نظرسنجيهايي كه در آمريكا بر سر توافق هستهاي ايران انجام ميشود نتايج متفاوتي را به نشان ميدهد به گونهاي كه يك روز مردمي كه نظرسنجي از آنها انجام شده موافق توافق هستند و روز ديگر مخالف.
راز اين تفاوت به اين آشكاري چه ميتواند باشد؟ آيا در زمانهاي گوناگون مراكز نظرسنجي براي خودشان آماري از نظرات مردم را منتشر ميكنند تا در آن مقطع اعلام كنند مردم نظر مثبتي نسبت به توافق هستهاي آمريكا با ايران دارند؟ و در يك مقطع ديگر سعي ميكنند تا فضاي افكار عمومي خود را عليه توافق هستهاي تنظيم كنند؟
تا پيش از اين اكثر نظرسنجيها درباره توافق هستهاي با ايران مثبت بود و اكثر جامعه مورد پرسش اعتقاد داشتند كه توافق هستهاي اتفاق خوبي است. اما ناگهان نظر مردم آمريكا نسبت به توافق هستهاي ايران تغيير ميكند و نظر مخالف به آن ميدهند. اين تغيير ۱۸۰ درجهاي را چگونه ميتوان تجزيه و تحليل كرد؟
روشن است كه افكار عمومي مردم آمريكا در دست رسانههاي اين كشور است و اين رسانهها با انتشار اخبار و تبليغات گسترده توان آن را دارند تا ذهن مردم كشورشان را تحت تأثير قرار بدهند و رأي چند روز و چند ماه پيش آنها با امروز تفاوت ۱۸۰ درجهاي داشته باشد.
نوع پرسشهايي هم كه از مردم ميشود مهم است. احتمال اين كه بسياري از مردم آمريكا حتي در جريان گفتوگوهاي هسته اي قرار نداشته باشند وجود دارد و يا اين كه اخباري درباره اين توافق منتشر شده باشد كه ديدگاه مردم نسبت به آن منفي شده باشد، آنگاه پرسيدن از افكار عمومي نتيجه منفي خواهد داشت و اكثريت نظر مخالف به آن خواهند داد.
پرسشهاي كلي و بدون ارائه اطلاعات به مردم درباره روند توافق هستهاي و نتايج دستيابي به توافق يا دست نيافتن به توافق تأثير زيادي در نتيجه نظرسنجي خواهد داشت. به يكي از پرسشهايي كه واحد نظرسنجي آمريكايي از مردم پرسيده توجه كنيد؛ «براساس اطلاعاتی که از توافق اخیر هستهای با ایران شنیده یا خواندهاید تا چه میزان از آن حمایت ميکنید؟» اين پرسش بسيار كلي و با ابهام مطرح ميشود و پاسخدهنده هم به خوبي نميتواند تصميم بگيرد كه جواب مناسبي را ارائه دهد.
حتي ممكن است سياست بر اين باشد در اين مقطع كه كنگره و سناي آمريكا ساز مخالف با دولت ميزنند و نميخواهند كه توافقي انجام شود، سعي ميكنند با چنين نظرسنجيهايي فضاي افكار عمومي را هم عليه توافق هستهاي ايران و آمريكا شكل دهند تا جريان فشار به ايران افزايش يابد و ادعا كنند كه حتي مردم آمريكا هم از چنين توافقي رضايت ندارند.
اما همواره در نظرسنجيهايي كه از سوي مراكز معتبر در داخل ايران انجام شده است، جامعه هدف با توافق گفتوگوهاي هستهاي موافق بودند و دستيابي به توافق را هم منوط به ماندگاري دستاوردهاي صلحآميز هستهاي و رعايت عزت و اقتدار مردم و ايران اسلامي اعلام كردهاند.
اگر نظرسنجيهاي آمريكاييها را هم درست بدانيم، اين تفاوت حساس وجود دارد كه مردم كشورمان نسبت به روند مذاكرات هستهاي و نتايج آن به خاطر اطلاعرساني از سوي مسئولين و رسانههاي كشور آگاهي بيشتري از مردم آمريكا دارند به همين خاطر است كه با آگاهي به نظرسنجي رأي ميدهند، اما چنين فضايي در افكار عمومي آمريكا يا وجود ندارد يا بسيار كمتر ديده ميشود.
در هر صورت به نظر ميرسد كه آمريكاييها به ويژه كنگره و سنا عزم خود را جزم كردهاند تا از دستيابي به توافق هستهاي ميان ايران و ۱+۵ جلوگيري كنند. به تازهترين نظرسنجي كه به طور مشترك از سوي سیانان- اوآرسی انجام شده توجه كنيد.
نظرسنجی مشترک سیانان- اوآرسی حاکی است در حالی که دولت باراک اوباما برای جلب حمایت کنگره از توافق هستهای ایران، تلاش ميکند اکثر آمریکاییها خواستار مخالفت کنگره با این توافق هستند.
براساس این نظرسنجی بیش از ۴۹ درصد آمریکاییها از روش اوباما در عمل به وظایفش حمایت کردهاند ولی ۴۷ درصد آمریکاییها نیز با روش رئیسجمهور مخالفت نمودهاند. ولی درخصوص عملکرد اوباما در زمینه مذاکرات هستهاي با ایران و دستیابی به توافق، اکثر آمریکاییها خواستار رد آن توسط کنگره شدهاند. در اين نظرسنجي به طور کلی ۵۲ درصد مردم آمریکا اعلام کرده اند که کنگره باید این توافق را رد کند و ۴۴ درصد نیز خواستار تصویب توافق توسط نمایندگان شدند.
اما در فروردين ماه امسال يك نظرسنجي به طور مشترك از سوي واشنگتن پست و شبكه خبري اي بي سي نيوز انجام شده بود كه نتايج آن چيزي ديگر را به دست ميدهد. بر اساس اين نظرسنجي، نزدیک به ۶۰ درصد مردم آمریکا از توافق هستهاي با ایران حمایت ميکنند.
براساس این گزارش، طبق آخرین نظرسنجی که بطور مشترک توسط روزنامه واشنگتنپست و شبکه خبری "ایبیسی نیوز - ABC News" انجام شده است؛ مردم آمریکا از توافقی که برنامه هستهاي ایران را محدود کند و در قبال آن تحریمها هم تعدیل شود، حمایت ميکنند. طبق این نظرسنجی، ۵۹ درصد مردم آمریکا از توافقی که تحریمهاي مهم اقتصادی را از روی دوش ایران بردارد و در قبال آن برنامه هستهاي ایران هم محدود شود، حمایت کردهاند. ۳۱ درصد هم مخالف توافقاند.
موافقان توافقنامه هستهاي مطمئن هستند این توافق ميتواند ایران را از دستیابی به سلاح هستهاي بازدارد. جمهوری اسلامی ایران بارها مخالفت خود را با سلاحهاي هستهاي اعلام کرده و تاکید نموده است که اینگونه تسلیحات هیچگونه جایگاهی در راهبردهای دفاعی کشور ندارند. نتیجه این نظرسنجی ساعاتی پیش از سررسید مهلت تعیین شده روز سهشنبه برای حصول نتیجه مرحله اول مذاکرات هستهاي ایران منتشر شد.
به نوشته واشنگتن پست، نکته مهم درخصوص نتیجه این نظرسنجی، حمایت از توافق هستهاي است که در سطح تودههاي مردم آمریکا و طیفهاي متعدد سیاسی این کشور جریان دارد. عمدهترین گروه سیاسی موافق توافقنامه لیبرالها هستند. ۷۰ درصد از آنها به همراه دوسوم از دموکراتها موافق توافق هستند. همچنین ۶۰ درصد از گروههای سیاسی مستقل و میانهرو هم از توافق حمایت ميکنند.
افزایش لابیهای سیاسی در کنگره آمریکا علیه توافق هستهای ایران
با توجه به نظرسنجيهايي كه انجام ميشود و اكنون نتايج آن عليه توافق هستهاي است، زمان مناسبي براي لابيهاي ضد توافق ايجاد شده است تا بتوانند در مسير توافق كارشكني كنند بلكه به اهداف خود برسند.
در حالی که باراک اوباما به دنبال جلب حمایت گروههای حامی رژیم صهیونیستی برای پشتیبانی از توافق هستهای ایران است، لابیهای سیاسی در کنگره آمریکا درخصوص توافق هستهای به شدت رو به افزایش است.
به گزارش تسنیم به نقل از آسوشیتدپرس، اوباما، کابینهاش و متحدان آنها بر این باورند که توافق هستهای با ایران بهترین راهکار ممکن برای جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح اتمی بوده است. توافقی که براساس آن تحریمهاي بینالمللی علیه ایران در ازای محدود شدن برنامه هستهای، لغو خواهد شد.
جان کری وزیر خارجه، اشتون کارتر وزیر دفاع و مارتین دمپسی رئیس ستاد مشترک آمریکا قصد دارند همراه با ارنست مونیز وزیر انرژی این کشور در کمیته خدمات مسلح سنا شهادت دهند. نیکولاس برنز معاون سابق وزیر خارجه آمریکا و نماینده این کشور در ناتو، به دعوت نانسی پلوسی رهبر اقلیت با دموکراتهای مجلس نمایندگان دیدار خواهد کرد. پلوسی رهبری دموکراتها برای حمایت از توافق هستهای با ایران را برعهده دارد.
دموکراتهای مجلس نمایندگان همچنین قصد دارند تا امروز در کاخ سفید با باراک اوباما دیدار و گفتوگو کنند. ساندر لوین نماینده دموکرات در اینباره تاکید کرد: من معتقدم که اسرائیل، منطقه و جهان بسیار امن تر خواهد شد اگر ایران به سوی دستیابی به سلاح اتمی حرکت نکند. در طرف دیگر، کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل موسوم به آیپک قرار دارد که میلیونها دلار برای متقاعد کردن نمایندگان آمریکایی هزینه کرده است تا نشان دهد ایران قابل اعتماد نیست و این توافق باید لغو شود.
فعالان آیپک نیز قصد دارند نشستهاي مختلفی را با نمایندگان آمریکایی داشته باشند. تنشها بر سر توافق هستهای ایران روز سهشنبه در جریان نشست استماع کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا با حضور کری، مونیز و یاکوبلو وزیر دارایی این کشور تشدید شده است.
نمایندگان کنگره تا سپتامبر فرصت دارند تا مفاد توافقنامه هستهای را مورد بررسی قرار دهند و این توافق را تایید یا رد کنند. ظاهرا جمهوریخواهان برای مخالفت با این توافقنامه متحد شدهاند.
در نهایت، کنگره فضای محدودی برای عرضاندام دارد. اوباما به راحتی ميتواند تلاش کنگره برای رد توافقنامه هستهای با ایران را وتو کند. بعید به نظر ميرسد که مخالفان توافق هستهای بتوانند رای دوسوم نمایندگان سنا و کنگره را برای مخالفت با نظر نهایی رئیسجمهور جلب کنند.