بعد از یک سال از انفعال اروپا در قبال خروج غیرقانونی امریکا از تعهد برجام، بعد از چند ماه سکوت نهادهای بینالمللی در قبال اجرایی کردن حکم محق بودن جمهوی اسلامی در برجام، ایران تصمیم گرفت خودش کاری کند تا ضمانت اجرایی تعهدی که امریکا پذیرفته ملموستر حس شود. ایران با استناد به دو بند برجام اقدام به تعلیق بخشی از تعهدات کرده و با تعیین مهلت ۶۰ روزه برای اروپا جهت انجام تعهدات در میدان عمل، نشان داد که میتواند نوع جدیدی از روابط را در نظام بینالمل به نمایش بگذارد، روابطی براساس حق و تکلیف نه مسئولیت یکجانبه.
جمهوری اسلامی ایران که تا به امروز هزینههای زیادی را برای مهار تروریستهای عازم اروپا، قاچاقچیانی که موادمخدر به قلب اروپا میبرند و اسلحه حمل میکنند داده و حدود ۳۸۰۰ شهید را در این راه تقدیم کرده، میتواند با کنار گذاشتن نگاه انسانی و تکیه بر اصول حقوقی صرف که همان مسئولیت اروپا و سایر کشورها در مبارزه با قاچاق، تروریسم و پدیده پناهجویان است کاری کند که همه هزینههای مبارزه برعهده اروپا قرار گیرد.
جمهوری اسلامی تلاش دارد تا زین پس براساس اصل انسانیت برای مبارزه با تروریست، مبارزه با قاچاق موادمخدر و اسلحه هزینههای گزاف مادی و معنوی و انسانی ندهد و در مقابل اروپا که به تعهداتش عمل نکرده و امریکایی که تهدید میکند، نوع دیگری از رفتار را به نمایش بگذارد. جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفته در صورت اجرا نشدن حق و حقوقش رفتار انسانی خود را در تعقیب تروریستها و قاچاقچیان سلاح و موادمخدر تغییر دهد تا اروپا متوجه شود چه هزینههایی برای مبارزه با این افراد باید در خاک کشورشان پرداخت کنند. تا به جای درگیری و پیگیری تروریستها در مرزهای ایران این اتفاق در قلب اروپا رخ دهد.
شاید اگر همان سال گذشته پیام روشن ایران توسط اروپا شنیده میشد کار به اینجا نمیکشید که اروپا در عمل کاری نکند و بخشی از تعهدات ایران در برجام تعلیق شود، تیرماه سال گذشته رحمانیفضلی وزیر کشور این نکته را یادآوری کرد که کافی است تنها ۲۴ ساعت چشمان را ببندیم تا «بیش از یک میلیون پناهنده از مرزهای غربی به همراه ۵۰۰۰ تن ماده مخدر از مرزهای ایران به سمت غرب میرود» اروپا باید همان موقع میفهمید که اگر جمهوری اسلامی به عنوان کشوری معتقد به آموزههای دینی با این مسائل برخورد نمیکرد امروز نه بیش از ۳۸۰۰ شهید و چندین برابر این تعداد مجروح در مسیر مبارزه با تروریست و قاچاق داشت و نه اروپا میتوانست به جایگاه کنونی رسیده و برایمان خط و نشان بکشد، چراکه هزینههای گزافی را باید صرف حراست از مرزها و جلوگیری از حضور قاچاقچیان و پناهجویان و تروریستها میکرد.
اما هنوز این مسیر کاملا مسدود نشده است و جای جبران برای اروپا باقی است، هنوز شمارش معکوس به صفر نرسیده و ۶۰ روز مهلت برای اجرایی کردن تعهدات اروپا باقی است، اروپا اگر میخواهد در ادامه مسیر توسعه و پیشرفت گام بردارد و مشکلات اقتصادی و رکود بر قارهاش حکمفرما نشود باید پیش از به صدا درآمدن مهلت قانونی اقدامی عاجل و عملی را ترتیب دهد. اقدامی که هم ایران را راضی کند و هم امریکا را سر جایش بنشاند، درست است که حجم مبادلات و قراردادهای اقتصادی اروپا با ایالات متحده بسیار بیشتر از تعهدات اقتصادی اروپا در قبال ایران است اما همین یک قلم (۲۴ ساعت نادیده گرفتن مرز) چنان خسارتی به کشورهای اروپایی میزند که هیچ مراوده اقتصادی آن را جبران نمیکند، بر همین اساس اروپا باید انتخاب کند که در آینده میخواهد امن زندگی کند یا روابط دوستیاش با امریکا را فدای امنیت مردمش کند.
نویسنده: مائده شیرپور