افغانستان در حالی ۱۹ سال اشغال توسط نیروهای خارجی را سپری میکند که در اقدامی قابل توجه نشست لویه جرگه با حضور تمام جریانهای سیاسی و تصمیم سازان در این کشور برگزار شد. این نشست در حالی با نام تحقق روند صلح میان داخلی برگزار شد که در نهایت عبدالله عبدالله رئیس شورای مصالحه صلح افغانستان در نشست اختتامیه لویه جرگه مشورتی گفت: با تصمیم آزادی زندانیان طالبان از سوی لویه جرگه تمام موانع برای آغاز مذاکرات بین الافغانی برداشته شده است. از سوی دیگر حامد کرزی رییسجمهور پیشین افغانستان از آغاز مذاکرات بینالافغانی تا ۳ روز آینده خبر داد و در نهایت نیز اشرف غنی در خاتمه این نشست از دستور آزادی ۴۰۰ زندانی باقیمانده طالبان خبر داد. حال این سوال مطرح است که این نشست تا چه میزان میتواند تحقق بخش صلح و امنیت در افغانستان باشد؟ نکته قابل توجه آن است که کانون اصلی این نشست زمینه سازی برای اجرای مذاکرات میان دولت مرکزی افغانستان و طالبان بوده است چنانکه از مصوبات آن را نیز آزاد سازی زندانیان طالبان تشکیل میداد. نگاهی بر روند مذاکره با طالان نشان میدهد که این مذاکرات در دو حوزه صورت میگیرد که بخشی از آن در قالب مذاکرات دولت افغانستان با طالبان است و بخشی از آن نیز در قالب مذاکرات آمریکا با طالبان بوده است. قطر به عنوان میزبان دفتر طالبان، میزبانی هر دو مذاکره را نیز انجام داده است. نگاهی بر این مذاکرات نشان میدهد که از یک سو طالبان تاکید دارد که توافق با دولت مشروط به اجرای خواستههایش در مذاکره با امریکاست و از سوی دیگر آمریکاییها نیز توافق میان دولت افغانستان و طالبان را مشروط به تحقق اهداف خود در مذاکره با طالبان کرده است. در اصل میتوان گفت آنچه مانع به نتیجه رسیدن مذاکرات شده است عنصری بیرونی به نام آمریکاست که عملا مانع از توافقات میشود. نمود عینی این تاثیرگذاری را در توافقات میان دولت افغانستان با طالبان برای آزاد سازی زندانیان طالبان در بند کابل میتوان مشاهده کرد که بدون دخالت آمریکاییها به نتیجه رسیده است. روند تحولات نشان میدهد که آمریکاییها مذاکره با طالبان را بهانهای برای ادامه دخالت نظامی و سیاسی در افغانستان میدانند و تلاش دارند تا با مدیریت این مذاکرات چهرهای فاح از خود به نمایش گذارند و حتی از آن در انتخابات آتی آمریکا بهره برداری نمایند. این امر زمانی قوت میگیرد که پنتاگون از خروج نیروهای آمریکایی تا ماه دسامبر خبر داده است که رسما برگرفته از اهداف انتخابات ترامپ رئیس جمهور آمریکاست. با توجه به این مسئله میتوان گفت که اکنون افغانستان گرفتار سیاستهای آمریکاست و تا زمانی که نیروهای آمریکایی در این کشور حضور دارند نمیتوان امیدی به نتیجه بخش بودن نشست لویه جرگه داشت و روند ناآرامی در این کشور همچنان به قوت خود باقی خواهد ماند.
نویسنده: فرامرز اصغری