"با برندهای لبنی گرانفروش برخورد میشود" این جمله را رئیس سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان و البته معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت درحالی میگوید که طی روزهای اخیر برخی از برندهای مطرح لبنی اقدام به افزایش قیمت ماست و پنیر کردهاند و البته که به گفته این فرد مسئول این اقدام غیرقانونی بوده و با گرانفروشان برخورد خواهد شد.
داستان یک گرانی
ستاد تنظیم بازار براساس مصوبهای که در ۱۳ آذرماه سال ۹۷ به تصویب رساند؛ حداکثر قیمت برای شیر استریلیزه یک لیتری پاکتی با ۳ درصد چربی ۵,۷۰۰ تومان، حداکثر قیمت ماست دبهای ۲.۵ کیلوگرمی پرچرب ۱۱ هزار و ۷۰۰ تومان و حداکثر قیمت پنیر ۵۲۰ گرمی تتراپک ۱۰ هزار و ۱۰۰ تومان تعیین کرد و درپی آن مابقی محصولات لبنی زیرگروه آنها نیز پایینتر از این قیمتها، نرخگذاری شدهاند. بررسیها از بازار این قبیل محصولات نشان میدهد که شرکتهایی که در حال حاضر از دید متولیان وزارت صنعت متخلف هستند در چند روز گذشته اقدام به افزایش قیمت انواع ماست و پنیر کردهاند چراکه هماکنون پنیر ۴۰۰ گرمی به قیمت ۷,۵۰۰ تومان عرضه میشود. همچنین از سوی دیگر برخی از صنایع لبنی نیز هماکنون ماست دبهای ۲.۵ کیلوگرمی پرچرب را به قیمت ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان روانه بازار میکنند در حالی که آخرین قیمت مصوب برای این محصول، ۱۱ هزار و ۷۰۰ تومان است.
داستان گرانی لبنیات به دیروز و امروز باز نمیگردد و تولیدکنندگان این صنف مدتهاست که درپی این افزایش قیمت هستند و همواره میکوشند تا متولیان را توجیه کنند که افزایش نرخ دلار و رشد تورم در جامعه دستخوش محصولات تولیدی آنها شده و با رقمهای پیشین توانایی برای تولید و توسعه دراین حوزه نخواهد گذاشت. براساس مستندات موجود نرخ پیشنهادی انجمن صنایع لبنی وابسته به تصمیم سازمان حمایت حقوق مصرفکنندگان و تولیدکنندگان درباره نرخ شیرخام است.
به این ترتیب که هماکنون هر کیلو شیرخام با نرخ ۲ هزار تا ۲ هزار و ۳۰۰ تومان از دامداران خریداری میشود که درخواست دامداران افزایش ۲۵ درصدی نرخ خرید شیرخام است. اثربخشی این ۲۵ درصد در تولید محصولات لبنی و حدود ۱۴ درصد افزایش هزینههای سربار از جمله دستمزد و هزینه حملونقل، انرژی، مواد بستهبندی، تغییرات ارز و... همگی بر آنچه انجمن پیشنهاد خواهد داد تاثیرگذار است.
نگاه متولیانه
در این خصوص عباس تابش معاون وزیر صنعت و رئیس سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان میگوید؛ ملاک قیمتگذاری در صنایع لبنی باید مصوبه آذرماه سال گذشته ستاد تنظیم بازار باشد و هر یک از برندهای لبنی که اقدام به گرانفروشی یا افزایش قیمت کرده باشند، با آنها برخورد میشود. وی با بیان اینکه تاکنون گزارشی از تخلف و گرانفروشی صنایع لبنی نداشتهایم، خاطرنشان کرد: البته هماکنون پیشنهاد صنایع لبنی برای افزایش قیمت محصولاتشان در حال بررسی است اما هیچ قیمتی تاکنون تأیید و تصویب نشده است، بنابراین با گرانفروشان برخورد میکنیم.
تابش تاکید کرد: مردم همگی باید به هنگام خرید محصولاتی که دارای نرخ مصوب است، هوشمندانه در بازار برخورد کنند و گرانفروشیها را به سرعت به سامانه ۱۲۴ سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان اعلام کنند تا به سرعت با متخلفان برخورد شود.
این صحبتهای تابش تا پیش از این نیز بارها و بارها در مورد سایر کالاهای لبنی از جمله خامه مطرح شده بود اما نکته جالب و درخور تامل آن است که این روند همچنان ادامه داشته و دارد و نکته قابل تامل آن است که برخورد با این گرانیها تنها در حد حرف است تا عمل. البته پیشبینی در مورد گران شدن چند باره این محصولات خیلی دور از ذهن نبود چراکه تا پیش از شروع ماه مبارک رمضان تولیدکنندگان همواره بر طبل گرانی ابن قبیل محصولات میکوبیدند و معتقد بودند این رقمها باید خیلی زودتر از اینها افزایش مییافت که نیافته است. در همین زمینه دبیر انجمن صنایع لبنی درباره نرخ لبنیات اعلام کرده بود که تقاضای دامداران و صنعتگران لبنیات افزایش نرخ لبنیات است و بررسی این تقاضا کمتر از یک ماه ممکن نیست.
از آنجایی که گفتههای وی قبل از شروع ماه مبارک رمضان بود و وی نیز تاکید کرده بود که در طول ماه مبارک رمضان قیمتها بهطور رسمی، افزایشی نخواهد داشت و اگر افزایش یابد خودسرانه و خلاف قانون است. با توجه به اتمام ماه مبارک کاملا قابل پیشبینی بود که این مهم به رشد قابل توجهی دست یابد و امروز نیز چنین شده است هرچند که باکری در همان زمان نیزاعلام کرده بود؛ تا زمانی که مصوبه افزایش نرخ محصولات لبنی از سوی ستاد تنظیم بازار اعلام نشود، محصولات لبنی همچنان با نرخ قبل در بازار عرضه میشود.
اقدام خودسرانه
برخی فعالان و کارشناسان بروز چنین رویهای را ناشی از اقدامات خودرسرانه دانسته و معتقدند که برندهای لبنیاتی در آستانه ماه مبارک رمضان به طور خودسرانه اقدام به افزایش نرخ محصولات خود کردهاند و افزایش نرخ از سوی این برندها در حالی انجام شده که هیچ مجوزی از سوی سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان و دیگر بخشهای ذیربط صادر نشده است.
به گفته این فعالان افزایش خودسرانه نرخ در سالهای گذشته بارها و بارها از سوی برخی شرکتهای لبنی تکرار شده و متاسفانه نه تنها با آنها برخورد نشده بلکه در فرآیند کار خود نیز موفق بودهاند و دلیل این ادعا نیز آن است که پس از ماهها افزایش قیمت حال متولیان سازمان حمایت از مصرفکنندگان به این موضوع عکسالعمل نشان داده و میخواهند تازه ورود کنند و البته برخورد که نکته جالب آن است که تاکنون هیچیک از این تهدیدها به شکل جدی عملیاتی نشده که اگر میشد قطعا شرایط بهتر این بود که هست.