باراک اوباما رئيسجمهور آمريکا براي حضور در روز ملي هند ديروز وارد اين کشور شد. اين سفر درحالي صورت گرفته که روابط دو کشور در سالهاي اخير به ويژه پس از توافق هستهاي دو کشور در دوران بوش رئيسجمهور سابق آمريکا ابعاد گستردهتري گرفته است.
در بعد ظاهري آنچه در روابط دو کشور مطرح ميشود توسعه مناسبات اقتصادي و سياسي طرفين است به گونهاي که هر کدام به دنبال بهرهگيري از ظرفيتهاي طرف مقابل براي رسيدن به منافع بيشتر است. مقوله مبارزه با تروريسم نيز بهانهاي براي توسعه روابط دو کشور گرديده در حالي که به دليل برتري نظامي آمريکا، عملا برتري واشنگتن نسبت به دهلي نو در اين عرصه را رقم زده است.
اما سفر اوباما داراي لايههاي پنهاني نيز ميباشد که در حوزه منطقهاي و جهاني صورت ميگيرد. آمريکا در حالي هند را از رقباي جهاني خود ميداند که سياست مهار اين کشور را بر اصل پاداش و محاصره استوار ساخته است. براساس اين طرح آمريکا در کنار توسعه همهجانبه روابط به دنبال دور ساختن هند از مولفه قدرت در برابر يکجانبهگرايي آمريکا است تا در نهايت هند تنها مانده را به پذيرش خواستههاي خود سوق دهد.
در اين چارچوب آمريکا با وعدههاي هستهاي، نظامي و حتي در حوزه انرژي با کمک کشورهاي عربي سعي دارد تا هند را از چين، روسيه و جمهوري اسلامي ايران و در سطح کلانتر از اتحاديه شانگهاي و بريکس (چين، روسيه، هند، برزيل، آفريقاي جنوبي) دور سازد.
امضاي قراردادهاي نظامي با هند، وعده افزايش مناسبات اقتصادي و تامين انرژي اين کشور محور اين تحرکات را تشکيل ميدهد. آمريکا بر آن است تا از نگاه هند مبني بر برتري در برابر پاکستان، برتري در مناقشات مرزي با چين و خواست دهلينو براي ممنوعيت دائم در شوراي امنيت براي دور ساختن اين کشور از کشورهاي منطقه بهره گيرد.
سوق دادن هند به کاهش واردات نفت از ايران با ادعاي تامين انرژي اين کشور از طريق کشورهاي عربي، تامين نيازهاي نظامي و امنيتي دهلينو براي دوري آن از روسيه و در نهايت روابط اقتصادي براي دوري هند از چين و اتحاديههاي بريکس و شانگهاي نمودي از اين رفتارها است.
اين سناريو زماني تقويت ميشود که در آستانه سفر اوباما به هند، مقامات آمريکايي به حمايت از اين کشور برابر پاکستان پرداخته و ادعاي ناتواني اسلامآباد در مقابله با ترويسم را مطرح کردند. آمريکا همچنين از پرداختن به مسئله حقوق بشر در كشمير خودداري نموده است.
مجموع اين رفتارها در قالب توسعه مناسبات با هند در حالي صورت ميگيرد که مردم و بسياري از تحليلگران هندي تاکيد دارند که اين سياستها در نهايت انزواي کشورشان را رقم ميزند دوري از آمريکا راهکار مقابله با اين روند است. اين مطالبه مردمي زماني آشکارتر ميشود که مردم هند همزمان با سفر اوباما به کشورها اقدام به برگزاري تظاهرات کرده و تاکيد نمودند که اوباما جايي در هند ندارد.