برخی ناظران سیاسی بر این باورند که آمریکا تلاش دارد مسکو و تهران را وارد درگیریهای طولانی مدت با گروههای تروریستی در منطقه کند برای همین دستر خروج نیروهای نظامی از سوریه را داده است، در هر صورت خروج آمریکا از سوریه به هر علتی باشد، بر روی شکستهای متوالی طرح و برنامه آمریکا در سوریه سر پوش نخواهد گذاشت.
اعلام ناگهانی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا مبنی بر عزم این کشور برای خروج نیروهای نظامی واشنگتن از سوریه طی این روزها جنجال تبلیغاتی و رسانهای گستردهای را به راه انداخته است. ترامپ مهلتی ۶۰ تا ۱۰۰ روزه تعیین کرده که وزارت جنگ آمریکا در این مدت نیروهای آمریکایی را از خاک سوریه خارج کند.
اعلام این موضوع واکنشهای متفاوتی را نسبت به جدیت و صداقت آمریکا در خروج واقعی نیروهای این کشور از سوریه مطرح کرده است. برخی اعتقاد دارند که اقدام کاخ سفید تنها یک اقدام تبلیغاتی برای تحقق برخی اهداف تاکتیکی آمریکا است و جنبه عملیاتی ندارد. اما برخی دیگر با استفاده از شاخصهای منطقهای معتقدند که اعلام این بار ترامپ متفاوت از دفعات پیشین بوده و وی عزم جدی برای خروج نظامیان آمریکایی از سوریه دارد.
برخی تحلیلگران مسائل راهبردی منطقه معتقدند که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا اعلام اخیر خود برای خروج نیروهای نظامی این کشور را تنها برای کسب امتیازهای منطقهای و دوشیدن برخی متحدان عرب خود مطرح کرده و تلاش دارد فشارها بر آنها را افزایش دهد تا امتیازهای حداکثری از آنها به دست بیاورد.
همچنین نگاهی به تحولات منطقه نشان میدهد که آمریکا انگیزهای برای خروج نیروهای نظامی خود از سوریه ندارد. در حال حاضر شرایط سوریه تناسبی با این اقدام ندارد و خروج آمریکاییها از این کشور نشاندهنده شکست سیاستهای واشنگتن و پنتاگون در قبال دولت دمشق و متحدان آن در محور مقاومت خواهد بود. علاوه بر اینکه آمریکاییها هیچ یک از دستاوردهای خود را از تشکیل ائتلاف ضد داعش در سوریه محقق نکردهاند.
از سوی دیگر دونالد ترامپ برای پیشبرد طرح خود جهت خروج نیروهای آمریکایی از سوریه با مخالفت شدید پنتاگون و فرماندهان امنیتی و نظامی مواجه است. نمود این فشارها را میتوان در استعفای جیمز ماتیس وزیرجنگ آمریکا از سمت خود مشاهده کرد. مقامات امنیتی و نظامی آمریکا معتقدند که خروج نیروهای نظامی این کشور از سوریه میتواند آسیبهای راهبردی برای واشنگتن داشته باشد.
برخی دیگر از تحلیلگران اما معتقدند که دونالد ترامپ با تصمیم جدید خود تلاش دارد خود را از مهلکه ای که چندین میلیارد دلار هزینه برای این کشور به دنبال دارد و فایده چندانی عاید آن نمیکند، خارج کند.
درست است که خروج نظامیانآمریکایی از سوریه در شرایط کنونی تصمیمی سخت و بد است، اما این تصمیم میتواند راهکاری عاقلانه برای جلوگیری از شرایط بدتر باشد. پیام های توییتری ترامپ دستمایه این برداشت است.
در طرف مقابل، دو روی سکه تصمیم مقامات آمریکا به ضرر کردها است. آنها تازه متوجه اشتباه راهبردی خود در تکیه بر سیاستهای واشنگتن شدهاند. شاید نگاهی به تجربه آمریکا در خالی کردن زیر پای متحدان افول کرده واشنگتن میتوانست دو سال پیش آنها را از ورود به بنبست کنونی بازدارد، اما آنها از این تحربهها درس نگرفتند و در حال حاضر در شرایطی قرار گرفتند که باید میان تسلیم شدن در برابر دولت ترکیه و یا عذرخواهی از دولت سوریه یکی را انتخاب کنند تا بقا و موجودیت خودشان را تضمین کنند.
اعلام تصمیم ترامپ اما تغییر قابل توجهی در راهبرد کشورهای عضو محور مقاومت نخواهد داشت. ارتش عراق و نیروهای الحشد الشعبی در طول مرزهای سوریه مانند ماههای گذشته که داعش با چراغ سبز آمریکا احیا شده، مواضع خود را تقویت کردهاند.روزنامه الاخبار به نقل از یک منبع عضو جریان فتح نوشته است تصمیم دونالد ترامپ، برای فرار از فشارهای ترکیه درخصوص نیروهای دموکراتیک کرد صورت گرفته است. او میگوید که آمریکا تلاش دارد مسکو و تهران را وارد درگیریهای طولانی مدت با داعش و گروههای تروریستی امثال آن نماید و خود از معرکه فرار کند.
سوریه گرچه خبر خروج نیروهای آمریکایی از خاک خود را خبری خوشحال کننده میداند، اما تغییری در برنامههای نظامی خود برای مقابله با گروههای تروریستی و آزادسازی مناطق اندک تحت سلطه این گروهها ایجاد نمیکند. نیروهای مقاومت عراق نیز همچنان در مناطق مرزی حضور دارند تا جلوی ورود گروههای تروریستی به داخل عراق را بگیرند و در مواقع لزوم آنها را سرکوب نمایند. آنها حتی مانند گذشته خود را برای حملات احتمالی آمریکاییها نیز آماده نگه داشتهاند.
واقعیت این است که خروج نیروهای آمریکایی از سوریه اگر یک فریب تاکتیکی باشد یا به سیاست راهبردی این کشور تبدیل شده باشد، در هر دو صورت یک معنا را به ذهن متبادر میکند و آن شکستهای متوالی طرح و برنامه آمریکا در سوریه است.
آمریکاییها پیش از این تغییرات تاکتیکی و راهبردی متعددی را با هدف براندازی دولت سوریه به کار گرفتند، اما در نهایت مجبور به رسمیت شناختن دولت بشار اسد شدند. آنها سعی کردند برای عبور خود از خط قرمزهای پیشین، برخی پیششرط ها در تغییر شاخصهای منطقهای از جمله حضور مستشاری ایران در سوریه مطرح کنند، اما به نظر میرسد آمریکا با تمامی اهرمهای منطقه ای خود از جمله رژیم صهیونیستی و حمایت بیدریغ مالی و تبلیغاتی عربستان سعودی نمیتواند هدف خود در جلوگیری از حضور نظامی ایران در سوریه را که بنابر درخواست دولت قانونی سوریه صورت گرفته و از مشروعیت بینالمللی برخوردار است، محقق نماید. مشرق