اتحاد ناتو با شکوه همآوایی سازهای بادی و پرواز جنگندهها در ارتفاع پایین، نشست دو روزه خود را دیروز، آغاز کرد در حالی که از لحاظ نظامی قدرتمندتر از هر زمان دیگری پس از دوران جنگ سرد به نظر میرسد اما انسجام درونی و مشروعیت بیرونی آن کاهش بسیار یافته است.
ناتو همواره تلاش داشته تا خود را بازوی نظامی جهان معرفی نماید و تا حدودی نیز در این زمینه موفق بوده است حال آنکه روند تحولات از اختلافات درونی گسترده میان اعضا بویژه از زمان روی کار آمدن ترامپ حکایت دارد.
با اینکه اتحاد ناتو به دلیل برگزاری نخستین نشست دوسالانهاش در مقر میلیارد دلاری جدید بروکسل باید احساس پیروزمندانه بیشتری داشته باشد، بسیاری از رهبران حاضر در این نشست به دلیلی رویارویی با دونالد ترامپ، رهبر فعلی این پیمان، ظاهرا مضطرب و نگران هستند؛ رهبری که اظهارات سختگیرانهای را درخصوص هزینههای دفاعی با خود به این نشست خواهد آورد. این نشست بیش از ۴۰ تن از رهبران دولتها از ۲۹ کشور عضو و شرکای غیرعضو این پیمان را از فنلاند گرفته تا افغانستان گرد هم جمع کرده تا بر تواناییهای ناتو تاکید کنند.
همچنین ناتو با دعوت از مقدونیه برای آغاز مذاکرات پیوستن به این پیمان و مقابله با هشدارهای روسیه علیه گسترش آن در منطقه بالکان، قرار است بار دیگر حوزه خود را گسترش دهد. صحبتهای ترامپ درباره عدم پرداخت سهم نظامی خود در ازای چتر حمایتی آمریکا، موجب شده که بسیاری از رهبران شرکتکننده در این نشست احساس نارضایتی داشته باشند.
ناتو در سال ۲۰۱۴ با افزایش بودجه نظامی هر کشور تا ۲ درصد تولید ناخالص داخلی تا سال ۲۰۲۴ موافقت کرد و اکنون بودجه کل اروپا و کانادا از سال ۲۰۱۵ حدود ۹۰ میلیارد دلار افزایش یافته است.
رئیسجمهور آمریکا در صبحانه کاری با دبیرکل ناتو، ضمن انتقاد از برخی کشورهای عضو این سازمان به دلیل بیتوجهی به پرداخت هزینههای ناتو، آلمان را «اسیر روسیه». خواند. در حالی که دبیر کل ناتو در واکنش به گزارشهای منتشر شده در رسانهها مبنی بر اختلاف میان آمریکا و اعضای ناتو تلاش داشت مدام از اتحاد طرفین صحبت کند، ترامپ با طرح انتقادات تند از این ائتلاف، آن هم در برابر دوربینها، استولتنبرگ را بهتزده کرد.
رئیسجمهور آمریکا بلافاصله بعد از این سخنان گفت: «باید بگویم که این واقعا ناراحت کننده است که آلمان توافق بزرگ گازی و نفتی با روسیه میبندد؛ همان روسیهای که شما (ناتو) قرار است در برابر آن دفاع کنید و آلمان میلیاردها میلیارد دلار به روسیه میپردازد. ما در حال حفاظت از آلمان، فرانسه و همه این کشورها هستیم و تعداد زیادی از این کشور توافق انتقال خطوط انرژی میبندند و در آن میلیاردها دلار به روسیه میپردازند.»
دبیرکل ناتو پس از این اظهارات ترامپ گفت که «نقطه قوت متحدان ناتو در این است که به رغم اختلاف نظرها درباره برخی موضوعات از قبیل گاز و نفت، ما همیشه قادر بودهایم که حول ارزشهای کلیدی و ریشهای ناتو متحد و یکپارچه شده و از همدیگر دفاع کنیم چرا که ما متوجه هستیم که ما دسته جمعی قویتر از این هستیم که در خانه تنها باشیم».
خبر دیگر آنکه «دونالد ترامپ» پس از گذشت یک سال از استراتژی جدید این کشور در مورد افغانستان اعلام کرد که استراتژی جنگ در افغانستان، مایوس کننده است و باید بازنگری شود. دولت انگلیس بنا به درخواست مقامات واشنگتن درنظر دارد شمار نیروهای نظامی خود در داخل افغانستان را به دوبرابر افزایش دهد. از سوی دیگر اشتاین مایر، رئیسجمهوری آلمان در گفتگویی پیش از نشست ناتو تاکید کرد که اروپا در حال حاضر بیش از هر چیز نیاز به مسئولیت پذیری دارد. نتایج یک نظرسنجی از میان شهروندان آلمانی نشان داد که آنها با افزایش ۲ درصدی بودجه نظامی ناتو از سوی دولت این کشور مخالف هستند. نخستوزیر کانادا نیز یک روز پیش از نشست ناتو در بروکسل اعلام کرد: ناتو باید پاسخ شفاف و محکمی به روسیه بدهد.