امروز در تقویم تاریخ روز حقوق بشر اسلامی نام نهاده شده است. روزی که کشورهای اسلامی با توجه به قوانین اسلامی و الهی حقوق بشر اسلامی را در مقابل اعلامیه سکولار حقوق بشر موجود، قرار دادند اما متاسفانه از آن سال یعنی از حدود بیست و شش سال پیش تاکنون حقوق بشر اسلام نتوانسته آنطور که باید به جهانیان معرفی شده و جایگاه واقعی خود را در جامعه بینالمللی پیدا کند. بر همین اساس با حسین شیخالاسلام مشاور وزیر امور خارجه همکلام شدیم تا درباره این واقعه بیشتر دانسته و در عین حال دلیل عدم موفقیت این ماجرا را بدانیم.
خیلی سریع بعد از انقلاب اسلامی در جهت توسعه تفکر اسلامی به سمت حقوق بشر اسلامی رفتیم درباره آن اتفاق توضیح میدهید؟
دو سال بعد از انقلاب اسلامی ایران بود که نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل اعلام کرد با اعلامیه حقوق بشر موافق نیستیم چراکه این اعلامیه ماهیت سکولار و ضد دینی دارد از همان سال تلاشهایی برای تهیه متن حقوق بشر اسلامی صورت گرفت و در نهایت این متن تهیه شد. در ادامه این روند در سال ۱۹۹۰ در کنفرانس کشورهای اسلامی که به میزبانی قاهره برگزار میشد متن حقوق بشر اسلامی تهیه شده به تصویب رسید.
تفاوت این متن با اعلامیه جهانی حقوق بشر در چه چیزی بود و آیا به هدف نهایی رسید؟
ببینید همانطور که عنوان شد این متن بر پایه و اساس دینی و الهی نوشته شد چیزی که اعلامیه بشر کنونی عاری از آن است و گفتم که نماینده ما آن را سکولار و ضد دین میدانست. بر همین اساس و بر پایه ماهیت دینی حقوق بشر اسلامی تدوین شد، حقوق بشر اسلامی شامل ۲۵ ماده است که البته برخی از موارد آن در قانون اساسی کشور ما نیز وجود دارد. این نوشته به شدت قوی و سازنده و مدبرانه تدوین شده و همانطور که عنوان شد براساس دین و حدود تعیین شده خداوند است.
با همه این ویژگیها اما نتوانست جایگاه خودش را در جامعه جهانی پیدا کند؟
ما این سیاست را داشتیم که اعلامیه را خیلی خوب جمع کرده و البته به تصویب کشورهای اسلامی برسانیم این کار هم کار کم ارزشی نبود و قطعا متن تهیه شده خیلی بهتر از اعلامیه حقوق بشر است اما اشکال توسعه نیافتن این متن همان اشکالی است که در کل جهان وجود دارد. امضاکنندگان تعهدات خود را در قبال متنی که امضا کرده اند انجام نمیدهند.
بیشتر توضیح میدهید که چرا این قوانین حقوق بشر اسلامی، نتوانست موفق باشد؟
حقوق بشر اسلامی همان اشکالی را داراست که اعلامیه حقوق بشر دارد، یعنی امضاکنندگان به ان متعهد نیستند. عدهای همینطور چیزی را امضا میکنند اعلامیه حقوق بشر هم در جهان اجرا نمیشود و تنها ابزاری است برای استفاده از این واژه در قبال برخی کشورهایی که حرف گوش نمیدهند.
اما کشورهای اسلامی حتی برای استفاده ابزاری از این اعلامیه هم اقدامی نکردند؟
بله درست است، اغلب کشورهای اسلامی یه عده دیکتاتور هستند البته مانند همتاهای غربی (که به ظاهر اینطور به نظر نمیرسند) و اعتقادی به ملت نداشته، مستبد ودیکتاتور هستند، این کشورها به صورت و شاهنشاهی اداره میشوند و ازطرفی برخی دیگر از این کشورها هم که دارای روسای بیبنیه و بیعرضه مزدور هستند طبیعی است که نتوانند قوانین حقوق بشر اسلامی را اجرا کنند. چراکه به آن معتقد نیستند مانند همان غربیهایی که به اعلامیه حقوق بشر اعتقادی ندارند.
ما در تدوین حقوق بشر اسلامی و البته رد اعلامیه حقوق بشر غربی که سکولار است نقش بسزایی داشتیم اما چرا در توسعه نتوانستیم موفق باشیم؟
فقط میتوانیم این را بگویم که برای توسعه این بخش توسط جمهوری اسلامی ایران، ماحتما باید در اجرای این حقوق بشر اسلامی به طرق مختلف در دیپلماسی عمومی خوب باشیم تا کشورها مجبور بشوند از این رویه الگوبرداری کنند. دیپلماسی عمومی شامل تبادلات و البته تبلیغات بینالمللی هم میشود که تاکنون به هر دلیل نتوانستهایم در این زمینه آنطور که باید خوب کار کنیم.