دیوید شنکر معاون وزیر خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک میگوید که واشنگتن در سال آینده میلادی، اقدامات خود برای مقابله با حضور روسیه و چین در منطقه غرب آسیا را افزایش میدهد. درباره تلاشهای روسیه و چین برای حضور در غرب آسیا توضیح داد: میدانم که در سال ۲۰۲۰، ما شاهد افزایش تلاشهای آمریکا برای مقابله با دخالتهای روسیه و اخاذیهای چین در منطقه خواهیم بود. این مواضع که ادامه تنشها میان آمریکا با روسیه و چین است این سوال را مطرح میسازد که چرا آمریکا چنین مسئلهای را مطرح کرده و چه اهدافی را در ورای آن دنبال میکند؟ آنچه در معادلات نظام بین الملل مشاهده می شود تنشهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی میان روسیه و چین با آمریکاست.
در حوزه نظامی بیشتر در قبال روسیه و در حوزه اقتصادی محور با چین است. با توجه به این شرایط می توان گفت که مواضع شنکر برگرفته از همین حوزه رقابتی است که در سال آتی نیز ادامه خواهد یافت بویژه اینکه سال انتخابات در آمریکاست و ترامپ تلاش خواهد کرد از این مولفه برای کسب رای بهره گیرد. در این میان چند نکته مهم را نیز باید در نظر داشت و آن شرایط آمریکا در غرب آسیاست. روند تحولات نشان می دهد که آمریکا دیگر توان ایفای نقش هژمون در منطقه را ندارد که ناتوانی آن در عراق و سوریه و نیز عدم تحقق وعدههایش برای اجرای ارتجاع عربی بویژه سعودی عملا جایگاه آمریکا در منطقه را تحت الشعاع قرار داده چنانکه حتی کشورهایی ماند فرانسه و انگلیس به دنبال تقویت جایگاه خود در منطقه هستند.
بر این اساس میتوان گفت که آمریکا با ادعای مقابله با روسیه و چین به دنبال توجیه حضور در منطقه و دخالت در امور کشورهاست که حتی حمایت از تروریسم و تحرکات نظامی در منطقه به این بهانه هم دور از ذهن نمیباشد. در این میان یک نکته مهم وجود دارد و آن اینکه آمریکاییها همواره اذعان دارند که ایران محور اصلی ناکامیها و بحرانهای آمریکا در خاورمیانه است. با توجهب ه این مسئله این سوال مطرح است که چرا نام چین و روسیه را مطرح کرده و ادعای مقابله همه جانبه با آنها را سر میدهند؟ پاسخ به این پرسش را در یک اصل می توان مشاهده کرد و آن اینکه غرب همواره تلاش دارد تا خود را کانون تحولات جهان معرفی و چنان وانمود سازد که کشورها دو گزینه بیشتر ندارند یا آمریکا یا روسیه. الگوی ایرانی یعنی مولفهای ورای این ادعای غربی لذا آنها با برجسته سازی نام روسیه برآنند تا از الگو شدن ایران به عنوان الگویی مستقل و تاثیرگذار در معادلات منطقه جلوگیری کرده تا همچنان تصور غرب تنها محور تحولات است را همچنان در افکار عمومی حفظ کرده و مانع از رویکرد جهانی به الگوهای غیر غربی شوند.
نویسنده: علی تتماج