلاب در برجام سوالی بود که از سوی نمایندگان از وزیر خارجه پرسیده شد، در حالی که علیاکبر ولایتی یکی از اعضای هیات نظارت بر برجام گفته بود، برخی شروط ۹گانه رهبر معظم انقلاب در اجرای برجام عملی نشد.
آیا واقعاً برجام از نظر منافع ملی، با در نظر گرفتن بهترین شرایط انجام شده است؟ تاریخ درباره آن قضاوت خواهد کرد.
نویسنده: محمد صفری