برخی مدام بر طبل برطرف شدن مشکلات با تکیه به بیگانگان کوبیده و به قدری به غرب و امریکا اعتماد دارند که توانایی داخل و نگاه به خود را فراموش کرده و خود را بدون توجه غرب هیچ میبینند، نگاهشان اینچنین است که حتی آبگوشت بزباش را هم نمیتوانیم بدون کمک غرب درست کنیم. اما واقعیت این است که این خوشخیالیها با رفتارهای نادرست غرب مواجه شده و اعتماد و اعتبارمان را میگیرد. برخی عادت دارند به نادیده گرفتن توانایی خودی و گدایی از بیگانه!
ماجرا از این قرار است که نمیتوان ذوقزدگی رسانههای دولتی و زنجیرهای از مذاکره ایران با این واسطهها را نادیده گرفت و این ذوقزدگیها در حالی است که ما پیش از این با رئیسِ این واسطهها یعنی دولت آمریکا مذاکره کردهایم.
روز گذشته هایکو ماس وزیر خارجه آلمان به ایران آمد تا مثلا پادرمیانی کند! اما مگر نه اینکه یکی از شروط میانجیگری بیطرفی است؟! چطور ماس با همه این سابقه بدعهدی آلمان در برجام و حتی قبلتر از آن فروش سلاح شیمیایی به عراق برای شیمیایی کردن رزمندگان و آزمایش روی آنها، به خود اجازه داده میانجی شود و برخی اصلاحاتیها هم با فراموشی سابقه آلمان آنها را به میانجیگری پذیرفته و ذوقزده شدهاند!!! یا حتی ژاپن؟!
به جز ماس؛ آبه شینزو، نخستوزیر پادشاهی ژاپن نیز قرار است چهارشنبه ۲۲ خرداد در رأس یک هیئت عالیرتبه به تهران سفر کرده و میانجیگری کند. سفر آبه به تهران نخستین سفر یک مقام عالیرتبه این کشور به ایران در تمام ۴۰ سال گذشته است و سریع و ۲۴ ساعته هم نیست و سه روزه خواهد بود و تا ۲۴ خرداد ادامه مییابد. رسانههای غربی و به خصوص آمریکاییها طی روزهای گذشته سفر نخستوزیر ژاپن را برای میانجیگری وی بین ایران و آمریکا مطرح کردهاند که با این فرض «آبه» حامل پیامهایی از آمریکا برای ایران است. اما پیش از این پدر او نیز تلاش کرد میانجی صلح ایران و عراق شود که شکست خورد.
دو هفته پیش از این، نخستوزیر ژاپن پس از دیدار با ترامپ در نشست خبری مشترک با وی درباره ایران گفته بود: ما در زمان مناسب، مواضعمان را در قبال ایران اعلام کردهایم. صلح و ثبات خاورمیانه، برای ژاپن، آمریکا و جامعه جهانی بسیار مهم است. برای به صلح و ثبات رساندن خاورمیانه، هرکاری بتوانیم انجام خواهیم داد. تنشها حول ایران باید کاهش یابد و به اختلاف نظامی منجر نشود.
«تارو کونو» وزیر خارجه ژاپن هم چهار روز پیش اعلام کرد که کشورش از موقعیت خود به عنوان دوست دو کشور آمریکا و ایران برای کمک به کاهش تنشها بین تهران و واشنگتن استفاده خواهد کرد.
در همین موضوع، نانوا کناری عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی با اشاره به در پیش بودن سفر نخستوزیر ژاپن به کشورمان گفت: این سفر به پیشنهاد و توصیه ترامپ انجام میشود. زیرا ترامپ از ژاپنیها خواسته است تا میان آمریکا و ایران میانجیگری کند. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس افزود: آمریکاییها میخواهند به هر قیمتی که شده با ایران مذاکره کنند و وقتی با پاسخ منفی ایران روبهرو شدند، به کشورهایی چون سویس و ژاپن پیشنهاد دادند تا نقش میانجی را بازی کنند.
نانوا کناری بیان داشت: به احتمال فراوان آبه شنیزو نخستوزیر ژاپن، حامل پیامی از سوی ترامپ برای ایران خواهد بود.
پیامرسان ترامپ برای دلالی میآید
اما در تحلیل صورت گرفته روزنامه کیهان درباره سفر «آبه» اینطور نوشت: برخلاف فضاسازی کاذب رسانههای دولتی و زنجیرهای، مقامات ژاپن برای میانجیگری و حفظ برجام و ارتقای روابط اقتصادی به ایران نمیآیند، بلکه اینها تنها در نقش «پیامرسانهای ترامپ» به ایران سفر میکنند و هدف اصلی صرفا دلالی برای پیادهسازی خواستههای زیادهخواهانه رئیسجمهور آمریکا است.
نقش این واسطهها این است که به خیال خام خود با دادن وعدههای نسیه، مسیر امتیازگیری یکطرفه آمریکا از ایران را هموار کنند. در حقیقت ژاپن و آلمان میانجی نیستند، بلکه با کلاه گشاد آمریکا میآیند.
پیش از این مقامات اروپایی و آمریکایی صراحتا اعلام کرده بودند که به دنبال توافق تکمیلی با ایران هستند. توافقی که در آن محدودیتهای برجامی ایران دائمی شده و موضوع موشکی و منطقهای نیز به آن اضافه شود. پس هدف اصلی، تعمیم خسارت محض برجام به دیگر مولفههای قدرتساز ایران است.
ذوقزدگی رسانههای دولتی و زنجیرهای از مذاکره ایران با این واسطهها در حالی است که ما پیش از این با رئیسِ این واسطهها یعنی دولت آمریکا مذاکره کردهایم. مذاکرهای که با آن همه سر و صدا و خوشحالی به برجام ختم شد. اما با این وجود با توجه به اینکه به استناد گزارشهای آژانس، ایران به تمامی تعهدات خود عمل کرد اما آمریکا هم در دولت اوباما و هم در دولت ترامپ، به صورت فاحش برجام را مکررا نقض کرد.
نباید فراموش کرد که اولا این میانجیها بیطرفی نیستند و ثانیا اگر هدف پیامرسانها، کاهش تنش و حفظ برجام است، مخاطب اصلی این پیام، آمریکاست. ژاپن و آلمان به جای ارائه وعدههای سرِخرمن به ایران، باید از آمریکا بابت عهدشکنی در برجام سؤال کنند و واشنگتن را به اجرای تعهدات برجامیاش توصیه کنند.
تضمین موفقیت سفر نخستوزیر ژاپن
در همینباره، کیوان خسروی سخنگوی شورای عالی امنیت ملی درباره سفر برنامهریزی شده نخستوزیر ژاپن نوشته است: «تلاش برای "بازگشت آمریکا به برجام و جبران خسارتهای وارد شده به ایران" و "رفع تحریمهای فرا سرزمینی واشنگتن علیه کشورمان" که هر دو از اصول مورد پذیرش و تاکید جامعه بینالمللی است میتواند تضمینی برای موفقیت سفر نخستوزیر ژاپن باشد».
چرا نیازمند میانجی نیستیم؟
دلیل اینکه ما میانجی لازم نیستیم این است که جمهوری اسلامی هیچگاه از خطوط قانونی تعهدات بینالمللی چون برجام، ان.پی.تی و... عدول نکرده است و همواره طرف مقابل است که با تهمتهای ناروا بر خلاف تایید بینالمللی متعهد بودن جمهوری اسلامی، با زیادهخواهی تعهد را برهم زده است، پس بیش از اینکه ما نیازمند واسطهگری برای مدیریت افکار عمومی!! باشیم نیازمند افرادی هستیم که به طرف مقابل ایران بفهمانند که به تعهداتشان بازگشته و تعهدات را عملیاتی کنند!
رابطه بین ایران و ایالات متحده واسطهبردار نیست
سیدحسین نقویحسینی اما درباره سفر آبه شینزو نخستوزیر ژاپن به کشورمان گفت: ژاپن از شرکای سنتی جمهوری اسلامی ایران است، مراودات این کشور همیشه با ما مثبت بوده بنابراین این سفر برایمان بسیار اهمیت دارد.
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: در خبرها گفته میشود آبه شینزو حامل پیام از طرف غربیها است، باید بگویم ایشان اولین کسی نیست که پیام غرب را به ایران میآورد.
وی تاکید کرد: ایالات متحده این روزها برای مذاکره با ایران بسیار واسطهتراشی میکند یه روز سوئیس روز دیگر عراق و یک زمانی کشور دیگری را پیامرسان میکند باید گفت سیاست جمهوری اسلامی ایران درباره این امر آشکار و روشن است.
نماینده مردم ورامین در مجلس شورای اسلامی گفت: تا هنگامی که آمریکا بر طبل تهدید، تحریم و فشار بکوبد و رفتارش را تغییر ندهد، غیر عقلانی است که ما باب مذاکره با این کشور را به رویش باز کنیم.
اما در این بین علی بیگدلی دیپلمات سابق و از فعالین اصلاح طلب در مصاحبه با روزنامه همدلی گفت: «آقای آبه با دو هدف به ایران میآید. هدف اول این است که از بروز جنگ بین دو کشور جلوگیری کند تا از این طریق، هم ایران و هم آمریکا و البته هم جامعه جهانی را از شرِ هزینههای جنگ نظامی خلاص کند. در قدم دوم، حتماً آقای آبه سعیاش را به کار میگیرد تا چالش فعلی را که روز به روز بیشتر میشود، کنترل کند و فضا را به نوعی مدیریت کند تا بلکه ایرانیها و آمریکاییها اگر همچنان تصمیم به تداوم قطع رابطه دارند، حداقل از جدل و رویاروییهای ضرررسان ممانعت کنند».
بیگدلی در ادامه گفت: «دستگاه دیپلماسی ایران باید هوشیاری بالایی داشته باشد و هر آنچه لازم است انجام بدهد تا از این طریق، آبه دست خالی تهران را ترک نکند. ما میتوانیم، ضمن طرح نقطه نظراتمان پیشنهادهایی منطقی و مهمی را پیش روی نخستوزیر ژاپن قرار بدهیم تا بتوانیم از سفر نفر اول یکی از مهمترین و محبوبترین کشورهای جهان بهرهوری لازم را ببریم».
امید به شرق به بهبود رابطه با غرب!
ظاهرا کاسبان برجام که امروز به کاسبان ترس از جنگ تغییر شکل دادهاند دست بردار نبوده و بنای تغییر رویه ندارند. این خوشحالی از سفر نخستوزیر ژاپن به عنوان یکی از شرکای جدی و مورد اعتماد امریکا به خودی خود عجیب است، اما عجیبتر آنجاست که از سفر آبه شینزو به دنبال میانجیگیری برای کاهش تنشهای بین ایران و آمریکا هستند، گویی که از منشا این تنشها خبردار نبوده و تجربه همین سه سال پیش در اعتماد به آمریکا در برجام را ندیدهاند.
این امید قطع نشده به خارج از کشور تا آنجا قابل تعجب است که پس از یک سال مهلت به اروپا و بعد از گذشت بیش از ۳۰ روز از ضربالاجل ۶۰ روزه هنوز اروپا هیچ عمل جدی انجام نداده است، اما برخی امیدوار هستند که بتوان آمریکای قلدر و عهدشکن را با هر ترفندی به اصل برجام برگردانند و تعهداتش را نیز اجرا کند! این امر وقتی بیشتر قابل تامل میشود که برخی مسئولان به امریکاییها در صورت برگشت به برجام و انجام تعهدات سه سال قبل قول مذاکره مجدد هم میدهند!
اما همه این تفاسیر به جز گدایی از دیگری نمیتواند تعبیر دیگری داشته باشد، اصلاحاتیها حتی اگر داعیه انقلابیگری و آرمانخواهی هم نداشته و فقط به منافع ایران فکر کنند هم نباید اجازه دهند کشورهایی غیر بیطرفی با پرویی بدون انجام تعهدات خود وارد دایره میانجیگری شوند چراکه این جمهوری اسلامی نیست که زیر میز توافق زده و اگر میانجیگری دلسوز سراغ دارند به سمت امریکا و غرب بفرستند تا تعهدات برجامیشان را اجرایی کنند.
نویسنده: مائده شیرپور