در حالی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سفارش ۵ هزار تنی خود برای تولید کاغذ روزنامه به کارخانه چوب و کاغذ مازندران خبر میدهد، خط تولید این نوع کاغذ در کارخانه به دلیل نبود مواد اولیه راه نیفتاده است.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای تأمین کاغذ مورد نیاز مطبوعات و رسانهها از رئیسجمهوری خواسته است تا بانک ملی را مجاب کند، خط تولید کاغذ روزنامه کارخانه چوب و کاغذ مازندران را که یکسال پیش تاکنون متوقف شده است، راهاندازی کرده و در مرحله نخست ۵ هزار تن کاغذ روزنامه تولید کند.
این اتفاق در نوع خود اتفاقی قابل توجه است، چراکه به تولید داخلی کاغذ و صنعت کاغذ در ایران کمک خواهد کرد، اما زمانی که پیگیر این اتفاق در کارخانه چوب و کاغذ مازندارن میشویم، میبینیم که به این آسانیها تولید این سفارشات امکانپذیر نیست و هنوز خبری از راهاندازی خط تولید نیست، چون اساساً کارخانه مواد اولیه این تولید را در اختیار ندارد. اما چرا؟
شاید بد نباشد برای رسیدن به این چرایی، به این بپردازیم که اساساً چرا در کارخانه چوب و کاغذ مازندران تولید کاغذ روزنامه از یکسال پیش تاکنون متوقف شده است؟
مهرماه سال گذشته بود که سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور در ابلاغیهای از توقف قراردادهای بهرهبرداری صنعتی و تجاری در جنگلهای شمال طی سالجاری خبر داد. تصمیمی که به گفته رئیس این سازمان یک تصمیم مهم و اساسی در راستای پایداری جنگل است و براساس قانون پنج ساله ششم توسعه انجام میشود.
۲۲۰ هزار هکتار زراعت چوب در سطح کشور وجود دارد که سالانه ۴,۵ میلیون مترمکعب چوب از این محل استحصال و در صنایع مختلف به مصرف میرسد. از مجموع شش میلیون مترمکعب چوب مصرفی سالیانه در کشور ۴.۵ میلیون مترمکعب از بخش زراعت چوب، ۵۰۰ هزار مترمکعب از محل ضایعات باغی، ۵۰۰ هزار مترمکعب از جنگلها و ۵۰۰ هزار مترمکعب دیگر بصورت واردات تامین میشود که با ابلاغیه توقف بهرهبرداری از جنگلهای شمال حجم قابل توجهی از چوب مصرفی نیازمند واردات خواهد شد.
یکی از زمینههای مصرفی چوب زراعتی جنگلهای شمال کاغذ است، کاغذ بهعنوان یک کالای فرهنگی و بهعنوان نماد توسعهیافتگی به خودی خود دارای اهمیت فراوانی است. کارخانه کاغذ مازندران حفاظت از ۱۵۰ هزار هکتار از جنگلهای مازندران را بهعهده دارد، که برای تهیه مواد اولیه کاغذ درختهای سالخورده و فرتوت قطع شده و بهجای هر درخت، پنج تا هفت نهال جدید کاشته میشد. این کارخانه سالانه ۴۰۰ هزار تن از جنگلهای شمال برداشت چوب میکرد که با این ابلاغیه عملاً در تأمین چوب مصرفی خود با مشکلاتی مواجه شد، در نتیجه خط تولید کاغذ چاپ و تحریر و روزنامه متوقف شد.
پس، کارخانه چوب و کاغذ مازندران برای تولید کاغذ چاپ و تحریر و یا کاغذ روزنامه با مشکل جدی نداشتن مواد اولیه روبروست، واردات چوب از کشورهایی چون روسیه و... نیز مستلزم طی کردن بروکراسیهای اداری موجود در ساختارهای وزارت جهاد و کشاورزی است، سازمان حفط نباتات نیز قوانین سختگیرانهای برای واردات چوب به کشور دارد که هم برای تولیدکنندگان داخلی هزینهبر است و هم زمانبر.
ابوالفضل روغنیگلپایگانی در این باره میگوید: سازمان حفظ نباتات در زمینه واردات چوب سختگیریهایی انجام میدهد، به هر حال ممکن است بیماری و باکتری از طریق چوب به کشور وارد شود، همه جای دنیا این دغدغه وجود دارد، اما ما بسیار سختگیرانه کنترل میکنیم، برای نمونه روشهای مختلفی برای گندزدایی چوب وجود دارد، گاز زدن در کشتی، در مبدا و مرزها، استفاده از قرنطینه و... گازدهی درکشتی، گازدهی در مبدا، گازدهی در مرزها، قرنطینه و... به هر حال روشهایی که برای آفتزدایی وجود دارد، در همه جای دنیا متداول است، ولی متأسفانه در ایران ما سطح سختگیرانهتری داریم، میگویند باید ترکیبی باشد، داخل مبدأ، داخل مقصد، داخل کشتی و.... استفاده از همه این روشها در کنار هم هزینهبر است، در نتیجه شرکتهایی که نیاز به منابع چوبی دارند، دچار آسیبهای بزرگی میشوند.
کارخانه چوب و کاغذ مازندارن قرار بود دیروز جلسه مجمع عمومی خود را تشکیل دهد تا در این زمینه تصمیمگیری کند، اما قبل از هر چیز دولت باید تسهیلات لازم برای ورود مواد اولیه جهت تولید این کاغذها به کشور را فراهم کند، سیاست یک بام و دوهوای دولت در این زمینه قطعا جوابگو نیست. اینکه از یک طرف بر طبل حمایت از تولید داخلی بکوبیم و از طرف دیگر موانعی بر سر راه تولید وجود داشته باشد، راه به جایی نخواهد برد. تسنیم