وزیر مستعفی راه و شهرسازی در حالی از ساختمان دادمان خداحافظی کرد که عملکرد اسفباری در حوزه مسکن و حملونقل از خود به جای گذاشت. وی همچنین عامل اصلی اعتراضات ماههای اخیر کامیونداران به دلیل بی توجهی به خواسته آنها بوده است.
عباس آخوندی طی ۵ سال و چند ماه حضورش در ساختمان دادمان، بیش از آن که یک وزیر اقتصادی باشد و راهحلهایی برای حل مشکلات و معضلات حوزه حملونقل مسکن را ارائه و پیادهسازی کند، یک وزیر سیاسی بود. وزیر سابقی که هر از چندگاهی با اظهارنظرهای بیربط جنجال آفرید. جدیدترین نمونه این سخنان، موضعگیریهای دکتر انگلیس رفته در رابطه با اف.تی.تی.اف بود؛ وی در یک سلسه یادداشت انتقادات و هجمههایی را به شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلت نظام و... وارد کرد.
در دوره اول حضور آخوندی در طبقه ۱۵ ساختمان دادمان یعنی از سال ۹۲ تا ۹۶، بر خلاف رزومه وزیر اسبق مسکن و شهرسازی در دولت سازندگی، مسکن به حاشیه رفت. از همان ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم، وعدههای متعددی درخصوص اجرای طرح مسکن اجتماعی برای خانهدار کردن اقشار کمدرآمد از سوی مسئولان اعلام شد. طرحی که پس از گذشت بیش از ۵ سال و در روزی که آخوندی خانهنشین شده همچنان روی کاغذ است.
تکمیل پروژههای مسکن مهر نیز یکی از وعدههای عالیترین مقام اجرایی کشور و وزیر مستعفی راه و شهرسازی تا قبل از روی کار آمدن در سال ۹۲ بود. پس از مردادماه ۵ سال پیش گرچه وزیر سابق راه و شهرسازی بر تکمیل و واگذاری واحدهای مسکن مهر تاکید میکرد اما در عمل اتفاق امیدوارکنندهای برای پروژههای این طرح نیفتاد. تمام کار آخوندی و یارانش در وزارت راه و شهرسازی افزایش سقف وام خرید مسکن بود که استمرار آن باعث بر هم خوردن توازن بازار شد. اصرار شوربختانه وزیر مستعفی راه و شهرسازی بر این سیاست غلط باعث شد تا قیمت مسکن از نیمه دوم سال گذشته سیر صعودی به خود بگیرد و براساس آمار بانک مرکزی قیمت مسکن در شهریورماه نسبت به ماه مشابه سال گذشته به طور متوسط افزایش یافت.
نوسازی بافتهای فرسوده یکی دیگر از برنامههای وزارت راه و شهرسازی بود، در این بخش نیز به دلیل سیاستهای اشتباه عملا هیچ کدام از برنامههای این وزارتخانه محقق نشد. طی چهار سال اول حضور آخوندی در وزارت راه و شهرسازی هم وی و هم معاونش در شرکت عمران و بهسازی شهری ایران همواره بر سیاستهای دولت دهم در بازسازی بافتهای فرسوده میتاختند. در نهایت نیز هم معاون سابق آخوندی و هم خود وی برنامه دولت قبل یعنی پرداخت وام برای نوسازی بافتهای فرسوده را اجرا کردند.
در حوزه مسکن روستایی نیز به دلیل عدم همراهی بانکهای عامل، اهداف نوسازی و بازسازی کاهش یافت.در واقع عدم وجود برنامه مشخص و مدون از سوی وزارت راه و شهرسازی و زیرمجموعه ان یعنی معاونت مسکن و ساختمان، شرایط اسفباری را برای بازار مسکن به وجود آورده که بازرترین آنها کاهش شدید قدرت خرید مردم بوده است. رویه اشتباه ۵ سال حضور آخوندی در راس وزارت راه و شهرسازی باعث افزایش مستاجران در کشور شده است.
کارنامه وزیر مستعفی در بخش ریلی
در حوزه تامین زیرساختهای ریلی کشور، وزیر مستعفی راه و شهرسازی برنامه خاصی در چنته نداشت. آخوندی در این حوزه با برخی اقدامات که در ادامه به آنها اشاره میشود، تمرکز دستگاهها و ارگانهای ذیربط برای توسعه زیرساختها را بر هم شد.
گرفتن ساخت پروژههای ریلی از شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور و واگذاری آنها به راهآهن جمهوری اسلامی ایران به عنوان بهرهبردار نمونهای از دخالتهای اشتباه آخوندی در حوزه غیرتخصصیاش به شمار میآید. در این راستا میتوان به قطار سریعالسیر تهران - قم - اصفهان اشاره کرد که تاکنون چندین بار کلنگزنی شده و به دلیل عدم آشنایی راهآهن با ساخت زیرساختهای ریلی، در وضعیت نامناسبی به سر میبرد.
در بخش ریلی از انتظارات و وعدههای داده شده، ارتقای بهرهوری بوده است؛ برنامهای که تاکنون محقق نشده و اساسا مسئولان و مدیران ریلی کشور شاید به دلیل عدم اطلاع از ارائه آمار این بخش خودداری کرده آن.
مسبب اصلی اعتراض کامیونداران
در حوزه حملونقل جادهای بی توجهی وزیر مستعفی باعث بروز معضلاتی برای این بخش شد. مهمترین رویداد این بخش اعتراضات چندماه اخیر کامیونداران است. گروهی که به کرایه پایین حمل بار در سطح کشور معترض بوده و خواستار ورود وزیر وقت راه و شهرسازی به این ماجرا بودند. اما اهمیت ندادن به این مسئله مهم از سوی وزیر مستعفی باعث شد تا کامیونداران خردادماه امسال دست به اعتراضاتی زده که خروجی آن اختلال در حمل بار و بر هم خوردن عرضه و تقاضا در بسیاری از بازارهای مصرفی شد.
قراردادهای نافرجام خرید هواپیما
از زمستان سال ۹۴ وزیر سابق راه و شهرسازی مانور گستردهای را از طریق رسانههای همسو و پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی با موضوع تفاهمنامه و قرارداد خرید هواپیما با کمپانیهای غربی به راه انداخت. در این مسیر نیز بعضا سوتیهای وحشتناکی از وزیر مستعفی و قائم مقام وی به رسانهها درز میکرد که مهمترین آن اعلام نوسازی ناوگان هوایی بعد از ۵۰ سال در کشور بود.
براساس قراردادهای امضا شده با ایرباس، بوئینگ و ATR قرار بود ۲۰۰ فروند هواپیما با تامین مالی فاینانس به هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران تحویل شود. این در حالی بود که با خروج آمریکا از برجام این قراردادها لغو شد و فقط ۱۶ فروند هواپیما (۳ فروند ایرباس و ۱۳ فروند ATR) با پرداخت نقدی وارد کشور شود.
تفکرات لیبرالیسمی
وزیر راه و شهرسازی به طور متناوب سیاستهای دخالت دولت در بازراهای اقتصادی را مورد انتقاد شدید قرار داد. آخوندی آذرماه سال ۹۴ در مراسم گرامیداشت هفته حملونقل در راهآهن گفته بود: ... عدهای هنوز در این مملکت دنبال این هستند که با تعالیم سوسالیسم دوباره به سیستمهای قیمتگذاری برگردند. این بساطی که حضرات راه انداختهاند غیر از تعالیم حضرت مارکس است. برخی دست در جیب خلقالله میکنند و پُز حمایت از مردم را میدهند. سازمان حمایت در کجای این مملکت توانسته از حقوق مصرفکننده حمایت کند؟ امیدوارم همکاران من در برنامه ششم توسعه این شهامت را داشته باشند که پیشنهاد انحلال سازمانهای قیمتگذار از جمله سازمان حمایت مصرف کنندگان را بدهند و نمایندگان مجلس نیز این همت را داشته باشند تا بساط این دستگاهها که مانع توسعه هستند در این کشور جمع شود.
آخوندی همچنین بارها بر نگهداری راهها از طریق دست بردن به جیب مردم تاکید کرد. وی در این راستا طی ۵ سال گذشته حدود ۱۲۰ درصد بر نرخ عوارض آزادراهها افزود. تسنیم